Yaly - nguồn sáng cho đại ngàn Tây Nguyên

Trước mắt chúng tôi thủy điện Yaly sừng sững hiện ra. Ông Võ Công Hiền, cán bộ Công ty Điện lực Gia Lai giới thiệu, Yaly là đơn vị trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Thuỷ điện Yaly nằm ở bậc thang thứ ba trên sông lớn Sê San. Con sông vĩ đại chạy dài từ Việt Nam đến nước bạn Campuchia.

Đúng như câu nói của một cán bộ điện lực Gia Lai, đến với Tây Nguyên mà không ghé Yaly thì tâm hồn trống vắng lắm. Chúng tôi tiến sát vào lòng hồ với hệ thống đập, van xả khổng lồ. Mùa nước nóng, lòng hồ Ialy rút nhiều nhưng sự hùng vĩ của nó không hề suy giảm.

Theo các số liệu, thủy điện Yaly có mực nước chết: +490,0m; mực nước dâng bình thường: +515,0m; mực nước lũ: +517,86m; dung tính chết: 258,07 triệu m3; dung tính hữu ích: 779,02 triệu m3; dung tính hồ ứng với MNDBT: 1037,09 triệu m3

Từ đập cao nhìn xuống là các cung đường uốn cong mê hồn dẫn vào khu vực vận hành nhà máy, ở khu vực đập tràn xả lũ có 6 cửa khổng lồ dùng van cung, mỗi cửa rộng 15m

Lưu lượng xả lớn nhất là 17.400 m3/s ước qua cửa nhận đặt ở bờ phải, theo đường hầm dài 7.582m, sau đó chia làm 4 nhánh đi vào 4 tổ máy đặt ngầm trong núi

Rời khu vực đập chúng tôi tiến thẳng vào khu vực vận hành nhà máy. Anh bảo vệ gốc Bắc cẩn thận nhắc nhở các quy tắc trước khi cho đoàn thăm quan vào sâu. Qua cánh cổng sắt đồ sộ là đường hầm dài độ 300m lao thẳng vào khu vực vận hành

Rộng độ mấy ngàn m2, khu vực vận hành đẹp như một cung điện. Từng toán công nhân trong bộ trang phục ngành điện cần mẫn với công việc. Khác với vẻ lộ thiên sừng sững của hệ thống đập, toàn bộ công trình vận hành này nằm sâu dưới lòng núi. Nhưng không vì thế mà nó giảm đi sự mê hoặc, hùng vĩ.

Một số tài liệu thể hiện, công suất mỗi tổ máy là 180MW. Tổng công suất của Nhà máy thuỷ điện Yaly là 720MW và điện lượng bình quân năm là 3.650 triệu KWh. Có thể nói Yaly chính nguồn sáng cho cả đại ngàn này.

Chúng tôi được hướng dẫn đứng đúng vị trí để chụp hình, quan sát khu vực vận hành. Gió núi từ hẻm cạnh đường hầm thổi mát rượi.

Rời Yaly con đường về lại phố núi Pleiku trở nên đằm thắm lạ thường. Nắng dần tắt phía xa xăm. Văng vẳng đâu đây câu hát “Dòng Yaly hôm nay vang bài ca - Ca đón chào đoàn hùng binh sông Đà - Xuyên núi băng rừng về nơi lộng gió - Mở công trường nơi cao nguyên bao la - Yaly bản tình ca có tự ngàn xưa”

Yaly khuất dần sau lưng, nhưng những cảm xúc đặc biệt về chốn đại ngàn vẫn còn lâng lâng, “ghim” mãi vào lòng...