Thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới và sáng tạo hiệu quả hơn

Thúc đẩy khởi nghiệp hiệu quả hơn (Ảnh minh họa)

Kết quả khảo sát doanh nghiệp do VCCI thực hiện đối với nhóm giải pháp “tạo dựng môi trường thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo” cho thấy, doanh nghiệp đánh giá nhóm giải pháp này có tác động tương đối tích cực, tích cực, và rất tích cực với tỷ lệ cao (khoảng 80%). Tuy nhiên, giải pháp hỗ trợ vốn qua kênh Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trong nhóm này doanh nghiệp đánh giá mức độ tác động tích cực là thấp nhất (67%).

Lý lý do bởi Quỹ Phát triển DNNVV được kỳ vọng sẽ cung cấp thêm nguồn vốn vay ưu đãi, hỗ trợ cho doanh nghiệp, nhưng việc tiếp cận thì cũng không dễ dàng khi yêu cầu doanh nghiệp phải có có dự án, phương án sản xuất - kinh doanh khả thi thuộc danh mục các lĩnh vực ưu tiên hỗ trợ của quỹ; khi được hỗ trợ vay vốn từ quỹ này thì không được hỗ trợ vay vốn ưu đãi từ các tổ chức tín dụng khác của Nhà nước. Một điều kiện khác là Quỹ Phát triển DNNVV có mức vốn cho vay hỗ trợ đối với mỗi dự án, phương án sản xuất - kinh doanh tối đa bằng 70% tổng mức vốn đầu tư của từng dự án (không bao gồm vốn lưu động), nhưng cũng không quá mức 30 tỷ đồng.

Bên cạnh lãi suất, những điều kiện quy định như trên từ Quỹ Phát triển DNNVV cho thấy, việc tiếp cận nguồn này chưa hẳn là đã hấp dẫn cao so với vay tại các ngân hàng thương mại, thế nên các doanh nghiệp có lẽ cũng chưa thực sự hào hứng lựa chọn vay vốn từ Quỹ Phát triển DNNVV.

Một giải pháp khác trong nhóm giải pháp “tạo dựng môi trường thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo” Nghị quyết 35 đưa ra là “phải có cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận đất đai”, nhưng theo khảo sát của VCCI, vẫn còn khoảng 28% ý kiến doanh nghiệp cho rằng chưa thấy rõ sự tác động tích cực của giải pháp này. Doanh nghiệp cho biết, thực tế khó khăn trong thỏa thuận giải phóng mặt bằng, nhất là đền bù, giải tỏa, tái định cư khi người dân bị thu hồi đất vẫn diễn ra; thủ tục về đất đai vẫn rườm rà, giao đất cho doanh nghiệp vẫn chậm, quỹ đất “sạch” để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh là các dự án phúc lợi xã hội công cộng vẫn chưa có.

Để thúc đẩy hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo hiệu quả hơn, VCCI cho rằng, Chính phủ cần xây dựng chương trình cho vay đổi mới công nghệ đối với DNNVV với lãi suất và thời gian hoàn vốn phù hợp giúp doanh nghiệp thay đổi công nghệ hiện đại, tăng năng lực cạnh tranh của Việt Nam; phát huy hiệu quả các quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ Phát triển DNNVV, đặc biệt cần rà soát lại cơ chế quản lý cũng như thủ tục tiếp cận vốn từ các quỹ này đảm bảo hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời nắm bắt được cơ hội kinh doanh; cải tiến thủ tục giải ngân từ các quỹ, hạn chế sự không nhất quán về thủ tục giải ngân từ các nguồn (qua kho Bạc Nhà nước, ngân hàng thương mại) khi tài trợ cho cùng một dự án.

Hỗ trợ ngân hàng và các doanh nghiệp triển khai gói tín dụng ưu đãi khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao một cách hợp lý, phù hợp với cơ chế thị trường; cần có sự kết hợp với các giải pháp hỗ trợ đặc biệt để hình thành những chuỗi liên kết giữa nông dân với những doanh nghiệp đang hoạt động trong các lĩnh vực logistics, chế biến và phân phối sản phẩm.

Các địa phương phải thực sự coi trọng và tiến hành có hiệu quả hoạt động khởi sự doanh nghiệp, hạn chế những hoạt động có tính chất “phong trào”; nhanh chóng quy hoạch và xây dựng các cụm công nghiệp quy mô nhỏ; thúc đẩy hoạt động của Quỹ Phát triển khoa học - công nghệ quốc gia; khuyến khích các hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi thành doanh nghiệp chính thức dựa trên nhu cầu và khả năng họ.../.