Xác định mục tiêu, bước sang thời kỳ mới!

Cần triển khai mạnh mẽ chương trình tái canh cà phê trong năm 2017

Có được kim ngạch xuất khẩu cao là do cà phê tồn kho của năm trước chuyển sang trên 300.000 tấn.

Bước sang niên vụ mới, ngành Cà phê đang đứng trước nhiều khó khăn thách thức. Tuyết rơi phía Bắc ảnh hưởng đến vùng cà phê chè ở Sơn La, Điện Biên. Hạn hán kéo dài ở Tây Nguyên sang tháng 5/2016, hàng trăm hồ hết nước. Mức độ hạn hán nghiêm trọng nhất trong 30 năm qua khiến cho sản lượng cà phê niên vụ 2016/2017 giảm tới 20%. Hiện tại, đang thu hoạch thì mưa lại đến sớm, ảnh hưởng tới chất lượng và giá xuất khẩu.

Một đặc điểm nữa là năm nay các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu nên hàng tồn kho chuyển sang vụ tới chỉ còn 60.000- 70.000 tấn, bằng 1/4 lượng tồn kho của vụ trước. Thị trường cà phê thế giới phục hồi và các doanh nghiệp tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu cà phê rang xay và hòa tan nên kim ngạch có thể chỉ giảm 10-15% so với vụ trước.

Ngành Cà phê đang đứng trước nhiều thách thức và Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia trên thế giới bị tác động mạnh nhất từ biến đổi khí hậu. Năm 2016, ngành Cà phê đã chịu cảnh hạn hán gay gắt nhất trong vòng 30 năm qua ở Tây Nguyên. Hàng vạn ha cà phê bị khô héo. Hàng nghìn hồ chứa nước bị hết nước. Tuyết rơi kéo dài khiến nhiều vườn cà phê chè Sơn La và Điện Biên bị chết. Lượng cà phê già cần phải tái canh trong 5 năm tới lên đến 160.000 ha. Trong khi tiến độ tái canh, trừ tỉnh Lâm Đồng, còn các tỉnh khác diễn ra chậm chạp. Diện tích trồng trọt ở Tây Nguyên không tăng. Nhiều cây trồng khác có giá trị cao hơn như: Hồ tiêu, sầu riêng, bơ… đang lấn đất cà phê. Theo quy hoạch đến năm 2020 diện tích trồng tiêu là 50.000 ha, vậy mà nay đã đạt 100.000ha (?!).

Để phát triển ngành cà phê bền vững đòi hỏi ngành phải chuyển sang thời kỳ mới với hai mục tiêu.

Một là, giữ vững vị trí thứ hai nước sản xuất và xuất khẩu cà phê nhân trên thế giới.

Hai là, đẩy mạnh khâu chế biến cà phê rang xay, hòa tan, các sản phẩm khác đưa giá trị gia tăng và kim ngạch xuất khẩu đến năm 2030 lên 5-6 tỷ USD. Để đạt mục tiêu này, cần thực hiện phương châm “năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng”; đồng thời triển khai đồng bộ các giải pháp. Thứ nhất, triển khai mạnh mẽ chương trình tái canh. Coi tái canh là công việc thường niên phải làm để thay thế các vườn và cây cà phê già cỗi năng suất thấp. Thứ hai, ưu tiên phát triển giống năng suất cao, chất lượng tốt. 100% vườn tái canh trồng giống mới. Nghiên cứu phát triển giống chịu hạn chị biến đổi khí hậu. Thứ ba, đẩy mạnh đầu tư vào rang xay nhỏ và trung, đầu tư vào chế biến cà phê hòa tan, các sản phẩm có giá trị cao để xuất khẩu. Thứ tư, đẩy mạnh công tác xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại trong nước và nước ngoài. Nâng mức tiêu thụ trong nước lên 20- 30%. Thứ năm, nâng cao chất lượng cà phê nhân trong khâu thu hái cà phê chín đạt trên 80%; đầu tư sân phơi, thiết bị sấy và kho bảo quản đạt chuẩn cho cà phê nhân. Kiến nghị Chính phủ sớm ban hành quy chuẩn cà phê rang xay và hòa tan đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng. Bên cạnh đó, các ngân hàng cung cấp đủ vốn cho tái canh và hoạt động kinh doanh của ngành cà phê.