Xây dựng mô hình Bộ Công Thương tinh giản, hiệu quả

Nhân dịp Xuân mới, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã dành cho phóng viên Báo Công Thương cuộc trao đổi xung quanh việc hiện thực hóa những định hướng trên.

THỰC HIỆN CÁC ĐỘT PHÁ CHIẾN LƯỢC

Trên cương vị Tư lệnh ngành, ghi nhận của Bộ trưởng về những nỗ lực của ngành Công Thương trong việc triển khai các biện pháp cụ thể đối với những nhiệm vụ trọng tâm được Thủ tướng Chính phủ trực tiếp yêu cầu thực hiện, hướng tới tập trung tái cơ cấu nền kinh tế?

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh:

- Từ những định hướng mang tính cụ thể, Bộ Công Thương thực hiện chức năng quản lý nhà nước thông qua chiến lược, quy hoạch các lĩnh vực công nghiệp, thương mại. Đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình và thủ tục, giảm mạnh thời gian và chi phí trong thực hiện thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động của doanh nghiệp và người dân.

Rà soát pháp luật, chính sách, cơ chế của ngành Công Thương để kịp thời điều chỉnh, bổ sung những bất cập trong thực tiễn. Nhanh chóng thể chế hóa các quy định tại Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, đặc biệt là các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế để pháp luật, chính sách sớm đi vào thực tiễn,

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng Trần Tuấn Anh tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác năm 2016 và triển khai nhiệm vụ năm 2017 ngành Công Thương (ngày 6/1/2017)

Song song với đó là đẩy mạnh và làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến về quá trình và cam kết hội nhập kinh tế quốc tế, giúp doanh nghiệp một mặt tận dụng hiệu quả lợi thế của hội nhập, nhất là các FTA thế hệ mới; mở rộng thị trường xuất khẩu, giải quyết tốt “đầu ra” cho sản xuất trong nước, mặt khác giúp doanh nghiệp tìm được nguồn nguyên liệu chất lượng tốt với chi phí hợp lý, đối tác chuyển giao công nghệ và thiết bị thế hệ mới, nhằm hiện đại hóa công nghiệp, tạo ra các sản phẩm có sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Rà soát, kịp thời bổ sung quy hoạch và ban hành cơ chế hợp lý thu hút vốn, đầu tư, công nghệ để triển khai nhanh, hiệu quả theo hướng hiện đại hóa kết cấu hạ tầng thương mại và hỗ trợ sản xuất - kinh doanh như hệ thống kho, chợ, trung tâm thương mại, trung tâm hậu cần - logistic... - kết nối hiệu quả sản xuất với thị trường.

Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, chủ động ban hành những cơ chế, chính sách thích hợp để huy động hiệu quả các nguồn lực, các nhà đầu tư trong và ngoài nước, thúc đẩy những ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững, giúp nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp và của các ngành.

Với hàng loạt nội dung cần triển khai như đã nói ở trên, trong bối cảnh kinh tế thế giới hồi phục chậm, kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức, ngành Công Thương phải tập trung giải quyết nhiều vấn đề, thì những kết quả đạt được của ngành, dù chưa đạt được như kỳ vọng, nhưng đã thể hiện được sự quyết tâm của tập thể lãnh đạo Bộ và sự đồng lòng của toàn thể cán bộ, công nhân viên chức. Theo đó:

Trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp: Chỉ số sản xuất công nghiệp IIP tăng 7,5% so với năm 2015. Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp đã thể hiện rõ nét với nhóm khai khoáng giảm; nhóm công nghiệp chế biến, chế tạo có mức tăng trưởng và chiếm tỷ trọng cao hơn so với cùng kỳ năm 2015.

Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu: Xuất khẩu cả năm tăng khoảng 8,6% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng trưởng khá trong bối cảnh nhiều nước trong khu vực tăng trưởng xuất khẩu âm hoặc ở mức thấp. Chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu đã có sự thay đổi theo hướng giảm dần các sản phẩm thâm dụng tài nguyên sang các sản phẩm có hàm lượng chế biến cao, giá trị gia tăng cao.

Về phát triển thị trường trong nước: Tổng mức lưu chuyển hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng trên 10%, cao hơn mức tăng của năm 2015.

Về hội nhập quốc tế về kinh tế: Hiệp định FTA Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu chính thức có hiệu lực từ 5/10/2016; triển khai đàm phán FTA Việt Nam - Israel cũng như tích cực tham gia đàm phán nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) khác như: Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP); FTA ASEAN - Hồng Kông, Trung Quốc...

Tăng cường cung cấp dịch vụ công trực tuyến, tất cả dịch vụ công trực tuyến của Bộ được triển khai từ ở mức độ 2 trở lên, trong đó số lượng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 là 17 và mức độ 4 là 9, hiện nay đã xây dựng nền tảng kỹ thuật cho 41 hệ thống dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4. Rút ngắn quy trình xử lý, giảm số lượng và đơn giản hóa nội dung hồ sơ, giảm thời gian và chi phí thực hiện thủ tục hành chính.

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều bất ổn trước tác động bởi biến cố khu vực và thế giới, thì kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2016 đã vượt mốc trên 300 tỷ USD. Như vậy, sau gần 5 năm, kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đã tăng thêm 100 tỷ USD (mốc 200 tỷ USD được lập vào nửa cuối tháng 12/2011). Bộ trưởng bình luận gì về nỗ lực trên?

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh:

- Tháng 12 năm 2011, kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt mốc 200 tỷ USD, đây cũng là thời điểm Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 2471/QĐ-TTg ngày 28 tháng 12 năm 2011 phê duyệt Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011-2020, định hướng đến năm 2030. Sau gần 5 năm, kim ngạch xuất nhập khẩu đã vượt mốc 300 tỷ USD, đạt 349,16 tỷ USD năm 2016. Tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu luôn được duy trì ở mức cao (đạt trung bình trong 5 năm là gần 13%/năm) đi liền với kiềm chế có hiệu quả nhập siêu (trong 5 năm 2011-2015 chỉ trừ năm 2015, 4 năm còn lại đều có xuất siêu). Đây không chỉ là con số tăng trưởng về quy mô mà còn có những chuyển biến căn bản, tích cực trong xuất nhập khẩu của Việt Nam:

Thứ nhất, tăng trưởng xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu, nhập siêu có đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP, tạo công ăn việc làm, tiêu thụ hàng hóa cho nông dân, giúp nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và ổn định kinh tế vĩ mô.

Thứ hai, hoạt động xuất nhập khẩu có các kết quả tích cực thể hiện đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước là chủ trương hội nhập kinh tế quốc tế, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ thương mại. Tính đến nay, Việt Nam đã có 10 Hiệp định FTA và đang tiếp tục đàm phán, ký kết các FTA với nhiều đối tác kinh tế quan trọng. Việt Nam đã có quan hệ thương mại với trên 200 quốc gia, trong đó có khoảng 70 thị trường mà Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu trên 100 triệu USD.

Thứ ba, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu được chuyển dịch theo đúng định hướng tại Chiến lược Xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011 - 2020, định hướng đến năm 2030 là tăng tỷ trọng hàng công nghiệp chế biến và giảm dần nhóm hàng nông sản, thủy sản và nhiên liệu, khoáng sản.

Thứ tư, tăng trưởng xuất nhập khẩu thời gian qua ghi nhận nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và các bộ, ngành.

Tuy vẫn còn những hạn chế về năng lực cạnh tranh của sản phẩm, hàm lượng giá trị gia tăng trong sản phẩm xuất khẩu, nhưng tôi tin rằng với sự chỉ đạo đúng đắn của Đảng, Chính phủ và sự quyết tâm, chung sức của cộng đồng doanh nghiệp, hoạt động xuất nhập khẩu sẽ khắc phục được những hạn chế, yếu kém còn tồn tại và đạt được nhiều kết quả tích cực hơn trong thời gian tới.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cùng các quan chức tham dự Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 48, ngày 3/8/2016

LÀM TỐT CHỨC NĂNG KIẾN TẠO CỦA NGÀNH CÔNG THƯƠNG

Xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển và phục vụ là vấn đề lớn, nhưng đã trở thành quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước và Chính phủ. Trong đó, với vai trò là một Bộ kinh tế đa ngành, nhiệm vụ của Bộ Công Thương rất quan trọng và cũng đặt ra nhiều thách thức. Theo Bộ trưởng, Bộ Công Thương cần phải làm tốt chức năng kiến tạo của ngành như thế nào?

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh:

- Với vai trò là Bộ kinh tế đa ngành, nhiệm vụ đặt ra đối với ngành Công Thương là rất lớn, trọng tâm nhiệm vụ là tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực thuộc phạm vi chức năng của ngành, qua đó hỗ trợ, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi hơn nữa để các doanh nghiệp phát triển như:

Rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung và bãi bỏ các điều kiện đầu tư kinh doanh không phù hợp với Khoản 3 Điều 7 Luật Đầu tư. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương trình Chính phủ ban hành các nghị định sửa đổi, bổ sung một số quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công Thương.

Rà soát để đơn giản hóa và bãi bỏ các thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ. Tiến hành số hóa thủ tục hành chính để thực hiện dịch vụ công trực tuyến; cập nhật toàn bộ danh mục thủ tục hành chính lên cơ sở dữ liệu của Bộ; kết nối các đơn vị trong thực hiện báo cáo, xử lý phản ánh kiến nghị của người dân, doanh nghiệp. Tiến hành hiện đại hóa hệ thống đường dây nóng trả lời phản ánh kiến nghị của tổ chức, cá nhân và triển khai hệ thống báo cáo điện tử về công tác kiểm soát thủ tục hành chính.

Đẩy mạnh triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, góp phần tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu, đẩy mạnh phát triển ứng dựng công nghệ thông tin trong cung cấp dịch vụ công một cách nhất quán, minh bạch và hiệu quả.

Sửa đổi, bổ sung danh mục hàng hóa phải kiểm tra chất lượng, quy chuẩn kỹ thuật, an toàn thực phẩm. Xây dựng quy trình quản lý rủi ro áp dụng đối với hàng hóa kiểm tra hiệu suất năng lượng, nhằm tiếp tục giảm thời gian và chi phí của doanh nghiệp trong nhập khẩu hàng hóa...

Quyết tâm tái cơ cấu tổ chức bộ máy, xây dựng mô hình Bộ Công Thương tinh giản, hiệu quả, hướng tới phục vụ doanh nghiệp và người dân.

Một trong những hoạt động nổi bật trong năm 2016 của Bộ Công Thương là công tác cải cách hành chính. Thời gian tới, bên cạnh hướng vào công khai, minh bạch dịch vụ hành chính công trực tuyến, Bộ Công Thương cần tiếp tục làm gì trong lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh:

- Trong năm 2016, Bộ Công Thương đã thực hiện nhiều hoạt động trong công tác cải cách hành chính và hiện đại hóa nền hành chính cũng là một trong các hoạt động đó, cụ thể là:

1. Đối với lĩnh vực dịch vụ công trực tuyến

Bên cạnh 25 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 đã triển khai với số lượng hồ sơ trung bình khoảng 700.000 bộ/năm (đưa Bộ Công Thương trở thành một trong những Bộ có số lượng hồ sơ lớn được khai trên hệ thống dịch vụ công trực tuyến). Trong năm 2016, Bộ Công Thương đã triển khai mới và nâng cấp thêm 45 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4, đưa tổng số dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 hiện có tại Bộ đạt 68 dịch vụ, chiếm hơn 50% trên tổng số các dịch vụ công trực tuyến hiện có tại Bộ Công Thương. Đây đều là những dịch vụ công có ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất nhập khẩu, kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, việc triển khai các dịch vụ công này là để phục vụ, tạo hành lang thông thoáng cho doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính tại Bộ, nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.

Song song với đó, Bộ Công Thương cũng đưa vào sử dụng Cổng dịch vụ công trực tuyến với mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các dịch vụ công trực tuyến thuộc lĩnh vực do Bộ quản lý, góp phần tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp mọi lúc, mọi nơi, một cửa.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cùng lãnh đạo Bộ tại Lễ khai trương Cổng dịch vụ công trực tuyến Bộ Công Thương

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trực tiếp chỉ đạo tại vùng lũ Bình Định, tháng 12/2016

Bộ Công Thương cũng là đơn vị đầu tiên trong các Bộ, ngành ban hành Thông tư quy định về việc xây dựng dịch vụ công trực tuyến thuộc Bộ (Thông tư số 05/2016/TT-BCT ngày 6/6/2016). Theo đó, trong trường hợp Bộ Công Thương ban hành văn bản quy phạm pháp luật có chứa thủ tục hành chính thực hiện ở cấp trung ương thì chậm nhất 15 ngày kể từ ngày văn bản có hiệu lực, người dân, doanh nghiệp có thể sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 đối với thủ tục hành chính mới được ban hành.

Các dịch vụ công trực tuyến của Bộ cũng đã kết nối với Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN. Trong đó, cấp phép nhập khẩu tự động xe mô tô phân khối lớn; cấp phép nhập khẩu các chất làm suy giảm tầng ôzôn; cấp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu vật liệu nổ công nghiệp là dịch vụ công mức độ 4. Doanh nghiệp thực hiện toàn bộ thủ tục trên NSW, không cần phải đến Bộ Công Thương để xin giấy phép. Hệ thống dịch vụ công trực tuyến Cấp giấy phép chứng nhận xuất xứ mẫu D đã kết nối kỹ thuật thành công với Cơ chế một cửa ASEAN (ASW) với các nước: Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore đúng với kế hoạch, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu của hàng hóa của Việt Nam vào thị trường ASEAN. Trong giai đoạn kỹ thuật, Bộ Công Thương đã gửi 94,237 C/O mẫu D (tính từ 1/1/2016) sang NSW và ASW. Hiện tại, Bộ vẫn tiếp tục trao đổi thông tin về C/O form D với ASW thông qua môi trường thử nghiệm để đảm bảo chính thức vận hành khi Nghị định thư về khung pháp lý để thực hiện ASW được đủ 10 nước thành viên phê chuẩn (hiện có 6 nước phê chuẩn Nghị định thư này: Brunei, Lào, Malaysia, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam).

2. Đối với việc minh bạch thông tin

Các hoạt động của Bộ Công Thương đều được cập nhập hàng ngày trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công Thương tại địa chỉ http://www.moit.gov.vn. Trong năm 2016, Cổng đã đăng tải hơn 1.884 tin bài về các hoạt động, sự kiện nổi bật của Bộ, tình hình thị trường các nước và khu vực trên thế giới, tình hình sản xuất công nghiệp, thương mại tại các địa phương; văn bản về các chính sách mới ban hành trong lĩnh vực Công Thương. Ngoài ra, Cổng thông tin đã thực hiện 62 tin truyền hình, chương trình tọa đàm, phỏng vấn trực tuyến về các vấn đề nổi bật của ngành.

3. Đối với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong nội bộ

Từ ngày 1/6/2016, tất cả các đơn vị trực thuộc Bộ đã áp dụng chính thức Hệ thống iMOIT trong quản lý xử lý văn bản đi và đến. Theo đó, quá trình xử lý văn bản đi và văn bản đến trong các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương được xử lý hoàn toàn trên môi trường điện tử.

Để phục vụ cho việc triển khai hệ thống này, ngày 2/6/2016, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định 2226/QĐ-BCT về việc ban hành Quy chế quản lý và sử dụng hệ thống văn bản điện tử Bộ Công Thương. Mục đích của việc ban hành quy chế là nhằm triển khai đồng bộ, thống nhất và sử dụng hiệu quả Hệ thống iMOIT trong Bộ Công Thương; theo dõi tiến độ xử lý văn bản và công việc; công khai, minh bạch hoạt động của lãnh đạo Bộ và các đơn vị trong Bộ; xây dựng cơ sở dữ liệu tiếp nhận, xử lý, luân chuyển văn bản liên thông qua môi trường mạng giữa các đơn vị trong Bộ và các cơ quan hành chính nhà nước, làm cơ sở cho việc xây dựng Chính phủ điện tử của Bộ. Phát huy vai trò của ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cải cách hành chính, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước của Bộ Công Thương.

Hệ thống iMOIT cũng đã kết nối liên thông và thường xuyên trao đổi dữ liệu với hệ thống quản lý văn bản của Văn phòng Chính phủ. Bộ Công Thương cũng đã công khai tiến độ xử lý hồ sơ công việc của cơ quan mình trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tại địa chỉ: http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/congdan/congkhaitiendogiaiquyethoso?categoryId=100003350.

Qua 6 tháng triển khai, phần mềm quản lý văn bản mới của Bộ Công Thương đã xử lý 85.555 văn bản đến và 24.402 văn bản đi, đáp ứng được yêu cầu xử lý văn bản hành chính của Bộ.

Ngoài ra, Bộ Công Thương đã đưa vào hoạt động Trang điều hành tác nghiệp mới tại địa chỉ portal.moit.gov.vn từ tháng 1/2016 với giao diện thân thiện, hiện đại, tích hợp đa giao diện đối với từng thiết bị như laptop, điện thoại, máy tính bảng có thể thay đổi theo nhu cầu sử dụng riêng của từng đơn vị - tạo điều kiện thuận lợi cho công tác của cán bộ Bộ Công Thương, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào xử lý văn bản, giảm thiểu thời gian trao đổi thông tin, nâng cao hiệu quả làm việc giữa các đơn vị trong Bộ.

Bên cạnh những việc đã làm được như đã nêu ở trên, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ xây dựng các khung khổ pháp chế đảm bảo cải cách hành chính phù hợp với cam kết hội nhập cũng như tiến trình hội nhập chung của đất nước; tiếp tục đẩy mạnh đưa các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 đối với các thủ tục hành chính còn lại do Bộ Công Thương quản lý; tiếp tục đẩy mạnh việc xử lý văn bản đi/đến trong các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương hoàn toàn trên môi trường điện tử, bên cạnh đẩy mạnh kết nối, liên thông iMOIT với các hệ thống quản lý văn bản của các bộ, ngành khác có liên quan đến các lĩnh vực thuộc quản lý của Bộ để giảm thời gian giải quyết. Tiếp tục triển khai Hệ thống iMOIT đến các viện, tổng công ty, tập đoàn trong Bộ; đưa vào sử dụng Hệ thống quản lý nhiệm vụ aMOIT đối với các đơn vị để tăng cường kiểm soát các nhiệm vụ cụ thể do lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo Bộ giao, qua đó theo dõi được tình hình thực hiện nhiệm vụ của các đơn vị theo thời gian thực, giảm thiểu tối đa việc bỏ sót, trễ hạn đối với các nhiệm vụ được giao và gắn trách nhiệm đối với từng tổ chức, cá nhân khi thực hiện nhiệm vụ; đẩy mạnh tiếp nhận thông tin từ các cá nhân, tổ chức về lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ thông qua Cổng Thông tin điện tử, qua đường dây nóng, email… để nhanh chóng xử lý và phản hồi tới cá nhân và doanh nghiệp, qua đó thúc đẩy hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

VỊ THẾ VIỆT NAM ĐƯỢC KHẲNG ĐỊNH QUA TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP

Trong báo cáo “Môi trường thương mại toàn cầu 2016”, Tổ chức Kinh tế thế giới (WEF) đánh giá môi trường thương mại của Việt Nam đã cải thiện đáng kể và tăng 14 bậc trong bảng xếp hạng “Thúc đẩy thương mại xuyên biên giới 2016”, lên vị trí 73/136 nền kinh tế được đánh giá. Có thể khẳng định rõ ràng những kết quả đạt được trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế- xã hội của đất nước, nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế. Cảm nghĩ của Bộ trưởng về vấn đề này?

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh:

- Việt Nam đã và đang hội nhập ngày càng sâu rộng, tham gia hầu hết các tổ chức, định chế quốc tế và khu vực chủ yếu trên thế giới. Những kết quả đạt được trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế. Đó là một kết quả thực tiễn ai cũng thấy.

Trước hội nhập, có lẽ chúng ta quen với một cuộc sống không có nhiều sự lựa chọn. Khi hội nhập, chúng ta thấy có các tình huống mới và các phương án phải chọn lựa. Do hạn chế về nguồn lực sẵn có, các nhà làm chính sách và doanh nghiệp cần phải tính toán để đưa ra các quyết định khi tham gia hội nhập quốc tế. Hội nhập mang lại động lực cho phát triển và nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực của xã hội.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang chứng kiến Lễ ký Bản ghi nhớ hợp tác kinh tế - thương mại giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Trần Tuấn Anh và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Thương mại Brunei Darussalam Lim Jock Seng, ngày 28/8/2016

Có quan điểm cho rằng “giai đoạn của trào lưu toàn cầu hóa và hợp tác kinh tế quốc tế đã qua”. Tôi cho là không chính xác. Thương mại quốc tế là một tồn tại tất yếu và hợp tác kinh tế quốc tế là một xu thế của sự phát triển. Nó chỉ mang những hình thái khác nhau ở những giai đoạn và bối cảnh phát triển khác nhau. Thế giới hôm nay đang trong giai đoạn đầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tận dụng sức mạnh của công nghệ thông tin. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư là cơ hội quý mà Việt Nam có thể tận dụng để nhanh chóng đón bắt, tiến thẳng vào lĩnh vực công nghiệp mới và tranh thủ các thành tựu khoa học-công nghệ tiên tiến; nhằm đẩy nhanh hơn tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thu hẹp khoảng cách phát triển, với khả năng có hạn của các nguồn lực nội địa, chúng ta cần các giải pháp khai thác nguồn lực bên ngoài và đồng thời kích hoạt các nguồn lực bên trong. Tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế là một trong những giải pháp đó.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh và ngài Yuri P.Sentyurin - Quốc vụ khanh, Thứ trưởng Bộ Năng lượng LB Nga - tại Lễ ký Nghị định thư sửa đổi Hiệp định về dầu khí giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ LB Nga, ngày 20/4/2016

Đối với báo cáo của WEF, tôi đồng ý rằng những kết quả đạt được trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế. Tuy nhiên, phải thẳng thắn nói rằng, tôi vui mừng nhưng chưa thỏa mãn với cải thiện vị trí thứ hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng của WEF. Báo cáo “Môi trường thương mại toàn cầu 2016” sử dụng công cụ ETI (Chỉ số Thuận lợi hóa Thương mại) để đánh giá mức độ thân thiện với thương mại của một nền kinh tế. Việt Nam tăng 14 bậc trong 2 năm (tốc độ tăng nhanh thứ nhì thế giới, chỉ sau Serbia tăng 18 bậc lên vị trí 64/136) trong bảng xếp hạng. Nhưng chúng ta mới chỉ đứng thứ 73/136 nền kinh tế. Đó là một vị trí khiêm tốn. Chỉ so sánh trong ASEAN thôi cũng đã thấy sự phân hóa. Việt Nam chỉ đứng trước Campuchia, Lào, Philippines và đứng ngay sau Brunei. Còn Singapore thì duy trì ở vị trí thứ 1/136. Như vậy, dư địa cho một sự cởi mở hơn nữa trong chính sách vĩ mô nhằm tạo thuận lợi cho thương mại là vẫn còn. Vì mục tiêu lợi ích quốc gia, chúng ta vẫn tiếp tục khai thác các cơ hội hội nhập kinh tế, củng cố và làm mới các quan hệ đối tác cũ, xây dựng và mở rộng các quan hệ đối tác mới. Mặt khác, cũng cần luôn tỉnh táo vì hội nhập kinh tế quốc tế không mang lại lợi ích như nhau đối với tất cả mọi người. Trong khi hội nhập góp phần cho sự phát triển, nó cũng có thể dẫn tới những tác động ngoài ý muốn và bất lợi.

Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!