Vẫn còn nhiều điểm bất cập trong Dự thảo Luật Thủy sản (sửa đổi)

Toàn cảnh buổi hội thảo

Có dấu hiệu lạm dụng điều kiện đầu tư kinh doanh

Phát biểu tại buổi hội thảo, ông Nguyễn Minh Đức - Ban Pháp chế (VCCI) - cho biết: Dự thảo Luật Thuỷ sản còn nhiều bất cập, trong đó nổi bật ở quan điểm tiếp cận của dự thảo, các điều kiện đầu tư kinh doanh hay việc đăng ký cơ sở nuôi trồng thuỷ sản,... Có tới 17 ngành cần đáp ứng các điều kiện mới được kinh doanh trong khi Luật Đầu tư đã quy định phải có lý do cần thiết mới đặt ra điều kiện đầu tư kinh doanh.

"Hiện vẫn có quá nhiều điều kiện kinh doanh thiếu minh bạch và rõ ràng trong Dự thảo Luật Thuỷ sản: Điển hình như việc quy định cơ sở vật chất, trang thiết bị phải phù hợp, vậy căn cứ nào để xác định phù hợp hay không phù hợp? Quy định như vậy sẽ nảy sinh vướng mắc trong quá trình thực thi bởi cơ quan nhà nước và doanh nghiệp không có cơ sở khách quan để xác định, từ đó dễ nảy sinh tham nhũng, tiêu cực, gây khó cho doanh nghiệp, ngư dân…"- ông Đức cho hay.

"Ngoài ra, Dự thảo Luật cũng còn nhiều quy định chồng chéo, đã quy định trong các luật khác rồi nhưng lại trở thành điều kiện kinh doanh trong các ngành nuôi trồng, khai thác thuỷ sản. Điển hình như các điều kiện về bảo vệ môi trường, bảo quản, an toàn thực phẩm, phòng chống cháy nổ,… Những điều kiện này đều được quản lý bằng các pháp luật chuyên ngành khác và áp dụng đối với tất cả các ngành nghề kinh doanh chứ không chỉ là thuỷ sản", ông Đức đặt vấn đề….

Đôi khi, có những điều kiện mà doanh nghiệp sẽ phải mang 3 giấy phép khác để xin giấy phép đầu tư kinh doanh trong ngành thuỷ sản. Vậy tại sao lại sinh thêm thủ tục hành chính mà không bỏ đi để bớt gây phiền hà, tốn kém cho doanh nghiệp? Đồng thời, Dự thảo Luật Thuỷ sản còn nhiều quy định rằng, Bộ NN&PTNT sẽ quy định chi tiết thẩm quyền, đối tượng thực hiện thủ tục hành chính bằng văn bản.

Theo VCCI, nên quy định ngay trong luật chứ để đến cấp thông tư thì sẽ gây khó cho doanh nghiệp. Việc quản lý nguồn lợi bằng hạn ngạch là cần thiết nhưng nếu cấp giấy phép thì phải minh bạch và công bằng. Hạn ngạch do Bộ NN&PTNT cấp nên có thể xảy ra tình trạng cơ chế phân bổ hạn ngạch thiếu công bằng. Việc đóng mới, hoán cải tàu cá cũng còn quá nhiều hồ sơ giấy tờ, thủ tục hành chính phức tạp.

Vẫn còn những nội dung chưa phù hợp

Đánh giá về Dự thảo Luật Thủy sản (sửa đổi) ông Nguyễn Văn Thắng - Công ty Luật LBLaw - cho rằng, mặc dù có nhiều điểm mới và khá hoàn thiện nhưng vẫn còn một số nội dung chưa phù hợp với thực tế. Cụ thể, đối với Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, việc thành lập nguồn quỹ này từ trung ương đến địa phương là cần thiết để huy động nguồn lực tài chính từ xã hội đầu tư cho công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, cơ quan có thẩm quyền khi thực hiện cũng cần đánh giá hoạt động của các quỹ như thế nào, nhất là về nguồn thu. Thực tế, nhiều địa phương thành lập rồi để đó, không có kinh phí hoạt động.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Thắng, tại Khoản 1 Điều 72 của Dự thảo Luật quy định về điều kiện cơ sở đóng mới, cải hoán tàu cá và giao Chính phủ quy định chi tiết. Quy định này nhằm mục đích bảo đảm về chất lượng và an toàn tàu cá. Tuy nhiên, đề nghị cân nhắc kỹ hơn về sự cần thiết của các điều kiện này. Lý do là tất cả các tàu cá được đóng mới hoặc cải hoán đều sẽ được đăng kiểm trước khi đưa vào khai thác thực tế. Như vậy, chất lượng và an toàn tàu cá đã được bảo đảm bằng một biện pháp chặt chẽ và không cần thiết phải tăng cường bằng việc quy định điều kiện cơ sở đóng mới, cải hoán tàu cá. Mặt khác, việc quy định cứng các cơ sở đóng mới, cải hoán tàu phải có từng loại máy móc cụ thể được liệt kê làm giảm sự linh hoạt của thị trường…

Trả lời về góp ý của VCCI và các hiệp hội, doanh nghiệp đối với Dự thảo Luật Thuỷ sản, bà Phan Thị Huệ - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra thuộc Tổng cục Thuỷ sản (Bộ NN&PTNT) cho hay: Việc rà soát mọi giấy chứng nhận cũng như điều kiện đầu tư kinh doanh Bộ NN&PTNT đã cân nhắc rất kỹ. Đơn cử như nội dung liên quan đến việc cấp giấy phép khai thác, nhiều ý kiến cho rằng, để được khai thác thuỷ sản, cần qua nhiều bước như vậy thì có quá nhiều hay không? Tuy nhiên, phải có giấy phép cuối cùng, doanh nghiệp cá nhân mới được đi khai thác, việc đăng ký chủ sở hữu tàu cá chỉ là về tài sản còn đăng kiểm là để bảo đảm an toàn"- bà Huệ lý giải.