Thanh toán trong thương mại biên giới tại Lào Cai: Doanh nghiệp gặp khó

Hàng hóa chờ thông quan qua Cửa khẩu Bản Vược

Theo Hiệp hội DN Lào Cai, trong Điều 4, Điểm a, b, c của Quyết định số 52/2015/QĐ-TTg ngày 20/10/2015, có hiệu lực từ ngày 1/1/2016, quy định các phương thức thanh toán nhằm ưu tiên hoạt động thương mại biên giới giữa Việt Nam và các nước với phương thức thanh toán như sau: Thanh toán qua ngân hàng; thanh toán không dùng tiền mặt (bù trừ giữa hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu với hàng hóa, dịch vụ nhập khẩu); thông qua tài khoản phù hợp với quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam; thanh toán trực tiếp vào tài khoản của thương nhân tại ngân hàng khu vực cửa khẩu, lối mở biên giới Việt Nam; thanh toán bằng tiền mặt giữa thương nhân với nhau bằng các đồng tiền tự do chuyển đổi được thừa nhận.

Tuy nhiên, trong Tờ trình số 182/TTr-NHNN ngày 16/12/2016 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hướng dẫn các DN thực hiện Quyết định 52 thì mọi quy định thực hiện vẫn áp dụng đúng như thương mại quốc tế (từ mở tờ khai đến các phương thức thanh toán được phép trong thương mại biên giới...). Như vậy, Điều 4 Điểm a, b, c của Quyết định 52/2015/QĐ-TTg đến nay vẫn không thực hiện được, gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của DN xuất nhập khẩu. Nhiều DN đã phải dừng hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, thương mại biên giới qua các cửa khẩu phụ, lối mở hàng hóa bị ngừng trệ và bế tắc, luôn tồn kho, kim ngạch xuất khẩu giảm mạnh.

Với quan điểm của NHNN tại Tờ trình số 182/TTr-NHNN, cơ quan này coi hoạt động thương mại biên giới là hoạt động xuất nhập khẩu thông thường và tham chiếu cơ sở pháp lý là các quyết định từ năm 2004 cho đến nay. Tuy nhiên, một số văn bản đã hết hiệu lực vì Hiệp định Thương mại biên giới Việt Nam – Trung Quốc năm 2016 đã được ký kết. Nếu chính sách thương mại biên giới không bắt kịp với thực tiễn thì các DN có nỗ lực đến đâu cũng không thể hoạt động được.

Để tạo môi trường kinh doanh xuất nhập khẩu được an toàn và thuận lợi, đẩy mạnh thương mại biên giới cửa khẩu phụ, lối mở, phát triển kinh tế - xã hội, phát triển mối quan hệ buôn bán, giao thương của các DN hai địa phương có chung biên giới, tạo việc làm cho người lao động, bà Nguyễn Thị Nguyệt- Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Lào Cai - kiến nghị: Chính phủ, các bộ, ngành liên quan và UBND tỉnh Lào Cai cần xây dựng chính sách đặc thù thương mại biên giới tỉnh với thị trường Trung Quốc linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế theo Quyết định 52/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành.

Hiệp hội DN tỉnh Lào Cai cũng đề xuất phương thức thanh toán trong thương mại biên giới tỉnh Lào Cai với thị trường Trung Quốc phù hợp với tình hình thực tế như sau: Hàng đổi hàng hoặc đổi trừ công nợ hai bên hoặc ba bên; thanh toán bằng tiền mặt (khoản thanh toán trên 20 triệu đồng cho các chi phí phát sinh liên quan được tính vào chi phí hợp lý, hợp lệ của DN); bên mua được thanh toán trực tiếp hoặc thông qua tổ chức, cá nhân tại Việt Nam thanh toán vào tài khoản của bên bán tại ngân hàng khu vực cửa khẩu, lối mở biên giới Việt Nam. Việc thanh toán đó phải được chứng minh là tiền bán hàng căn cứ trên tờ khai hải quan xác nhận thực xuất.