Tăng lực cho Tây Nguyên

Ảnh minh họa

Đây là “xương sống” nối Tây Nguyên với TP.Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, rút ngắn 1/3 thời gian đi lại giữa các tỉnh Tây Nguyên với khu vực phía Nam. Thứ hai, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa công bố Dự thảo một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội Tây Nguyên đến năm 2020. Dự kiến, hằng năm ngân sách trung ương bố trí không thấp hơn 1.300 tỷ đồng vốn đầu tư hỗ trợ, bảo đảm thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách và ưu đãi đặc thù cho Tây Nguyên.

Tuy nhiên, đó mới là những điều kiện “cần”, Tây Nguyên muốn có những điều kiện “đủ” phải phụ thuộc vào chính... Tây Nguyên. Vậy Tây Nguyên đang có những gì và và muốn “tăng lực” để phát triển thì phải làm những gì?

Hiện tại, nông nghiệp Tây Nguyên đã và đang tạo ra một số sản phẩm chiến lược của cả nước.

Hàng năm, sản lượng cà phê tới 1,2 triệu tấn (chiếm 94% sản lượng cả nước), hồ tiêu 80 nghìn tấn (chiếm 54%), chè 1,3 triệu tấn (chiếm 24%), hạt điều 63,5 nghìn tấn (chiếm 19%), cao su 171 nghìn tấn (chiếm 18%).

Tây Nguyên đang “sở hữu” những tiềm lực không hề nhỏ, song đó chưa thật sự trở thành những lực đẩy mạnh mẽ cho Tây Nguyên “cất cánh”. Chẳng hạn, diện tích và sản lượng cao nhưng giá trị gia tăng của cà phê, hồ tiêu, cao su... đều thấp, hầu như chỉ dừng lại ở khâu sơ chế để xuất khẩu. Chế biến nông, lâm sản chưa lớn mạnh xứng với tiềm năng...

Những khuyến nghị của các chuyên gia tại Hội thảo “Liên kết phát triển kinh tế vùng Tây Nguyên” tổ chức cuối tháng 7/2015 rất đáng chú ý: Tây Nguyên cần tạo các “liên kết dọc” từ sản xuất đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm; đồng thời phát triển các “liên kết ngang” nhằm tạo thế chủ động cho mỗi doanh nghiệp, tổ chức và hộ gia đình tham gia vào chuỗi giá trị.

Thế nhưng, một câu hỏi đặt ra: Ai sẽ là “ngọn cờ” của các chuỗi liên kết? Nông dân, hợp tác xã không thể làm được, chỉ trông chờ vào doanh nghiệp. Thực tế, ngay cả siêu trang trại bò của Hoàng Anh Gia Lai ở huyện Mang Yang (Gia Lai), dự án liên kết chăn nuôi đầy tham vọng của Đức Long Gia Lai tại Đăk Nông, Đăk Lăk, Gia Lai, rồi trang trại bò sữa của Vinamilk tại Lâm Đồng... đều chưa tạo được những chuỗi liên kết dọc- ngang đúng nghĩa.

“Thỏi nam châm” nào có lực hút mạnh mẽ doanh nghiệp lên Tây Nguyên đầu tư, tạo những chuỗi liên kết? Câu trả lời còn bỏ ngỏ.