Bài 2: Tăng tốc và bứt phá trong quan hệ thương mại

Hội chợ Quốc tế Fhiera Del Levante lần thứ 78 (tháng 9/2014) tổ chức hàng năm ở thành phố Bari phía nam Italia với sự hiện diện và phát biểu khai mạc của Thủ tướng Matteo Renzi

Năm 2014 là năm diễn ra khá nhộn nhịp trong quan hệ, hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Italia thể hiện qua các chuyến thăm, làm việc, bàn thảo chương trình thúc đẩy hợp tác của các bộ, ngành chức năng và địa phương Việt Nam đến Italia như: Ủy viên Bộ Chính trị - Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng và Thứ trưởng Lê Dương Quang, Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Bùi Quang Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, Bộ trưởng Lao động, Thương binh & Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền, Bí thư tỉnh ủy Trà Vinh Trần Chí Dũng…

Về phía Italia, tháng 11/2014, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao B. Della Vedova cùng đại diện nhiều bộ, ngành và hơn 100 tập đoàn, doanh nghiệp từ ba miền đất nước hình chiếc ủng đã đến Việt Nam trong khuôn khổ dự Khóa họp lần thứ nhất Ủy ban Hỗn hợp về hợp tác kinh tế Việt Nam - Italia và tham dự hai Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Italia diễn ra tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Năm 2014 cũng là năm đánh dấu quan hệ thương mại Việt Nam - Italia tăng tốc và bứt phá rõ nét nhất từ trước tới nay. Lần đầu tiên kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước vượt ngưỡng 4 tỷ USD (xấp xỉ 4,1 tỷ USD), tăng 17% so năm 2013. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu đạt hơn 2,74 tỷ USD, tăng 6% so với kế hoạch và 19% so năm 2013, nhập khẩu từ Italia đạt 1,34 tỷ USD, tăng 13% so với năm 2013. Chỉ số đó 10 năm trước (2004) chỉ là 621 tỷ USD và 5 năm kế sau ( 2009) là 1,67 tỷ USD; từ năm 2011 lần lượt là: 1,8 tỷ USD, 2,532 tỷ USD, 3,465 tỷ USD. Vượt ngưỡng 4 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu, năm 2014 Italia lần đầu tiên soán ngôi vị thứ 4 về trao đổi thương mại với Việt Nam trong EU (chỉ sau Đức, Anh và Bắc Ai Len, Hà Lan). Mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam vào Italia năm 2014 là điện thoại các loại và linh kiện (1,069 tỷ USD), còn lại là giày dép, cà phê, hàng dệt may, sản phẩm điện tử, thủy sản, máy móc thiết bị… kim ngạch từ 100 - 320 triệu USD/mặt hàng; Italia xuất khẩu vào Việt Nam cao nhất là máy móc thiết bị (386 triệu USD), còn lại là thức ăn gia súc, nguyên liệu, phụ liệu da dày, hàng dệt may, dược phẩm… kim ngạch từ 100 - 386 tiệu USD/mặt hàng.

Về hợp tác đầu tư, một số tập đoàn sản xuất lớn của Italia có mặt ở Việt Nam vào những năm cuối thập niên 90 và đầu thế kỷ XXI như: Technip Italia (dự án Nhà máy điện Phú Mỹ), Danieli Officina (sản xuất thép), Fiat Iveco (liên doanh ôtô Mê Kông), Piaggio (xe máy)… Gần đây có thêm Công ty TNHH dệt, nhuộm Hưng Yên, Công ty TNHH Rehab Design Bình Dương, Công ty TNHH Arston Themo Industrial Vietnam hay Dự án của Tập đoàn dầu khí Quốc gia Italia (Eni) với PetroVietnam về tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí ở lưu vực sông Hồng và vịnh Bắc bộ… Khác với bứt phá, tăng trưởng ấn tượng trong trao đổi thương mại, quy mô đầu tư của Italia vào Việt Nam còn khiêm tốn cả về số nhà đầu tư cũng như tổng vốn đăng ký. Đến hết năm 2014, Italia chỉ đứng thứ 9 trong số các nước EU và thứ 28 thế giới về đầu tư trực tiếp vào Việt Nam với 56 dự án và 301 triệu USD vốn đăng ký còn hiệu lực. Đây là một hạn chế hay nói cách khác là chưa tương xứng với tiềm lực của Italia - nền kinh tế lớn thứ 4 của EU và thứ 7 thế giới (sau Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Đức, Anh và Pháp). Có lẽ cả Italia và Việt Nam đều đã nhận thấy hạn chế này. Vì vậy, một Ủy ban Hỗn hợp về hợp tác kinh tế giữa hai nước đã được thành lập và phiên họp nhứ nhất đã diễn ra tại Hà Nội tháng 11/2014, phiên họp thứ hai sẽ được tổ chức vào giữa tháng 10/2015 này ở Roma. Bên cạnh đó, trong năm 2014 và 2015 nhiều hội thảo kinh tế, diễn đàn doanh nghiệp, các hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch như các Tuần lễ Văn hóa, thời trang, áo dài Việt Nam đã được tổ chức ở một số thành phố của Italia hay “Ngày hội Italian Days”, “Tuần lễ thời trang Italia”… cũng được tổ chức tại Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh.

Tại Expo 2015 - khai mạc từ giữa tháng 5 và diễn ra đến cuối tháng 12 - “Nhà Việt Nam” với kiến trúc đẹp, hiện đại, gần gũi với thiên nhiên (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì) đã hiện diện tại Milan - “thủ phủ” triển lãm và hội chợ quốc tế của Italia. Thủ tướng Matteo Renzi, trong lần đến thăm Expo 2015 đã khen “đẹp” khi đứng trước “Nhà Việt Nam”. Hãng truyền hình quốc gia Italia (Rai) đã chọn “Nhà Việt Nam” là một trong ba nhà quốc gia đưa vào clip quảng cáo cho Expo 2015. Còn Hãng CNN (Hoa Kỳ) và trang Online của Tạp chí CondeNast Traveler (Anh) cũng xếp “Nhà Việt Nam” nằm trong Top 15 nhà có kiến trúc độc đáo nhất Expo 2015. Ngày 27/7/2015, Đại sứ Italia tại Việt Nam - bà Cecilia Piccioni - đã có bài trả lời phỏng vấn báo II Sole 24 ORE (nhật báo hàng đầu Italia) về thành tựu nổi bật trong quan hệ, hợp tác Italia - Việt Nam, đặc biệt là về kinh tế, thương mại. Bà Đại sứ cũng thông báo Hội chợ Vietnam Food Expo lần thứ 2 sẽ được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh tháng 11/2016, theo đó Italia được mời là quốc gia danh dự và khẳng định sẽ có nhiều tập đoàn, doanh nghiệp Italia tham gia sự kiện trên. Ngày 9/9/2015, trong khuôn khổ cuộc Hội thảo “Xúc tiến thương mại và đầu tư vào TP. Hồ Chí Minh” tổ chức tại TP. Torino (Italia), Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Lê Hoàng Quân và ông Piero Fassino - Thị trưởng TP. Torino đã tiến hành ký “Thỏa thuận thiết lập quan hệ hữu nghị và hợp tác” giữa hai thành phố Hồ Chí Minh và Torino.

Đáng chú ý mới đây, ngày 1/10/2015, trong buổi tiếp Đại sứ Việt Nam Cao Chính Thiện trình quốc thư, Tổng thống Italia Sergio Mattarella đã khẳng định: “Quan hệ Italia - Việt Nam đang phát triển tốt đẹp về nhiều mặt. Hai nước cần phải không ngừng nỗ lực để tiếp tục phát triển mối quan hệ ấy lên những tầm cao mới!”. Dự kiến tháng 11 tới đây, Tổng thống Sergio Mattarella sẽ thực hiện chuyến thăm chính thức Việt Nam - đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của một Tổng thống Cộng hòa Italia đến Việt Nam.

Rõ ràng, duy trì quan hệ hữu nghị cũng như thúc đẩy tăng trưởng quan hệ giao thương, nhất là hợp tác đầu tư là mục tiêu mà cả Việt Nam và Italia đang cùng hướng đến. Trước mắt, năm 2015 là kế hoạch xuất nhập khẩu hai chiều đạt 5 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 3 tỷ USD, tăng hơn 900 triệu USD so 2014. Đồng thời, đây cũng chính là các bước khởi động, tạo đà cần thiết cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước khi Hiệp định Thương mai tự do Việt Nam - EU (EVFTA) dự kiến sẽ được ký kết trong mùa thu này. Từ những động thái thiết thực ấy, đủ niềm tin rằng thứ hạng về hợp tác, phát triển với đất nước hình chữ S của quốc gia hình chiếc ủng sẽ không dừng lại không chỉ với cộng đồng thành viên EU mà cả với các quốc gia trên thế giới!

TIN LIÊN QUAN
	Bài 1: Từ hữu nghị, hợp tác đến đối tác chiến lược