Trang phục tinh tế của phụ nữ Dao
Dân tộc thiểu số & Miền núi 20/10/2017 14:14 Theo dõi Congthuong.vn trên
Phụ nữ dân tộc Dao tỉnh Hà Giang trong trang phục truyền thống |
Trang phục truyền thống và trang phục nghi lễ của dân tộc Dao rất đa dạng, bao gồm quần, áo, váy, yếm, khăn, mũ đội đầu được làm ra từ bàn tay chăm chỉ, khéo léo của người phụ nữ. Nguyên liệu chính để dệt vải của trang phục dân tộc Dao là từ cây bông, nhuộm bằng cây chàm cắt khâu may thành trang phục với sự thêu thùa, trang trí hoa văn, họa tiết cầu kỳ, tinh xảo mang sắc thái của vẻ đẹp tự nhiên, như: hoa rừng, thế núi, hình sông. Trang phục dân tộc Dao trở nên độc đáo hơn bởi có sự điểm tô của trang sức như: vòng cổ, vòng tay, vòng chân, khuyên tai, nhẫn, xà tích… được làm từ nguyên liệu bạc, trảm khảm rất cầu kỳ góp phần tạo nên vẻ đẹp duyên dáng và sức hấp dẫn của phụ nữ.
Dân tộc Dao có rất nhiều nhóm, mỗi nhóm có một kiểu trang phục khác nhau, thậm chí cùng một nhóm trong cùng một tỉnh nhưng giữa các huyện, các xã cũng có trang phục truyền thống khác nhau, hoặc họa tiết hoa văn giống nhau nhưng lại khác về màu vải, màu chỉ. Hay như hàng bông “ghìn gâu” ở nẹp ngực áo to nhỏ, bông tròn hoặc tua chỉ đỏ, dài ngắn khác nhau. Ví như, để phân biệt phụ nữ Dao Họ với các phụ nữ Dao khác chỉ cần nhìn vào chiếc yếm ngực trắng độc đáo trên trang phục của họ. Với các họa tiết cầu kỳ hình quả núi, hình cây, hoa, hình vuông... được thêu trên nền vải trắng, chiếc yếm trông rất đặc biệt và giúp bảo vệ phần ngực của người phụ nữ. Điểm nhấn trên trang phục của người phụ nữ Dao Khâu lại là chùm đồng bạc gồm 5 đến 7 chiếc và các tua chỉ màu đỏ thẫm từ cổ áo xuống lưng, rất nổi bật. Mỗi bước đi, những đồng bạc lúc lắc theo từng bước, khiến bao ánh mắt hút nhìn theo. Trong cộng đồng người Dao, chỉ có phụ nữ Dao Tiền là mặc váy. Để sáng tạo nên những hoa văn đẹp mắt, họ dùng dụng cụ vẽ để tạo hoa văn, tỉa tót hoa lá hoặc vẽ hình các con vật, hình tròn, hình vuông... Sau khi nấu chảy sáp ong họ sẽ nhúng đầu bút vẽ hoa văn lên vải rồi đem đi nhuộm chàm, ngâm vào nước nóng để sáp tan chảy. Những chỗ vẽ sáp ong không nhuộm chàm có một màu xanh lơ rất đẹp mắt. Phụ nữ Dao Tiền rất khéo léo không thêu đè lên các sợi vải mà luồn chỉ theo mắt sợi, thêu ở mặt sau để các họa tiết nổi bật lên trên mặt phải, rất tinh tế và cầu kỳ. Với phụ nữ Dao đỏ thì bộ trang phục có màu đỏ rực, được trang trí hình vết hổ, cây vạn hoa, hình cách đoạn... Hoa văn ở trên khăn từ ngoài vào có 5 lớp. Khi đội lên đầu, các hoa văn họa tiết của 5 lớp văn sẽ phô ra ngoài, làm tăng thêm vẻ đẹp của chiếc khăn.
Trang phục của phụ nữ Dao đỏ ở Cao Bằng chủ yếu có màu sắc đỏ rực |
Ngày nay, trang phục của người Dao đã bị mai một do tác động của kinh tế thị trường và quá trình giao lưu văn hóa. Trước nguy cơ này, để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, hiện các địa phương cũng như cơ quan quản lý đã có nhiều biện pháp tích cực, trong đó đặc biệt quan tâm tới việc nâng cao ý thức gìn giữ trang phục ngay chính trong cộng đồng, chủ thể của văn hóa dân tộc.