Tìm bước đi phù hợp

Huy động ngoại tệ trong dân để phục vụ nền kinh tế

Câu chuyện đánh thức vàng và ngoại tệ trong dân là vấn đề được các hiệp hội, chuyên gia và Chính phủ đề cập nhiều trong thời gian qua. Nhất là trong bối cảnh hiện nay, lãi suất đi vay ngoại tệ ở nước ngoài đang phải chịu từ 4%/năm trong khi lãi suất huy động USD trong nước về 0% từ gần 3 năm nay. Nhiều ý kiến cho rằng, tại sao nhà điều hành không tăng lãi suất huy động USD để người dân gửi ngoại tệ vào ngân hàng, có vốn cho nền kinh tế mà phải đi vay ngoài với lãi suất cao?

Thời gian qua, cùng với giữ ổn định thị trường vàng, chính sách tiền tệ chống đô -la hóa nền kinh tế đã được NHNN thực hiện khá hiệu quả. Tỷ giá không có nhiều biến động, giá trị đồng Việt Nam được giữ vững, dự trữ ngoại hối tăng mua. Nhìn nhận về yêu cầu của Chính phủ với NHNN về khơi thông nguồn lực ngoại tệ và vàng trong dân, TS. Nguyễn Đức Kiên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội - cho rằng, nhiệm vụ của NHNN là nghiên cứu kỹ lưỡng để báo cáo Thủ tướng, thường trực Chính phủ biết và có những quyết sách kịp thời, phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước. Làm sao để nguồn tiền này không chỉ chảy vào tiêu dùng, bất động sản mà còn là cú huých vốn để đầu tư vào sản xuất, phát triển kinh tế.

Như vậy, các giải pháp mà nhà điều hành đưa ra cần phải cân nhắc, phù hợp với điều kiện thực tế và bảo đảm cân đối các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô. Việc tăng lãi suất huy động USD cũng là phương án cần xem xét và mức tăng bao nhiêu, từ 0,5-1%/năm cũng phải tính đến. Chuyên gia kinh tế, TS. Lê Xuân Nghĩa ủng hộ việc phải có cơ chế lãi suất cho tiền gửi ngoại tệ và cho vay ngoại tệ một cách bình thường, thậm chí lãi suất tiền gửi USD cần nâng lên 2,2%/năm.

Ở góc nhìn khác, TS. Nguyễn Đức Kiên nhận định, nền kinh tế trong hai năm trở lại đây và cả năm nay cũng chỉ nằm trong phạm vi dự báo từ 6 - 6,5%, chưa có gì gọi là đột phá. Do vậy, cũng chưa có áp lực lớn, cần phải có những chính sách mạnh để huy động ngoại tệ tạo thêm nguồn vốn đầu tư bằng việc nâng lãi suất huy động USD lên. Ngoài ra, chúng ta cần cân đối giá trị đồng VND, bảo đảm mục tiêu hỗ trợ xuất khẩu, đồng thời không gây xáo động lớn cho thị trường tiền tệ trong nước.

Báo cáo tình hình kinh tế 6 tháng đầu năm 2017 của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho thấy, tín dụng ngoại tệ đang tăng nhanh, chiếm 8,3% tổng tín dụng của nền kinh tế, ước tính 6 tháng qua tăng 7,3% so với cuối năm 2016 (trong khi cùng kỳ năm 2016, tín dụng ngoại tệ lại giảm tới 3,5%).

Rõ ràng là một phần vốn ngoại tệ vẫn đang được thẩm thấu vào nền kinh tế và để kích thích nguồn tiền nhàn rỗi này, không chỉ cần công cụ lãi suất tiết kiệm. Các nhà phân tích thuộc Công ty CP Chứng khoán Sài Gòn SSI đã đề xuất, cơ quan quản lý nhà nước có thể xem xét phát hành trái phiếu đặc biệt huy động kiều hối với lãi suất cạnh tranh và kỳ hạn dài hoặc huy động ngoại tệ để cấp tín dụng lãi suất thấp cho các doanh nghiệp xuất khẩu.