Thích ứng với hội nhập: Tự cường thay vì than khó

Chú trọng đầu tư vào sản xuất giúp DN nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tư duy bảo hộ không còn "đất" sống

Theo đánh giá của ông Nguyễn Phú Hòa – Phó Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), việc các dòng thuế nhập khẩu được giảm về 0% như hiện nay thực tế đã được báo trước nhiều năm, bởi hầu hết các hiệp định thương mại tự do ký kết giữa các nước ASEAN với quốc gia trên thế giới đã được phổ biến đến cộng đồng DN trong hơn 10 năm trở lại đây. Vì vậy, DN sản xuất kinh doanh trong nước không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải chủ động sống chung với lộ trình giảm thuế như một tất yếu.

Điều này cho thấy quan điểm duy trì tư duy bảo hộ hiện nay đã không còn "đất" sống. DN trong nước muốn tồn tại được bắt buộc phải tự cường bằng việc đổi mới dây chuyền sản xuất, mẫu mã hàng hóa và tính toán lại giá thành, giá bán sản phẩm.

Trên thực tế, việc gỡ bỏ các rào cản thuế quan luôn kích thích khối DN tư nhân năng động chuyển đổi và “chọc” sâu vào các mảng thị trường có nhiều dư địa. Các DN trong khu vực ASEAN và Đông Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) đã nhìn thấy được và chuẩn bị nhiều năm cho những chiến lược thâm nhập các thị trường nước ngoài (trong đó có Việt Nam) một cách bài bản. Bằng chứng là chỉ trong vòng năm 2014, các DN Thái Lan, Trung Quốc đã liên tiếp đầu tư vào 4 lĩnh vực béo bở tại thị trường Việt Nam là bán lẻ, nông nghiệp, công nghiệp và thực phẩm.

Trong khi đó, hầu hết DN Việt Nam đều khá chậm chạp trong những bước chuẩn bị cho chiến lược quay về thị trường nội. Đơn cử như các ngành hàng nông nghiệp (như thủy sản, đồ gỗ, cà phê, điều) tỷ lệ hàng hóa tiêu thụ nội địa trong suốt 5- 7 năm qua vẫn giậm chân ở mức 5- 10%. Các kế hoạch đầu tư tại “sân nhà” mặc dù trong hội nghị ngành hàng nào cũng được đưa ra. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ nằm trong ý tưởng hoặc được phát biểu như một hình thức than thở trong bối cảnh thị trường xuất khẩu bị co hẹp.

DN phải biết tận dụng cơ hội

Ông Lê Phước Vũ- Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hoa Sen cho rằng, bên cạnh sự nỗ lực của Chính phủ trong việc điều chỉnh cơ chế, chính sách để phù hợp với tiến trình hội nhập, DN cần phải tận dụng cơ hội trước mắt. Cụ thể như Hoa Sen, để hội nhập công ty sẽ tập trung vào các lĩnh vực kinh doanh cốt lõi: Tôn – thép – nhựa, trong đó chú trọng thị trường nội địa và coi đây là nền tảng phát triển cơ bản. Đồng thời Hoa Sen còn quan tâm tới việc bán sản phẩm với giá thành phù hợp, trước các biến động của thị trường công ty sẽ luôn đảm bảo có nguồn hàng đủ để cung ứng.

Đồng quan điểm, ông Vũ Minh Long - Tổng giám đốc Công ty CP Thanh niên xung phong (Adeco) cho hay, chúng tôi sẽ tận dụng tốt nhất các cơ hội mà hội nhập đem lại bằng việc liên kết cùng DN khác và nông dân. Đây là mô hình đã được Adeco và đối tác thực hiện từ cuối năm 2013. Năm 2015, chúng tôi sẽ mở rộng hơn nữa với việc liên kết các hộ nông dân tại một số tỉnh Bình Phước – Bình Dương và Bà Rịa Vũng Tàu để cùng sản xuất, chăn nuôi gia cầm.

Với việc liên kết này, Adeco sẽ thực hiện cung cấp thức ăn chăn nuôi cho nông dân, giúp họ bao tiêu sản phẩm. Như vậy, công ty vừa bán được sản phẩm lại có lượng hàng gia cầm ổn định đưa ra thị trường với giá cạnh tranh.

Còn ông Trần Anh Hoàng - Giám đốc Công ty CP Linh Anh thì cho biết, năm nay DN sẽ đổi mới mẫu mã sản phẩm, giá cạnh tranh và hậu mãi tốt. Dù vậy, để làm được, "sống" được thì cần sự liên kết chặt chẽ giữa DN, nhà nước và nông dân. Có như vậy nền nông nghiệp của Việt Nam mới phát triển tốt hơn được.