Ảnh minh họa: internet
CôngThương - Lộn xộn và khó kiểm soát
Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội chỉ có 3 cơ sở giết mổ công nghiệp tập trung đang hoạt động gồm: Nhà máy giết mổ gia súc của Công ty cổ phần xuất khẩu Thực phẩm (Foodex), Nhà máy giết mổ gia súc, gia cầm của Công ty TNHH Minh Hiền, Nhà máy giết mổ gia cầm của Công ty cổ phần Phúc Thịnh. Các cơ sở giết mổ công nghiệp tập trung đều đảm bảo cơ bản vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường như: sử dụng dây truyền giết mổ cơ khí, có kho lạnh, xe chuyên dùng, hệ thống xử lý nước thải đang dần được hoàn thiện theo tiêu chuẩn quy định, có sự kiểm tra chặt chẽ của ngành thú y.
Tuy nhiên, trên địa bàn thành phố vẫn tồn tại một số điểm giết mổ gia súc thủ công tập trung và nhiều hộ cá thể vẫn thực hiện việc giết mổ nhỏ lẻ. Phần lớn các cơ sở này đang hoạt động tại các quận như: Hà Đông, Hoàng Mai, các huyện: Từ Liêm, Thanh Trì, Thanh Oai… Điều đáng nói là mặc dù hầu hết các cơ sở này hoạt động không theo quy định pháp luật và chưa đáp ứng được các quy định của thành phố nhưng đây lại là nguồn cung cấp thịt gia súc, gia cầm chính cho người dân tại Hà Nội.
Cácloại thịt gia súc, gia cầm sau khi giết mổ tại các cơ sở công nghiệp tập trung đều được đóng thùng và vận chuyển theo đúng quy định, tại các siêu thị lớn cũng đã có các khu vực riêng cho hoạt động kinh doanh, buôn bán gia súc, gia cầm.Còn lại, phần lớn các loại thịt gia súc, gia cầm được bán tại các chợ nhỏ lẻ đều có nguồn gốc từ các lò mổ kém chất lượng và được vận chuyển “lộ thiên” bằng xe máy.
Quy hoạch hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm
Trước tình hình trên, Chi cục Quản lý thị trường (Sở Công Thương Hà Nội) đã tăng cường kiểm tra, kiểm soat hoạt động giết mổ, vận chuyển và kinh doanh gia súc gia cầm. Trong năm 2010, Chi cục QLTT Hà Nội đã kiểm tra tổng số 7.128 vụ, xử lý được 6.556 vụ vi phạm, đạt 117,3%; trong đó, xử lý 538 vụ vi phạm về chất lượng VSATTP với giá trị hàng hóa vi phạm trên 1,6 tỷ đồng, hàng hóa tịch thu và tiêu hủy trên 8 tỷ đồng, phạt hành chính trên 1,8 tỷ đồng, thu giữ trên 21 tấn gia cầm nhập lậu.
Bên cạnh đó, UBND thành phố Hà Nội và các sở, ngành có liên quan đã đưa ra nhiều phương án nhằm quy hoạch hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn. Các cơ sở giết mổ không đảm bảo các yêu cầu về vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm sẽ bị đóng cửa. Cuối năm 2010, thành phố đã cho chấm dứt hoạt động của lò mổ Thịnh Liệt (thuộc quận Hoàng Mai) và cho di dời các hộ giết mổ gia súc tới nhà máy giết mổ gia súc, gia cầm của Công ty TNHH Minh Hiền. Để hạn chế tình trạng giết mổ tự phát của các hộ Thịnh Liệt sau khi chấm dứt hoạt động, UBND thàh phố đã có văn bản chỉ đạo các quận, huyện tăng cường quản lý các cơ sở giết mổ gia súc.
Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ có các dự án đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng mới một số nhà máy giết mổ gia súc, gia cầm và chế biến thực phẩm tạimột số xã ngoại thành Hà Nội như xã Lệ Chi- huyện Gia Lâm, xã Trạch Mỹ Lộc- huyện Phúc Thọ, xã Thắng Lợi- huyện Thường Tín, xã Xuân Nội- huyện Đông Anh… Đồng thời, thành phố sẽ cho xây dựng, nâng cấp và mở rộng các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm công nghiệp tập trung hiện tại nhằm đáp ứng được các quy định của Thành phố trong lĩnh vực VSATTP, đảm bảo vệ sinh môi trường.
Khó khăn vẫn ở ý thức người dân
Có thể nói khó khăn cơ bản đối với công tác kiểm soát và quy hoạch hoạt động giết mổ, vận chuyển và kinh doanh gia súc, gia cầm vẫn bắt nguồn từ ý thức người dân. Bên cạnh việc không có ý thức về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, ý thức chấp hành các quy định pháp luật của các chủ lò mổ trong hoạt động này vẫn còn yếu kém.
Trong năm 2010, UBND thành phố đã phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện công tác tuyên truyền và phổ biến nhằm nâng cao ý thức người dân và đã đạt được một số kết quả nhất định. Tiêu biểu có một số quận, huyện (Tây Hồ, Gia Lâm, Hai Bà Trưng) đã chỉ đạo tổ chức ký cam kết thực hiện nghiêm quy định pháp luật với các hộ giết mổ, vận chuyển, chế biến buôn bán gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, hiệu quả của công tác tuyên truyền vẫn thật sự chưa cao
Hiện nay, tại Hà Nội vẫn còn rất nhiều lò mổ nhỏ lẻ, không tập trung. Các lò mổ này hoạt động không theo quy định và mang tính chất tự phát. Trong khi đó, lực lượng kiểm tra mỏng càng khiến cho công tác quản lý thị trường trở nên khó khăn.
Cũng phải nói, ý thức đại bộ phận người tiêu dùng về VSATTP chưa cao. Đa số người tiêu dùng vẫn chưa quan tâm đến nguồn gốc thực phẩm tại các chợ nhỏ lẻ và cũng không có những thông tin cơ bản về việc giết mổ vận gia súc, gia cầm không đúng tiêu chuẩn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm ra sao. Nhiều cơ sở giết mổ gia súc trên nền bê tông không đảm bảo vệ sinh và vận chuyển bằng xe máy một quãng đường dài không có che chắn tới các điểm tiêu thụ. Mỗi người đều cần phải tự trang bị kiến thức cho mình để là một người tiêu dùng thông minh.