Tỷ lệ doanh nghiệp giải thể cao: ​Có yếu tố "nội tại"

Các DN cần nghiên cứu thị trường, đầu tư sản xuất

Thực thi chính sách kém hiệu quả

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, trung bình cứ 3 DN thành lập mới thì có 2 DN giải thể hoặc ngừng hoạt động, chỉ 1 DN trụ vững được để phát triển. Thông thường, ở một số quốc gia có nền kinh tế phát triển, tỷ lệ DN gia nhập thị trường và DN giải thể tương đương với nhau. Thậm chí, DN giải thể đôi khi còn lớn hơn cả số DN thành lập mới vì tại các quốc gia này, cơ hội kinh doanh không còn nhiều và các DN để tồn tại được phải cạnh tranh rất khốc liệt. Tuy nhiên, ở những nước có nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, cơ hội kinh doanh còn rất lớn, mức độ cạnh tranh trên thị trường không quá khốc liệt. Do đó, nếu tỷ lệ DN giải thể, ngừng hoạt động cao đồng nghĩa với việc môi trường kinh doanh vẫn chưa thực sự thông thoáng, thuận lợi cho DN.

Tại Hội thảo "Cắt giảm chi phí cho DN: Thực trạng và giải pháp" do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương - CIEM (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tổ chức mới đây, ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI) - cho rằng, các DN Việt Nam hiện phải trả quá nhiều chi phí. Theo nghiên cứu của VCCI, tổng các loại phí vận tải mà DN phải đóng lên tới 70 loại khác nhau, trong đó nhiều loại phí vô lý như phí vệ sinh. Ngoài ra, do áp lực tăng ngân sách, nhiều địa phương đã tăng thuế đất nhanh đến "chóng mặt"; điển hình có DN ở Vũng Tàu cho biết, họ bị tăng tiền thuế đất lên tới 14 lần...

Nhằm giảm rủi ro cho DN trong quá trình hoạt động, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 19/NQ- CP về tiếp tục thực hiện những giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Chính sách đưa ra tốt, nhưng các chuyên gia kinh tế cho rằng, quá trình thực thi vẫn chưa mang lại nhiều hiệu quả. Cụ thể, theo kế hoạch của Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về cơ chế một cửa quốc gia, từ nay đến cuối năm 2017, phải có 130 thủ tục hành chính (TTHC) được đưa vào cơ chế một cửa. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, mới chỉ có 22 TTHC được đưa vào cơ chế một cửa quốc gia.

Yếu từ khâu nghiên cứu thị trường

Bên cạnh yếu tố cơ chế, ông Ngô Văn Điểm - Tổng thư ký Hiệp hội DN tư nhân Việt Nam - cũng cho rằng, mới gia nhập thị trường, các DN thường gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn lực và thường phải chịu chi phí cao hơn các DN đã có tên tuổi, do đó, mức độ "tổn thương" thường lớn hơn. Bên cạnh đó, việc DN không nghiên cứu kỹ thị trường, đánh giá sai nhu cầu của thị trường cũng là nguyên nhân dẫn đến giải thể. Cụ thể, nhiều DN mới gia nhập thị trường thường đánh giá nhu cầu tiêu dùng trong nước rất cao. Tuy nhiên, trên thực tế, mức thu nhập bình quân theo đầu người của Việt Nam chỉ đạt hơn 2.200 USD/năm thì sức mua cũng hạn chế.

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, DN Việt Nam, nhất là các DN nhỏ và vừa mới gia nhập thị trường thường chưa quan tâm nhiều đến khâu nghiên cứu thị trường, trong khi đây lại là khâu khởi đầu, cũng là quan trọng nhất trong quá trình kinh doanh. Nghiên cứu kỹ thị trường không chỉ giúp DN cho ra đời được những sản phẩm có chất lượng tốt, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng mà còn cạnh tranh được với đối thủ kinh doanh. Nghiên cứu kỹ thị trường cũng giúp DN tiết kiệm được chi phí, hạn chế được những rủi ro trong kinh doanh.