Phân bón chiếm tới 50% chi phí đầu vào trong trồng trọt và quyết định không nhỏ đến chất lượng, năng suất của nông sản |
Bán hàng xong, “cao chạy xa bay”
Bên cạnh chương trình cung ứng phân bón trả chậm ý nghĩa, hiệu quả của các công ty uy tín như: Phân bón Sông Gianh, Quế Lâm, Lâm Thao, Đầu Trâu, Tiến Nông…, thời gian gần đây xuất hiện rất nhiều công ty “đội lốt” bán phân theo hình thức trả chậm, để tiêu thụ phân kém chất lượng, phân không đảm bảo tiêu chuẩn, dẫn đến những hậu quả khôn lường cho người nông dân.
Theo tìm hiểu được biết, hầu hết các công ty này không có đại lý bán hàng, mà chủ yếu bán hàng thông qua các cuộc hội thảo tổ chức tại địa phương. Tại đây, những người được giới thiệu là cán bộ kỹ thuật sau phần phổ biến về kỹ thuật trồng, chăm sóc cây, sẽ ra sức quảng bá về hiệu quả đặc biệt của loại phân mà họ đang bán. Đồng thời, cam kết chỉ thu 50% tiền phân, khi nào bà con thu hoạch xong sản phẩm mới thu nốt 50% còn lại.
Với cách tiếp cận trực tiếp với người dân, lại thông qua các tổ chức chính quyền như Hội nông dân, UBND xã… nên rất nhiều bà con tin tưởng, chọn mua các loại phân được bán tại hội thảo. Tuy nhiên, sau khi bón phân một thời gian, bà con phát hiện ra cây không phát triển như đơn vị bán phân quảng cáo; hoặc ra thưa trái, rụng lá, năng suất thấp. Bức xúc, nhiều người dò theo địa chỉ trên bao bì phân bón để “bắt đền” thì mới hay, công ty này không có thật, hoặc không còn tồn tại.
Trường hợp của ông Nguyễn Đức Thắng (thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê, Gia Lai) là một ví dụ: Năm 2014, có công ty giới thiệu là chuyên sản xuất phân vi sinh về Chư Sê tổ chức hội thảo và chào hàng. Nghe theo lời quảng cáo hấp dẫn, ông Thắng quyết định mua 20 tấn phân vi sinh, trị giá 70 triệu đồng để bón cho hồ tiêu. Bón được một thời gian ngắn, ông Thắng thấy tiêu chậm phát triển, hoa và lá không tươi tốt như trước đó, ông Thắng gọi điện thoại cho người bán phân để phản ánh, nhưng số máy không liên lạc được. “Công ty bán phân cho tôi trả chậm 20 triệu đồng, nhưng sau lần đó, cũng không thấy công ty quay lại để lấy lại số tiền này” - ông Thắng cho biết.
Người nông dân gánh hậu quả
Câu chuyện của ông Thắng và nhiều hộ nông dân từng mua phải phân bón kém chất lượng, cũng chính là lý do khiến ông Nguyễn Văn Dũng (thôn 5, thị trấn Chư Sê) mất niềm tin vào các hội thảo tư vấn do các công ty phân bón tổ chức tại địa phương: “Đi hội thảo càng nhiều, cây càng mau chết”. Lo ngại của ông Dũng là có cơ sở, bởi lẽ thực tế, thay vì bày cho người nông dân cách trồng và chăm sóc cây trồng cho hiệu quả, rất nhiều hội thảo chỉ nhằm mục đích quảng cáo và bán phân bón - mà chủ yếu là phân chất lượng kém. Bà con đi hội thảo, nghe theo tư vấn mua phân về bón và kết quả là những vụ mùa thất bát.
Đáng lưu ý là, hầu như các công ty phân bón chất lượng kém chỉ về mỗi địa phương bán phân 1 lần. Nếu có quay trở lại lần sau, thì lại mang tên 1 thương hiệu phân bón mới. Để tăng thêm sức hút, nhiều đơn vị tổ chức hội thảo còn chủ động cho tiền, tặng quà những nông dân đến với hội thảo. Chính vì thế, mặc dù đã cảnh giác nhưng nhiều bà con vẫn mua phải phân bón chất lượng kém.
Là hộ kinh doanh phân bón và thuốc bảo vệ thực vật ở Chư Sê đã hơn 20 năm, anh Hùng (chủ cửa hàng Kim Công) cho biết: Các công ty phân bón kém chất lượng sẵn sàng bán trả chậm 30-50% và không cần quay lại lấy số tiền trả chậm này là bởi, phân mà họ bán chủ yếu là phân vô cơ có hàm lượng rất nhỏ so với tiêu chuẩn; phân vi sinh thì đa số là đất, lá cây chứ rất ít phân bò, phân lợn trong đó. Chỉ cần thu 50% so với giá bán là họ đã có lãi...
Kết quả kiểm tra, xử lý thời gian qua cho thấy, trong số hơn 6.000 chủng loại phân bón đang tiêu thụ trên thị trường, có tới 50% số mẫu không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Chính vì vậy, người nông dân nên cảnh giác, chủ động tìm đến với các công ty phân bón uy tín và không nên vội tin vào những lời quảng cáo của các công ty phân bón tên tuổi mới lạ, chất lượng chưa được khẳng định, để tránh những rủi ro có thể xảy ra.