Tiếp đà cải cách thể chế, thúc đẩy phát triển doanh nghiệp

Đây là lần thứ hai Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng lãnh đạo Chính phủ và các bộ, ngành trực tiếp lắng nghe tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp cả nước. Được biết, chủ đề của Hội nghị năm nay là “Đồng hành cùng doanh nghiệp” thể hiện quyết tâm của Chính phủ là kiến tạo, hành động để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, thực sự là động lực phát triển của đất nước.

Theo Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà, nội dung của hội nghị gồm: Sơ kết đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết 35, đặt ra những giải pháp tiếp tục thực hiện Nghị quyết; doạnh nghiệp đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết 35, kiến nghị giải quyết khó khăn vướng mắc và đề xuất các giải pháp phát triển doanh nghiệp. Sau hội nghị Thủ tướng Chính phủ sẽ có Chỉ thị về việc Chính phủ đồng hành cùng phát triển doanh nghiệp.
Tại hội nghị này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ báo cáo sơ kết tình hình thực hiện Nghị quyết 35, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có báo cáo tổng hợp về đánh giá của cộng đồng doanh nghiệp về Nghị quyết 35; các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp sẽ nêu các kiến nghị, hiến kế; lãnh đạo các bộ ngành địa phương trao đổi, thảo luận với doanh nghiệp để giải quyết các vướng mắc và Thủ tướng Chính phủ sẽ có kết luận. Đặc biệt, trong cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ và các Phó Thủ tướng Chính phủ sẽ họp với các Bộ, ngành, cơ quan để xem xét, xử lý kiến nghị của doanh nghiệp.

Đã có nhiều thay đổi kể từ sau lần gặp đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với cộng đồng doanh nghiệp cả nước cuối tháng 4/2016 tại TP. Hồ Chí Minh. Điểm ấn tượng nhất là bản Nghị quyết số 35/NQ-CP của Chính phủ “Về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020” ban hành ngày 16/5/2017, nghĩa là chỉ sau có nửa tháng. Một hiệu ứng nổi bật từ sự vào cuộc quyết liệt của Thủ tướng là số doanh nghiệp thành lập mới đã đạt mức kỷ lục. Theo công bố của Tổng cục Thống kê, số doanh nghiệp thành lập mới cả nước năm 2016 đạt 110.000 doanh nghiệp, cao nhất từ trước tới nay, tăng 16,2% so với năm 2015.

Chính phủ cũng đã lập trang web tiếp nhận ý kiến các doanh nghiệp, đến tháng 3/2017 đã tiếp nhận 411 kiến nghị của doanh nghiệp, Văn phòng Chính phủ trực tiếp xử lý 66 kiến nghị, gửi đến các bộ, ngành 345 kiến nghị. Trong đó, đã giải đáp trực tiếp 255/345 kiến nghị. Các bộ ngành đã đồng hành cùng chính phủ tạo ra những chuyển biến quan trọng bước đầu được cộng đồng doanh nghiệp cả nước đánh giá cao.

Theo Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc, năm 2016 được coi là năm có đột phá về tư duy, quan điểm và cách thức hỗ trợ doanh nghiệp. Sau một năm thực hiện Nghị quyết 35 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp, có 75% doanh nghiệp được khảo sát đánh giá có chuyển biến tương đối tích cực của các cơ quan công quyền. Theo khảo sát của VCCI, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp năm 2016 đánh giá chung có khởi sắc hơn, niềm tin của doanh nghiệp vào triển vọng kinh doanh cũng tốt hơn năm 2015. 48% doanh nghiệp trong khu vực kinh tế tư nhân cho biết sẽ mở rộng kinh doanh trong hai năm tới, điều đó tương đồng với tỷ lệ doanh nghiệp muốn mở rộng sản xuất kinh doanh trong khu vực FDI. Các doanh nghiệp cũng đánh giá cao sự tích cực của các cơ quan chính quyền các cấp trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Năm 2016 là năm có đột phá về tư duy, quan điểm và cách thức hỗ trợ doanh nghiệp.

Mặc dù vậy, theo các chuyên gia, sự chuyển biến về tư duy, về cách thức, tinh thần phục vụ doanh nghiệp trở thành hành động cụ thể trong thực tiễn vẫn có độ trễ nhất định. Nhiều việc cần có sự thay đổi về thể chế. Nhiều vấn đề doanh nghiệp vướng mắc liên quan đến pháp luật chứ không chỉ ở vấn đề điều hành.

Trên thực tế việc giảm chi phí cho doanh nghiệp chưa có nhiều tiến bộ. Ngân hàng có giảm lãi suất nhưng doanh nghiệp có tiếp cận được nguồn vốn hay không lại là vấn đề khác. Các chi phí khác được doanh nghiệp kiến nghị nhiều, đặc biệt là chi phí bảo hiểm, logistic của Việt Nam còn rất cao so với các nước. Việc giảm chi phí này cho doanh nghiệp là yêu cầu quan trọng. Doanh nghiệp phàn nàn nhiều về thực hiện thủ tục phá sản doanh nghiệp, thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng. Trên thực tế, doanh nghiệp vẫn bị thanh tra, kiểm tra khá nhiều.

Trong bối cảnh đó có thể thấy sự kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp vào cuộc gặp lần này là rất lớn để doanh nghiệp có thể “trải lòng” cũng như hiến kế nhằm đưa những tư tưởng của Chính phủ nêu trong Nghị quyết 35 cũng như những chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ thành hiện thực.

“Tập thể Chính phủ sẽ trực tiếp lắng nghe doanh nghiệp trình bày. Nhưng hội nghị không nhằm mục đích chỉ để tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp. Hội nghị Thủ tướng với doanh nghiệp năm nay sẽ tập trung cho việc đề ra các giải pháp phát triển doanh nghiệp”, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà nhấn mạnh.

Điều này được ông Hồ Sỹ Hùng, Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp - Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định tại buổi họp báo, bên cạnh việc giải đáp, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc cho doanh nghiệp, vấn đề quan trọng, căn cơ hơn là phải cải thiện chính sách và cách thực hiện của cơ quan quản lý nhà nước, chuyển từ cung cách quản lý sang cung cách ứng xử phục vụ, hỗ trợ, đồng hành với doanh nghiệp.

Dự kiến hội nghị của Thủ tướng với donh nghiệp năm nay có khoảng 2.000 đại biểu (gấp 4 lần năm 2016) trực tiếp tham dự hội nghị, trong đó khối doanh nghiệp dân doanh khoảng 1.500 đại biểu, cùng các đại biểu từ khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp đã cổ phần hóa, một số sứ quán và các định chế tài chính lớn.

Bên cạnh việc tham dự trực tiếp hội nghị tại Hà Nội còn có có lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố cùng các đại biểu doanh nghiệp, với số lượng 50 - 100 người mỗi điểm cầu hội nghị qua hình thức trực tuyến.