Trung tâm Cơ khí ô tô quốc gia: Tăng tỷ lệ nội địa hóa

CôngThương - Theo dự thảo Quy hoạch phát triển của ngành ô tô Việt Nam vừa được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến của các DN và các bộ, ngành vào cuối tháng 6 vừa qua thì tổng năng lực lắp ráp ô tô trong nước hiện nay là 431.76 ngàn xe/năm, gần đủ khả năng sản xuất đáp ứng nhu cầu đến năm 2020. Trong số các dòng xe mà DN trong nước sản xuất được thì dòng xe dưới 9 chỗ ngồi có năng lực sản xuất thấp hơn.

Bởi thế, theo Viện Nghiên cứu chiến lược, Chính sách Công nghiệp (Bộ Công Thương), cần thiết phải mở rộng hoặc đầu tư Nhà máy lắp ráp xe con mới với công suất 70-100 ngàn xe/năm trong giai đoạn 2016-2020. Cơ quan này cho rằng, để đạt được mục tiêu đề ra, nếu nhiều nhà máy nhỏ lắp ráp đơn thuần thì sẽ không thể đứng vững trong giai đoạn hội nhập và mở cửa thị trường ô tô vào năm 2018. Vì vậy, cần đầu tư để phát triển dòng xe chiến lược và thành lập Trung tâm Cơ khí ô tô quốc gia nhằm tạo điều kiện kêu gọi các nhà đầu tư lớn, có thương hiệu, công nghệ và tiềm lực tài chính vào đầu tư phát triển.

Dự kiến trung tâm này đặt ở Khu kinh tế Chu Lai (Quảng Nam) với tổng diện tích khoảng 8.200 ha, tổng vốn đầu tư ước tính 30.000 tỷ đồng từ nhiều nguồn vốn khác nhau. Trung tâm được định hướng phát triển theo hướng đầu tư tập trung, có trọng điểm với quy mô lớn để có thể sản xuất dòng xe chiến lược với tỷ lệ nội địa hóa cao, có khả năng cạnh tranh trong giai đoạn hội nhập và tạo tiền đề cho nâng cao tỷ lệ nội địa của các dòng xe khác. Các DN khi đầu tư tại đây sẽ được hưởng những ưu đãi cụ thể về hạ tầng, chính sách…

Trong danh mục dự kiến, cần kêu gọi đầu tư vào trung tâm cơ khí ô tô tới 24 nhà máy lắp ráp, sản xuất linh kiện, phụ tùng thuộc các lĩnh vực: thép, cơ khí, composite, sản xuất vỏ xe, nhịp xe, đồ nhựa, nội thất, máy lạnh…. Tính toán của Viện Nghiên cứu chiến lược, Chính sách Công nghiệp cho rằng: Trung tâm Cơ khí ô tô quốc gia thu hút nhà đầu tư sản xuất linh kiện phụ tùng đáp ứng nhu cầu nội đại hóa các dòng xe tải, bus, du lịch với tỷ lệ 40-80%.

Tuy nhiên, một số DN băn khoăn: Mô hình một trung tâm cơ khí ô tô dường như chưa phù hợp lắm về địa lý cũng như hiệu quả đầu tư, kinh doanh. Thực tế, các DN đang thực hiện sản xuất lắp ráp ô tô trong nước đã đầu tư hệ thống nhà xưởng, cơ sở sản xuất ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

Đi kèm với những DN này là các nhà cung cấp linh kiện, phụ tùng. Bởi thế, khi “dồn” lại vào một trung tâm sản xuất chưa chắc đã đạt được hiệu quả như mong muốn. Ông Bùi Ngọc Huyên - Chủ tịch Công ty Vinaxuki - bày tỏ: Nên có những ưu đãi cụ thể cho các DN đã và đang làm được chứ không nhất thiết phải vào trung tâm cơ khí ô tô mới được ưu đãi. Giải tỏa thắc mắc của các DN, Thứ trưởng Bộ Công Thương Lê Dương Quang - cho rằng, không có chuyện xây dựng Trung tâm Cơ khí ô tô quốc gia để ưu ái cho một vài DN nào đó. Dự thảo lần 2 muốn nói đến chính sách ưu đãi cho cả một ngành công nghiệp và sản phẩm chiến lược mà chúng ta muốn phát triển chứ không hẳn các DN cứ phải vào Chu Lai mới được ưu đãi.

Nhật Hà