TP. Hồ Chí Minh “nóng” nhu cầu nhà ở xã hội

Dự án nhà ở xã hội tại quận 2 - TP. Hồ Chí Minh

Theo báo cáo đánh giá mới đây của Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, trong 5 năm tới sẽ có tổng cộng khoảng 81.000 hộ dân có nhu cầu đăng ký NƠXH. Đa số mong đợi giá nhà khoảng 792,6 triệu đồng/căn, diện tích khoảng từ 40 - 60m² và có phương thức trả tiền 1 lần. Báo cáo này dựa trên ghi nhận các ý kiến phân tích, đánh giá của các chuyên gia, DN, ý kiến phản hồi của người dân về vấn đề NƠXH.

Nhưng trên thực tế, nguồn lực ngân sách có hạn, kể cả khi thực hiện phương thức xã hội hóa vẫn khó có thể giải quyết kịp thời nhu cầu NƠXH nhất là tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh công nghiệp hóa cao. Đặc biệt, những vấn đề về bố trí nguồn vốn từ ngân sách, về cơ chế tái cấp vốn, lãi suất cho vay, điều kiện, thời gian và mức gửi tiết kiệm… của chương trình NƠXH vẫn chưa giải quyết được thỏa đáng nhu cầu thực tế của người dân, DN đầu tư NƠXH.

Về tình hình cho vay và giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, tính từ thời gian triển khai gói tín dụng cho đến tháng 8/2016, các ngân hàng trên địa bàn đã cam kết cho 10.943 khách hàng vay với hạn mức vốn cam kết cho vay là 6.468 tỷ đồng (trong đó 8 DN vay 1.543 tỷ đồng, còn lại là vay cá nhân). Tổng vốn đã giải ngân tính đến thời điểm trên là gần 5.408 tỷ đồng, trong đó khối DN là 1.258,2 tỷ đồng. Đến nay, tổng vốn giải ngân đã đạt 83% số vốn cam kết giải ngân. Trong khi đó, nhu cầu về vốn vay mua nhà, nhất là với gói ưu đãi lãi suất 30.000 tỷ đồng vẫn còn rất lớn.

Theo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, hiện lãi suất cho vay áp dụng đối với gói tín dụng ưu đãi này vẫn ở mức 5%/năm và được giữ đến hết thời hạn giải ngân là cuối năm 2016. Các hồ sơ khách hàng đã ký hợp đồng tín dụng vay gói 30.000 tỷ đồng trước ngày 31/3/2016 sẽ tiếp tục được giải ngân với lãi suất trên đến cuối năm. Sau thời gian này, lãi suất sẽ theo hướng thỏa thuận cho vay thương mại.

Thực tế cho thấy, nhu cầu NƠXH rất lớn nhưng thực tế giải quyết chưa được bao nhiêu. Theo UBND TP. Hồ Chí Minh, danh sách người được duyệt mua NƠXH có vốn ngoài ngân sách từ đầu năm 2016 đến nay đạt gần 7.300 trường hợp tại 9 dự án.

Nhiều ý kiến cho rằng, trong điều kiện ngân sách hạn hẹp, TP. Hồ Chí Minh cần phải kêu gọi xã hội hóa nguồn vốn đầu tư dự án NƠXH, vừa đảm bảo số lượng, chất lượng và phù hợp túi tiền người mua vừa đảm bảo quy hoạch đô thị. Cụ thể ngân sách nhà nước chỉ nên tập trung đầu tư cho 2 chương trình NƠXH là nhà ở xã hội cho thuê và nhà ở xã hội thuê mua (bán trả góp dài hạn). Đối với loại NƠXH xây xong rồi bán thu tiền ngay thì nên hoàn thiện cơ chế chính sách riêng để mời gọi các DN, các nguồn lực trong và ngoài nước tham gia theo phương thức xã hội hóa. Hiện nhiều DN làm các dự án nhà ở thương mại quy mô vừa và nhỏ, giá bán dưới 15 triệu đồng/m². Nếu có cơ chế, chính sách hỗ trợ về tiền sử dụng đất, tín dụng, thuế VAT, thuế thu nhập DN... thì còn có thể giảm giá bán loại nhà này cho người thu nhập thấp đô thị. Có thể xem đây là loại hình NƠXH theo phương thức hợp tác công - tư hiệu quả nhất.