Việt Nam đang ở giai đoạn 2 quá trình phát triển cơ sở hạ tầng ĐHN - Ảnh: Q.N |
19 vấn đề quan trọng
Đại diện Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam cho biết: Theo IAEA, cơ sở hạ tầng quốc gia cho ĐHN bao gồm tất cả những hoạt động và các chuẩn bị cần thiết để thiết lập và thực thi một chương trình ĐHN, thể hiện qua 19 vấn đề gồm chính sách quốc gia, an toàn hạt nhân, quản lý, tài trợ và tài chính, hệ thống pháp luật, thanh sát, hệ thống pháp quy, an toàn bức xạ, lưới điện, nguồn nhân lực, sự tham gia của các bên liên quan, địa điểm và các cơ sở hỗ trợ, bảo vệ môi trường, kế hoạch ứng phó sự cố, an ninh, chủ trì nhiên liệu, chất thải phóng xạ, sự tham gia của các ngành công nghiệp, mua sắm thiết bị.
Cơ sở hạ tầng được phát triển qua 3 giai đoạn: Những xem xét trước khi quyết định khởi công một chương trình ĐHN, công tác chuẩn bị xây dựng nhà máy ĐHN sau khi đã quyết định phát triển ĐHN, triển khai dự án nhà máy ĐHN đầu tiên. Việc hoàn thành các điều kiện cơ sở hạ tầng cũng được đánh dấu bởi 3 cột mốc tương ứng với mỗi giai đoan, đó là: Sẵn sàng đưa ra quyết định phát triển ĐHN, sẵn sàng mời thầu nhà máy ĐHN đầu tiên và sẵn sàng chạy thử, vận hành thương mại nhà máy ĐHN đầu tiên.
Dựa trên các khuyến cáo của IAEA, Việt Nam đã thúc đẩy các hoạt động phát triển cơ sở hạ tầng ĐHN nhằm đáp ứng các yêu cầu triển khai dự án ĐHN đầu tiên ở Việt Nam an toàn, an ninh và hiệu quả. Điều này, được thể hiện mạnh mẽ qua việc Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2241/QĐ-TTg ngày 11/12/2014 phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển cơ sở hạ tầng ĐHN giai đoạn đến năm 2020.
Bộ trưởng Bộ KHCN Nguyễn Quân khẳng định: Việt Nam bước vào chương trình ĐHN trong bối cảnh cơ sở hạ tầng cần thiết cho việc thực hiện dự án nhà máy ĐHN còn đang ở trình độ phát triển thấp. Do vậy, Việt Nam chỉ xây dựng nhà máy ĐHN khi bảo đảm các vấn đề về an ninh và an toàn. |
Đạt được nhiều tiến bộ
Thứ trưởng Bộ KHCN Trần Việt Thanh nhấn mạnh, với sự hỗ trợ quý báu và kịp thời của IAEA cũng như từ cộng đồng quốc tế đối với chương trình ĐHN ở Việt Nam, công tác phát triển cơ sở hạ tầng ĐHN ở Việt Nam đã được tiến hành từ rất sớm và đã đạt được nhiều tiến bộ. Theo tiêu chí của IAEA, hiện Việt Nam đang ở giai đoạn 2 của quá trình phát triển cơ sở hạ tầng ĐHN.
Đến nay, Bộ KHCN đã hoàn thiện và ban hành 14 thông tư và 5 tiêu chuẩn an toàn về nhà máy ĐHN, tổ chức triển khai Đề án xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Năng lượng nguyên tử và các văn bản hướng dẫn thi hành. Bên cạnh đó, tổ chức đào tạo trên 1.000 nhân viên bức xạ, các kỹ sư, chuyên gia vận hành nhà máy ĐHN. Đồng thời, chủ trì và phối hợp tổ chức thành công 30 hội nghị, hội thảo liên quan đến việc phát triển ĐHN…
Tuy nhiên, đối với các quốc gia mới bắt đầu chương trình ĐHN như Việt Nam, việc phát triển cơ sở hạ tầng ĐHN cũng gặp nhiều khó khăn. “Thách thức lớn nhất của Việt Nam hiện nay là vấn đề tài chính. Việt Nam là một nước đang phát triển, tiềm lực tài chính khó khăn. Toàn bộ dự án ĐHN chủ yếu dựa vào nguồn ODA và nguồn viện trợ phát triển từ các nước như: Nga, Nhật Bản…”- Bộ trưởng Bộ KHCN Nguyễn Quân cho biết.