Thiếu liên kết, người nuôi và doanh nghiệp xuất khẩu cá tra đều khó

Hiện cá tra đang trong giai đoạn được giá cao, người nuôi có lãi lớn. Theo lẽ thường, người nuôi cá tra phải rất phấn khởi, nhưng thực tế, diện tích nuôi lại giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, doanh nghiệp xuất khẩu cũng đang gặp khó khăn.

CôngThương - Lãi cao nhưng vẫn lo lắng

Nối tiếp những đợt tăng giá liên tục, những ngày đầu tháng 5/2011 giá cá tra nguyên liệu tăng vọt từ 26.000 đồng/kg lên 28.500 đồng/kg. Với đà tăng này, nhiều chuyên gia dự đoán giá cá sẽ tiếp tục tăng trên 30.000 đồng/kg. Thế nhưng, theo Lê Thanh Dung - Chủ nhiệm HTX nuôi cá tra Hòa Hưng (huyện Cái Bè, Tiền Giang)- cho biết, hiện các thương lái thu mua cá tra thịt trắng, loại từ 0,7 đến 1kg/con tại ao với giá 26.600 đồng/kg, giảm gần 2.000 đồng/kg so với tuần trước. Nguyên nhân vì hơn tuần qua tỷ giá đồng USD giảm, giá bán các loại phụ phẩm cá tra thấp, cộng với việc bán tháo cá của người nuôi sau thời gian “găm hàng” chờ giá lên nữa và việc "đụng" nguồn cá tra nguyên liệu của một số doanh nghiệp dồi dào khiến nguồn cung cao hơn so với nhu cầu dẫn đến giá cá tra giảm.

Theo ông Dung, với giá bán cá hiện nay, sau khi trừ các chi phí đầu vào (như thức ăn, con giống, thuốc hóa chất, tiền thuê ao, nhân công, lãi suất ngân hàng...) khoảng 22.000 đồng/kg, người nuôi cá vẫn còn lời 4.600 đồng/kg. Ở Tiền Giang, trung bình mỗi hecta nuôi cá tra có sản lượng trung bình khoảng 300 tấn thì người nuôi cá vẫn có lời gần 1,4 tỷ đồng.

Tuy vậy, theo ông Nguyễn Văn Hào- nông dân nuôi cá tra ở xã Hòa Hưng (huyện Cái Bè, Tiền Giang)- người nuôi cá tra không được hưởng hết số lãi này, bởi hầu hết các doanh nghiệp thu mua cá tra không trả tiền ngay mà thường hẹn sau 3 tháng mới trả. Ông Hạo tính toán, nếu người nuôi cá bán 1 hecta ao cá tra 300 tấn với số tiền là 8 tỷ đồng, tính lãi suất hiện nay là 1,7%/tháng thì người nuôi đã trả cho ngân hàng trên 400 triệu đồng.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, dù giá cá tra tăng và người nuôi có lãi, nhưng từ đầu năm 2011 đến nay, diện tích nuôi cá tại các tỉnh thành trong khu vực này lại giảm. Cụ thể, đến thời điểm này tỉnh Đồng Tháp mới thả được 861 ha cá tra,  giảm 201 ha so với cùng kỳ năm 2010; Vĩnh Long đang thả nuôi là 279ha, giảm 31ha so cùng kỳ 2010; TP. Cần Thơ mới thả nuôi 176ha, chỉ bằng 52% diện tích so với cùng kỳ 2010 (336ha).

Ông Nguyễn Thanh Dung cũng cho biết, HTX nuôi cá tra Hòa Hưng có diện tích nuôi cá tra gần 20 hecta vào năm 2005 nhưng đến nay nay chỉ còn 13 hecta nuôi cá tra, diện tích còn lại dùng để ương giống hay bỏ trống.

Phân tích nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, các chuyên gia ngành thủy sản cho rằng, hiện không chỉ thức ăn liên tục “nhảy múa” theo hướng đi lên mà con giống,  thuốc, nhân công lao động… đều tăng dẫn đến chi phí đầu tư tăng cao (trung bình nuôi 1 hecta cá tra cần trung bình 6 tỷ đồng). Bởi vậy, người nuôi cá lo lắng nếu đến kỳ thu hoạch, giá cá giảm dưới giá thành sản xuất thì họ sẽ lãnh nợ.

Mặt khác, do bị ảnh hưởng của những vụ trước nên hầu hết hộ nuôi cá tra đang thiếu vốn trầm trọng. Không đủ vốn nên người nuôi buộc phải vay nóng để tái đầu tư. Ông Nguyễn Văn Minh- xã Tân Phong (huyện Cai Lậy, Tiền Giang)- cho biết: “Nghề nuôi cá tra ngày càng rủi ro cao, cộng với việc một số người nuôi cá không giữ uy tín với ngân hàng, nên bây giờ ngân hàng hầu như đóng cửa với người nuôi cá. Nếu ai nuôi cá mà bị nợ quá hạn thì kể như không bao giờ được vay lại ở ngân hàng đó nữa, còn những khác hàng quen, ngân hàng vẫn cho vay nhưng cũng hạn chế”.

Doanh nghiệp xuất khẩu than lỗ

Ông Nguyễn Văn Đạo- Giám đốc Công ty cổ phần thủy sản Gò Đàng (Khu công nghiệp Mỹ Tho, Tiền Giang)- cho biết, hiện giá cá tra xuất sang các thị trường đều tăng so với quý I/2011. Cụ thể, giá xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ từ 3,8- 4 USD/kg, châu Âu từ 3,2 - 3,4 USD/kg, châu Á 3,2 USD/kg…

Theo nhận định của nhiều doanh nghiệp, từ đầu năm đến nay giá xuất khẩu tương đối ổn định, nhu cầu tiêu thụ cá tra trên các thị trường khá tốt. Tuy nhiên, dù giá xuất khẩu tăng cao nhưng không theo kịp mức tăng quá cao của giá cá nguyên liệu.

Trong đầu tháng 5, giá cá tra nguyên liệu đã chạm đỉnh 29.000 đồng/kg (tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2010) và người nuôi cá có lãi 5.000- 7.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá cá tra xuất khẩu chỉ tăng được bình quân khoảng 1 USD/kg (tương đương 20.000 đồng/kg), với định mức 3 kg cá tra nguyên liệu cho 1kg cá tra philê thì doanh nghiệp chế biến xuất khẩu phải kinh doanh không lãi.

Theo phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh quí I/2011 của Công ty Nam Việt (Navico), lợi nhuận sau thuế trong quí chỉ đạt 378,9 triệu đồng, giảm mạnh so với mức 20 tỷ đồng của cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân dẫn đến điều này là do giá vốn hàng bán (chủ yếu là cá nguyên liệu) tăng mạnh.

Đa số các doanh nghiệp đều cho biết, kinh doanh không phải lúc nào cũng có lãi, thậm chí lỗ. Trong lúc này, doanh nghiệp vẫn phải chịu đựng, bởi ngoài nhiệm vụ tạo ra lợi nhuận thì doanh nghiệp cũng phải có trách nhiệm với xã hội và giữ uy tín với khách hàng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đã không chịu nổi sức ép chi phí khi mức lãi suất nhiều ngân hàng đưa ra lên đến 24%/năm. “Mức lãi suất này thì chúng tôi không thể chịu đựng, vì kinh doanh có mức lãi trên 24%/năm là rất khó, nhất là trong bối cũng kinh tế ảm đạm như hiện nay"- giám đốc một công ty chế biến cá tra ở Tiền Giang than thở.

Dù rằng theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện lượng cá tra nguyên liệu chỉ đáp ứng khoảng 75- 85% nhu cầu của các nhà máy chế biến nhưng do quá khó khăn, nhiều doanh nghiệp đã tính đến chuyện “ép giá” nông dân.

Liên kết- chuyện cũ mà mới

Khi giá cá cao, nguồn nguyên liệu thiếu thì nông dân kêu nhiều thương lái, doanh nghiệp thu mua cá để đấu giá. Ngược lại, khi giá cá giảm, số lượng nhiều thì doanh nghiệp lại càng kiếm cớ ép giá nông dân. “Chuyện kiến ăn cá, rồi cá ăn kiến” cứ diễn ra trong nghề nuôi và chế biến cá tra xuất khẩu. Ông Nguyễn Văn Nghĩa- xã Nhị Mỹ (huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang)- cho biết: “Khi giá cao, doanh nghiệp mua cá không phân biệt loại nào, thịt vàng hay trắng. Nhưng khi rẻ, doanh nghiệp mua cá tới 2-3 loại, rồi nào phân biệt cá mỡ vàng, mỡ trắng đủ thứ trên đời”.

Lâu nay, việc chia sẻ lợi nhuận, ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm giữa nông dân nuôi cá và doanh nghiệp vẫn thường được nhắc tới trong các hội nghị, hội thảo về nuôi cá tra. Nhưng tới nay, vấn đề liên kết dường như vẫn khó thực hiện khi mỗi bên đều muốn lợi ích lớn thuộc về mình. Ông Lê Thanh Dung- Chủ nhiệm HTX nuôi cá tra Hoà Hưng- cho biết: “HTX cũng đã tiến hành đàm phán với nhiều doanh nghiệp để tiến tới ký kết hợp đồng liên kết. Tuy nhiên, các phương án đưa ra đều không được hai bên thống nhất. Vì vậy, đến nay HTX Hòa Hưng vẫn nuôi cá theo kiểu hên xui”.

Trước thực trạng trên, để ngành cá tra phát triển bền vững, đảm bảo lợi nhuận giữa doanh nghiệp và người nuôi cá tra chỉ có thể đi theo con đường chuỗi liên kết, chia sẻ lợi nhuận giữa doanh nghiệp và người nuôi. Một khi chuỗi liên kết thực sự được tạo ra sẽ giải quyết tốt vấn đề ép giá, giá ảo và tạo điều kiện cho nông dân nuôi cá dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng.

Thành Công

baocongthuong.com.vn
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Campuchia là thị trường tiêu thụ xăng dầu nhiều nhất cho Việt Nam

Campuchia là thị trường tiêu thụ xăng dầu nhiều nhất cho Việt Nam

Campuchia là thị trường tiêu thụ xăng dầu nhiều nhất của Việt Nam trong 2 tháng đầu năm với 88.914 tấn, đạt 76,2 triệu USD giảm về lượng và kim ngạch so cùng kỳ
Việt Nam trúng thầu 108.000 tấn gạo từ Indonesia, giá thấp nhất trong các nguồn cung

Việt Nam trúng thầu 108.000 tấn gạo từ Indonesia, giá thấp nhất trong các nguồn cung

Cơ quan hậu cần quốc gia Indonesia vừa chốt hợp đồng 300.000 tấn gạo với các nhà cung cấp, Việt Nam đứng thứ 2 trong danh sách trúng thầu với 108.000 tấn gạo.
Bộ Công Thương đã và đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu

Bộ Công Thương đã và đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu

Trước sự khởi sắc của xuất khẩu trong quý I/2024, Bộ Công Thương tiếp tục nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đã đề ra để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 2024.
3 tháng đầu năm, cả nước xuất siêu 8,08 tỷ USD

3 tháng đầu năm, cả nước xuất siêu 8,08 tỷ USD

3 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 178,04 tỷ USD. Trong bối cảnh đơn hàng khó khăn, Việt Nam vẫn xuất siêu 8,08 tỷ USD.
Xuất khẩu thủy sản chờ cơ hội bứt tốc

Xuất khẩu thủy sản chờ cơ hội bứt tốc

Xuất khẩu thủy sản sang Canada tăng 59%, sang Australia tăng 18%, sang Mỹ tăng 22%, sang Trung Quốc tăng 44%,... doanh nghiệp thủy sản đang chờ cơ hội bứt tốc.

Tin cùng chuyên mục

Tăng kim ngạch xuất khẩu vào Canada: Cần tận dụng hơn nữa các ưu đãi từ CPTPP

Tăng kim ngạch xuất khẩu vào Canada: Cần tận dụng hơn nữa các ưu đãi từ CPTPP

Có khoảng 4 tỷ USD hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Canada không khai thác được lợi ích CPTPP, do đó, doanh nghiệp cần quan tâm hơn nữa việc này.
Dữ liệu tồn kho tiếp đà hồi phục, giá cà phê xuất khẩu quay đầu giảm

Dữ liệu tồn kho tiếp đà hồi phục, giá cà phê xuất khẩu quay đầu giảm

Giá cà phê xuất khẩu quay đầu giảm. Dự kiến giá cà phê trong thời gian tới sẽ chịu áp lực do nguồn cung mới từ Brazil và Indonesia.
Doanh nghiệp FDI xuất siêu trên 12,3 tỷ USD trong quý I/2024

Doanh nghiệp FDI xuất siêu trên 12,3 tỷ USD trong quý I/2024

Tính chung 3 tháng đầu năm 2024, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài xuất siêu 12,3 tỷ USD kể cả dầu thô.
Gạo Việt Nam tiếp tục bị cạnh tranh tại thị trường xuất khẩu truyền thống

Gạo Việt Nam tiếp tục bị cạnh tranh tại thị trường xuất khẩu truyền thống

Philippines đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung gạo, tìm đến những nhà cung ứng tiềm năng, ngoài Việt Nam, điều này tạo nên sức ép cạnh tranh cho ngành lúa gạo
Quý I/2024, xuất siêu nông lâm thủy sản tăng gần 100% so với cùng kỳ

Quý I/2024, xuất siêu nông lâm thủy sản tăng gần 100% so với cùng kỳ

Quý I/2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 13,53 tỷ USD, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất siêu 3,36 tỷ USD tăng 96,5%.
Tình trạng khan hàng tại Việt Nam đẩy giá cà phê xuất khẩu tăng cao

Tình trạng khan hàng tại Việt Nam đẩy giá cà phê xuất khẩu tăng cao

Giá cà phê Robusta bật tăng 2,71%, tạo đỉnh mới trong 30 năm, giá Arabica tăng thêm 1,38%, lên mức cao nhất trong ba tuần.
2 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu sắn và sản phẩm sắn thu về 291,51 triệu USD

2 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu sắn và sản phẩm sắn thu về 291,51 triệu USD

2 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn của Việt Nam thu về 291,51 triệu USD tăng 8,9% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.
Xuất khẩu thủy sản sang Australia tăng trưởng 2 con số

Xuất khẩu thủy sản sang Australia tăng trưởng 2 con số

2 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Australia đạt 45,15 triệu USD, tăng 18,06% so với cùng kỳ năm 2023.
Việt Nam tăng mạnh nhập khẩu hạt điều từ Indonesia

Việt Nam tăng mạnh nhập khẩu hạt điều từ Indonesia

2 tháng đầu năm, Việt Nam nhập khẩu từ Indonesia 9.122 tấn hạt điều trị giá gần 10,5 triệu USD, tăng 218% về lượng và tăng 205,3% về kim ngạch so với cùng kỳ.
Đẩy nhanh mở cửa thị trường sầu riêng đông lạnh và dừa tươi sang Trung Quốc

Đẩy nhanh mở cửa thị trường sầu riêng đông lạnh và dừa tươi sang Trung Quốc

Cục Bảo vệ thực vật vừa có văn bản yêu cầu các địa phương rà soát, tổng hợp vùng trồng, cơ sở đóng gói dừa tươi và sầu riêng đông lạnh xuất sang Trung Quốc.
Hội nghị quy tắc xuất xứ trong AKFTA: Thống nhất tiêu chí xuất xứ đa số dòng hàng

Hội nghị quy tắc xuất xứ trong AKFTA: Thống nhất tiêu chí xuất xứ đa số dòng hàng

Kết quả Hội nghị Quy tắc xuất xứ trong Hiệp định Asean- Hàn Quốc (AKFTA) vừa được ban tổ chức công bố với việc thống nhất tiêu chí xuất xứ đa số dòng hàng.
Giá cà phê xuất khẩu tăng khi dự báo nguồn cung từ Việt Nam giảm 20%

Giá cà phê xuất khẩu tăng khi dự báo nguồn cung từ Việt Nam giảm 20%

Vicofa dự báo sản lượng vụ này khoảng 1,6 - 1,7 triệu tấn. Giá Robusta tăng khi xuất khẩu cà phê của Việt Nam được dự báo có thể giảm 20%.
Hàn Quốc đang đề xuất siết kiểm soát thủy sản nhập khẩu

Hàn Quốc đang đề xuất siết kiểm soát thủy sản nhập khẩu

Các chủng nấm Chytrid và bệnh Ranavirus được đưa vào diện kiểm soát trong dự thảo “Đạo luật kiểm soát dịch bệnh thủy sản" của Hàn Quốc.
Xuất khẩu cua, ghẹ sống tăng đột phá, cao gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ

Xuất khẩu cua, ghẹ sống tăng đột phá, cao gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ

2 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu cua, ghẹ sống của Việt Nam tăng gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ năm 2023, đạt 11,3 triệu USD.
2 tháng đầu năm: Malaysia là thị trường nhập khẩu xăng dầu lớn nhất của Việt Nam

2 tháng đầu năm: Malaysia là thị trường nhập khẩu xăng dầu lớn nhất của Việt Nam

Việt Nam nhập khẩu xăng dầu nhiều nhất từ Malaysia trong 02 tháng đầu năm, chiếm hơn 38-39% trong tổng lượng và kim ngạch nhập khẩu, đạt 583.964 tấn.
2 tháng đầu năm: Việt Nam xuất khẩu cá ngừ sang 80 thị trường

2 tháng đầu năm: Việt Nam xuất khẩu cá ngừ sang 80 thị trường

2 tháng đầu năm, xuất khẩu cá ngừ đạt hơn 131 triệu USD, tăng 21%. Đáng chú ý, xuất khẩu cá ngừ sang nhiều thị trường đang tăng phi mã.
Việt Nam là nguồn cung hồ tiêu ngoại khối lớn nhất cho Đức

Việt Nam là nguồn cung hồ tiêu ngoại khối lớn nhất cho Đức

Trong 5 nguồn cung hồ tiêu ngoại khối chủ yếu của Đức, Việt Nam là nguồn cung hồ tiêu ngoại khối lớn nhất trong năm 2023.
Xúc tiến đầu tư phát triển dịch vụ logistics tỉnh Phú Thọ năm 2024

Xúc tiến đầu tư phát triển dịch vụ logistics tỉnh Phú Thọ năm 2024

Sáng ngày 26/3, UBND tỉnh Phú Thọ phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị Xúc tiến đầu tư phát triển dịch vụ logistics tỉnh Phú Thọ năm 2024.
Tỷ giá USD suy yếu thúc đẩy giá cà phê Arabica tăng trở lại

Tỷ giá USD suy yếu thúc đẩy giá cà phê Arabica tăng trở lại

Tỷ giá USD/BRL suy yếu đã lấn át tốc độ hồi phục của dữ liệu tồn kho trên Sở ICE-US, từ đó thúc đẩy lực tăng đối với giá cà phê Arabica.
Nhập khẩu lúa mì từ Brazil tăng mạnh gần 93%

Nhập khẩu lúa mì từ Brazil tăng mạnh gần 93%

Tháng 2/2024 nhập khẩu lúa mì từ thị trường Brazil tăng mạnh 92,5% về lượng, tăng 87,9% về kim ngạch nhưng giảm 2,4% về giá so với tháng 1/2024.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động