Thịt gà Mỹ nhập khẩu: Làm rõ có hay không gian lận, phá giá... (?)

Theo tài liệu của Tổng cục Hải quan dẫn lời phát biểu của ông Trần Duy Khanh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam được báo chí đăng tải, vừa qua dư luận “nóng” về thịt gà Mỹ bán phá giá tại Việt Nam. Để trả lời cho câu hỏi có hay không thực trạng này, ông Khanh cho biết: Sau khi làm việc với Tổng cục Hải quan, Cục Thú y và trực tiếp làm việc với Hiệp hội Xuất khẩu trứng và gia cầm Mỹ, làm việc với Phòng Nông nghiệp Đại sứ quán Mỹ… được biết giá xuất khẩu thịt gà (đùi và cánh) của Mỹ vào Việt Nam thấp nhất là 0,9 USD/kg chưa bao gồm thuế, phí vận chuyển. Dư luận thì phản ánh giá đùi gà đông lạnh nhập khẩu từ Mỹ bán trên thị trường chỉ khoảng 20.000 đồng/kg, thậm chí chỉ khoảng 12.000 - 13.000 đồng/kg là gian lận thương mại, bán phá giá. Ông Khanh cho biết thêm, khi ông và VTV1 cùng làm việc với Tổng cục Hải quan, ông có đề nghị hải quan công bố rõ địa chỉ nhập khẩu thì hải quan nói là “bí mật doanh nghiệp”.

Liên quan đến phát biểu của ông Khanh, Tổng cục Hải quan cho rằng, việc cung cấp thông tin phải phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo pháp luật. Theo Luật Thống kê năm 2003 thì thông tin thống kê gắn với tên, địa chỉ cụ thể của từng tổ chức, cá nhân trừ trường hợp được tổ chức, cá nhân đó đồng ý cho công bố; còn theo Thông tư số 168/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thống kê Nhà nước về hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu quy định “nghiêm cấm các hành vi tiết lộ thông tin thống kê hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu cụ thể gắn với tên, địa chỉ cụ thể của từng tổ chức, cá nhân khi chưa được sự đồng ý của tổ chức, cá nhân đó cho tổ chức, cá nhân sử dụng không đúng thẩm quyền, mục đích”.

Tổng cục Hải quan khẳng định không giấu thông tin, khi dư luận “nóng” về mặt hàng đùi gà Mỹ nhập khẩu bán với giá rẻ gây thiệt hại cho hoạt động chăn nuôi trong nước, Tổng cục Hải quan đã rà soát cơ sở dữ liệu về mặt hàng nhập khẩu này và cung cấp thông tin cho Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công Thương để xác minh có hành vi bán phá giá hay không.

Để rộng đường dư luận về thịt gà Mỹ nhập khẩu, Tổng cục Hải quan cung cấp số liệu cho biết, trong năm 2014, thịt gà các loại nhập khẩu vào Việt Nam là hơn 100.000 tấn, trị giá khoảng 103,1 triệu USD, đơn giá bình quân nhập khẩu trước thuế khoảng 1 USD/kg (tương đương 21.500 đồng/kg quy đổi theo tỷ giá), chủ yếu nhập khẩu từ Hoa Kỳ (chiếm 58%), Brazil (23%) và Hàn Quốc (11%). Thống kê sơ bộ 6 tháng đầu năm 2015 có 82 doanh nghiệp nhập khẩu 70.000 tấn thịt gà các loại qua các cửa khẩu Cảng Sài Gòn và Hải Phòng, trị giá khoảng 63,7 triệu USD, đơn giá bình quân nhập khẩu trước thuế là 0,91 USD/kg (tương đương 19.600 đồng/kg theo tỷ giá quy đổi 1 USD = 21.500 VND); trong đó, thịt gà có xuất xứ từ Mỹ trị giá chiếm hơn 60% (39,1 triệu USD), từ Brazil 16%, từ Hàn Quốc hơn 10%.

Xét về khối lượng và từng sản phẩm cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2015 sản phẩm cánh gà chủ yếu nhập khẩu từ Brazil, chiếm tới 70%; đùi gà nhập khẩu chủ yếu từ Hoa Kỳ, chiếm 98%; gà nguyên con nhập khẩu 100% từ Hàn Quốc. Đơn giá đối với gà nguyên con là 0,85 USD/kg (tương đương 18.200 đồng/kg); cánh gà là 1,78 USD/kg (38.300 đồng/kg); đùi gà là 0,94 USD/kg (20.000 đồng/kg); thịt gà khác (chân, lườn, ức…) giá 0,61 USD/kg (tương đương 13.100 đồng/kg).

Các loại thịt gà nêu trên nhập khẩu không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng (VAT), còn mức thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) đối với cánh gà và đùi gà là 20%; gà nguyên con 40%; các loại thịt gà khác có mức thuế suất nhập khẩu từ 20-40%.

Về phát biểu của ông Khanh và phản biện của Tổng cục Hải quan chúng tôi không bình luận bởi thông tin đã rõ. Chỉ lưu ý rằng, theo số liệu hải quan cung cấp thì đùi gà Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam có giá 20.000 đồng/kg, cộng thuế nhập khẩu 20% sẽ là 24.000 đồng/kg chưa kể các chi phí có liên quan khác. Nếu bán trên thị trường Việt Nam chỉ với giá 20.000 đồng/kg, rẻ hơn giá gà tươi trong nước khoảng 30-50%, thậm chí giá thấp hơn (12-13.000 đồng/kg) như dư luận phản ánh, trong khi nguồn nhập khẩu vẫn được duy trì thì quả thật là bất thường. Một số ý kiến nghi ngờ có thể có gian lận thương mại, hoặc bán phá giá... không phải không có cơ sở. Các cơ quan chức năng liên quan cần khẩn trương vào cuộc kiểm tra, xác minh làm rõ bản chất của dấu hiệu bất thường này, xử lý nghiêm hành vi gian lận thương mại (nếu có) hoặc có biện pháp thích hợp ngăn chặn hành vi bán phá giá để đảm bảo môi trường kinh doanh cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ ngành chăn nuôi trong nước.