Tiếp tục quyết liệt kiềm chế nhập siêu

CôngThương - Đây là một trong các nội dung chính mà Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh tại buổi giao ban trực tuyến đánh giá hoạt động của ngành trong tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2011 do Bộ Công Thương tổ chức vào sáng nay (6/6).

Độ trễ của chính sách đã hiện hữu

Tác động của chính sách tiền tệ nói riêng và hàng loạt các chính sách khác của Chính phủ cũng như các bộ, ngành trong việc kiềm chế lạm phát, giảm nhập siêu đã hiện hữu qua kết quả sản xuất công nghiệp, thương mại và xuất nhập khẩu tháng 5/2011. Xu hướng tăng trưởng chững lại diễn ra ở hầu hết các doanh nghiệp và lĩnh vực. Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Nguyễn Tiến Vỵ cho biết: Năm nay được đánh giá là giai đoạn hết sức khó khăn đối với hoạt động sản xuất kinh doanh, giá trị sản xuất công nghiệp có xu hướng chững lại, tháng 5 ước đạt 74,0 nghìn tỷ đồng, tăng 14,2% so với cùng kỳ; tính chung 5 tháng ước đạt 343,5 nghìn tỷ đồng, tăng 14,2% so với cùng kỳ. Nhiều sản phẩm chủ yếu tăng chậm hơn so với tháng 4 và so với cùng kỳ năm trước, nhất là các sản phẩm phục vụ sản xuất như điện, than, khí hóa lỏng hay phôi thép. Thị trường hàng hóa trong nước tháng 5 ổn định hơn, giá cả một số mặt hàng thiết yếu chững lại và giảm dần. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ xã hội tháng 5 ước đạt 156 nghìn tỷ đồng, tăng 0,7% so với tháng 4; tính chung 5 tháng ước đạt 762,7 nghìn tỷ đồng, tăng 22,5% so với cùng kỳ.

Một số ngành như dệt may da giày cũng tăng trưởng xuất khẩu chậm lại so với tháng trước, đặc biệt là tiêu thụ sản phẩm dệt may trong nước có sự sụt giảm so với cùng kỳ. Tuy nhiên, đây vẫn là hai ngành sản xuất sản xuất có sự ổn định và đóng góp lớn cho kim ngạch xuất khẩu chung trong tháng 5 và 5 tháng qua.

Kim ngạch xuất khẩu tháng 5 ước đạt 7,5 tỷ USD, tăng 0,8% so với tháng 4 và tăng 18,8% so với tháng 5 năm trước; tính chung 5 tháng, tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt 34,75 tỷ USD, tăng 32,8% so với cùng kỳ. Bộ Công Thương đánh giá, tình hình xuất khẩu diễn biến theo chiều hướng tích cực. Đây là tín hiệu tốt và là cơ sở để dự báo xuất khẩu năm nay sẽ tăng trưởng khá.

Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 5 ước đạt 9,2 tỷ USD, tăng 3,4%  so với tháng 4 và tăng 27,7% so với tháng 5/2010; tính chung 5 tháng ước đạt 41,3 tỷ USD, tăng 29,5% so với cùng kỳ.Cán cân thương mại cho thấy, ước nhập siêu 5 tháng gần 6,6 tỷ USD, chiếm hơn 18,9% kim ngạch xuất khẩu, tỷ lệ nhập siêu trên xuất khẩu vượt chỉ tiêu Quốc hội thông qua (18%) và chỉ tiêu Chính phủ yêu cầu (16%).

Quyết liệt giảm nhập siêu

Thông báo kết quả phiên họp thường kỳ tháng 5 của Chính phủ, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết: lạm phát có chiều hướng giảm, nhưng vẫn rất cao nên mục tiêu Quốc hội đề ra là không đạt được. Căn cứ vào tình hình thực tế và nghiên cứu của Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, Chính phủ đã thống nhất những đề xuất của cơ quan này về chỉ tiêu năm 2011 gồm: khống chế lạm phát là 15%, tăng trưởng kinh tế 6% thay vì 7%; quyết tâm khống chế nhập siêu không quá 16% kim ngạch XK; bội chi ngân sách không quá 5%; tiết kiệm chi 10%. Bởi thế, một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà ngành Công Thương phải thực hiện quyết liệt trong những tháng tới là kiềm chế nhập siêu.

Theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, tại phiên họp thường kỳ của Chính phủ hoạt động xuất khẩu được đánh giá đã đạt kết quả tích cực với mức tăng tăng hơn 32%; nhập khẩu tương đối lành mạnh, tăng hơn 27%, từ đầu năm đến nay tăng trưởng nhập khẩu luôn thấp hơn tăng trưởng xuất khẩu. Bộ trưởng đánh giá, lành mạnh trong nhập khẩu được thể hiện ở việc, trong kim ngạch tăng trưởng chỉ có 3 điểm % tăng do lượng, còn chủ yếu tăng do giá, điều này cho thấy bước đầu chúng ta đã kiểm soát được nhập khẩu, chỉ nhập những mặt hàng phù hợp.

Theo yêu cầu của Chính phủ, kiềm chế nhập siêu sẽ không chỉ được thực hiện trong những tháng tới mà sẽ là nhiệm vụ xuyên suốt thời gian tiếp theo. Bởi thế, các giải pháp được cụ thể hóa tại Thông tư 20 về nhập khẩu ô tô dưới 9 chỗ ngồi cũng như văn bản 197 về nhập khẩu điện thoại di động, hóa mỹ phẩm và rượu ngoại không hề ảnh hưởng tới doanh nghiệp. Các biện pháp này do Bộ Công Thương phối hợp với các bộ liên quan đưa ra. Chính phủ cũng khẳng định việc làm này là cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như Tổ chức Thương mại thế giới.  Bộ trưởng khẳng định:Đây không chỉ là việc làm trước mắt mà sẽ được thực hiện lâu dài nhằm làm lành mạnh thị trường, đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng. Tới đây sẽ ban hành một số văn bản có nội dung tương tự do các bộ, ngành khác như y tế, giao thông… để thực hiện bằng được mục tiêu kiềm chế lạm phát.

Ông Phan Văn Chinh, Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu nhận xét: Hoạt động xuất khẩu từ tháng 5 có sự tăng trưởng không được mạnh, trái với chu kỳ tăng trưởng thường thấy. Đây chính là độ trễ của chính sách tiền tệ từ đầu năm. Hiện lãi suất cao nên từ quý 3/2011 sẽ vẫn còn nhiều khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, điều này sẽ mang lại lo ngại cho không chỉ ngành Công Thương mà các doanh nghiệp nói chung trong kế hoạch sản xuất và xuất nhập khẩu.

Ông Chinh bày tỏ, giá dầu nói riêng và giá nguyên vật liệu thế giới nói chung tiếp tục tăng mà mỗi tháng phải giữ kim ngạch nhập khẩu dưới 9 tỷ USD là điều rất khó khăn, vì thế cần có biện pháp quản lý nhập khẩu để hạn chế nhập siêu. Dự báo xuất khẩu những tháng tới có nhiều yếu tố khó lường. Một trong những yếu tố đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu, theo ông Chinh, chính là tận dụng lợi thế của các hiệp định thương mại tự do. Đây chính là tín hiệu tích cực từ xuất khẩu nếu xét sự tăng trưởng trong thời gian qua, chỉ tính riêng trong khu vực ASEAN, tăng trưởng xuất khẩu từ các hiệp định thương mại tự do trong 5 tháng đã mang lại đã đạt hơn 4,8 tỷ USD, tăng cao so với cùng kỳ năm 2010 (chỉ đạt 3 tỷ USD).

Để giảm nhập siêu, không chỉ là đẩy mạnh tăng trưởng xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu những mặt hàng không cần thiết mà còn được Ngành Công Thương quán triệt tới các doanh nghiệp, địa phương trong hoạt động đầu tư cho các dự án EPC. Bộ trưởnglưu ý, các doanh nghiệp thuộc Bộ cần chấn chỉnh thực hiện các gói thầu EPC, thực hiện theo đúng yêu cầu của Chính phủ là cố gắng sử dụng thiết bị vật tư trong nước thay thế hàng nhập khẩu. Các Sở Công Thương địa phương cũng cần tham mưu cho lãnh đạo tỉnh thành, đặc biệt trong việc rà soát hợp đồng EPC.

Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 02/NQ-CP và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ cũng như Chương trình hành động của Bộ Công Thương, trong tháng 6 Ngành Công Thương sẽ tăng cường nhiều biện pháp xử lý, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, tăng xuất khẩu. Xem xét điều chỉnh, quy hoạch lại hệ thống phân phối chung, khuyến khích doanh nghiệp mở rộng mạng lưới cung ứng đến tay người tiêu dùng trên cả nước; tiếp tục triển khai chương trình xúc tiến thương mại nội địa, đưa hàng Việt về nông thôn để góp phần bình ổn thị trường.

Thùy Linh