Tham vấn cơ chế, chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp

Toàn cảnh Hội thảo

Ông Nguyễn Trí Ngọc - Phó Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp Việt Nam - cho biết: Sau gần 4 năm triển khai Nghị định 210 về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn việc thu hút doanh nghiệp còn nhiều hạn chế.

Tính đến tháng 9/2016 chỉ có 4.424 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp, chiếm dưới 1% tổng số doanh nghiệp cả nước. Trong năm 2015, số doanh nghiệp ngành nông nghiệp ngừng hoạt động và giải thể là 2.019 doanh nghiệp, cao hơn 11,3% so với doanh nghiệp thành lập mới. Quy mô của doanh nghiệp nông nghiệp chủ yếu là nhỏ và vừa với quy mô vốn phần lớn (chiếm khoảng 55%) ở mức dưới 5 tỷ đồng thậm chí còn có tới gồm 50% doanh nghiệp ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản có quy mô siêu nhỏ (dưới 10 lao động).

Bên cạnh đó, Nghị định cũng chưa huy động được sự tham gia của mọi thành phần kinh tế; một số quy định, tiêu chí quá cao khiến doanh nghiệp khó tiếp cận chính sách. Ngoài ra, kinh phí từ ngân sách chưa đảm bảo thực hiện chính sách còn thấp và chậm tiến độ….

Tại Hội thảo, các chuyên gia, doanh nghiệp và nhà quản lý đã đưa ra những ý kiến đóng góp về cơ chế chính sách thu hút đầu tư trong nông nghiệp. Các đại biểu cho rằng, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 210 đang được Bộ NN&PTNT triển khai ngoài việc rà soát điều chỉnh chính sách về đất đai, vốn tín dụng phải đảm bảo nguồn lực trong thực hiện chính sách.

Ông Nguyễn Trí Ngọc cho rằng, một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị định mới là phải đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp thuận lợi khi đầu tư nông nghiệp. Theo đó, tiếp tục giảm các thủ tục hành chính; Giảm chi phí thực hiện và thời gian thực hiện.

Nói về môi trường đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Dương Văn Chín – Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu nông nghiệp Định Thành (Tập đoàn Lộc Trời) - cho rằng, muốn đẩy mạnh đầu tư vào nông nghiệp cần cải cách chính sách ruộng đất. Phân công cấp tỉnh lập ra cơ quan môi giới đất nông nghiệp để xúc tiến chuyển nhượng, mua bán đất đai ở nông thôn. Cho vay tiền với lãi suất ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp.

Theo phân tích của các chuyên gia thì trên thực tế hiện nay đất công không còn. Khi có nhu cầu sử dụng, nhà nước hay DN đều phải “mua” lại quyền sử dụng đất của người dân, nhưng lại né tránh khi dùng cụm từ “đền bù, bồi thường”. Chính sự “lửng lơ” này đã khiến cho việc tích tụ, tập trung đất đai gặp nhiều khó khăn. Do vậy, ông Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam - kiến nghị, cần xây dựng chính sách để giảm cơ chế xin cho, hạn chế tối đa các chính sách hỗ trợ bằng tiền vốn cho doanh nghiệp, nông dân trong bối cảnh nguồn ngân sách nhà nước hạn hẹp. Trong điều kiện thị trường, chúng ta phải thay đổi căn bản các chính sách về thuế, đất đai, các thủ tục hành chính, đồng thời tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, khuyến khích đầu tư, giảm thủ tục hành chính.

Phát biểu kết luận hội thảo, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, hiện nay, đã có những tập đoàn đầu tư vào nông nghiệp nông thôn. Tuy nhiên, còn nhiều bất cập, trên tổng thể nông nghiệp Việt Nam vẫn dựa trên sản xuất hộ nhỏ lẻ chiếm tỷ trọng lớn làm cho năng suất lao động, năng suất kinh tế không cao, chuỗi giá trị thấp, thị trường bấp bênh.... Vì vậy, trong tái cơ cấu nông nghiệp, phải xác định rường cột là doanh nghiệp, hợp tác xã là hạt nhân trong chuỗi liên kết 4 nhà.

Trước các kiến nghị của các doanh nghiệp, các chuyên gia, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, Bộ sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thu thập các ý kiến đóng góp sau hội thảo để hoàn thiện nội dung trước ngày 15/9, sau đó sẽ gửi Bộ Kế hoạch Đầu tư trình Chính phủ thông qua để Nghị định bổ sung, sửa đổi Nghị định 210 thực sự hiệu quả khi đi vào cuộc sống.