HươngTrên 45% diện tích cánh đồng Mường Lò được nông dân trồng giống lúa Hương chiêm và Séng cù |
Từ hai giống lúa chủ lực...
Nằm ở phía Tây của tỉnh Yên Bái, cánh đồng Mường Lò rộng thứ 2 Tây Bắc, sau cánh đồng Mường Thanh. Với diện tích gần 3.000 héc-ta, được thiên nhiên ưu đãi về đất, nước, khí hậu, điều kiện sinh thái… đã góp phần tạo nên một nền văn minh lúa nước có từ lâu đời của đồng bào dân tộc Thái nơi đây.
Cùng với sự cần cù, chịu khó, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, sản lượng lúa mỗi năm từ cánh đồng Mường Lò đạt từ 30.000 - 32.000 tấn thóc, trong đó các loại lúa đặc sản hàng hoá khoảng 10.000 tấn. Với mục tiêu từng bước tăng năng suất, chất lượng lúa gạo Mường Lò, năm 1990, thị xã Nghĩa Lộ và huyện Văn Chấn đã đưa vào sản xuất giống lúa Hương chiêm, năm 1998 đưa thêm giống lúa Séng cù vào sản xuất. Đây là 2 giống lúa hàng hóa chủ lực chiếm trên 45% diện tích cánh đồng Mường Lò. Gạo Hương chiêm Mường Lò có hương thơm đặc biệt, hạt nhỏ thon. Gạo Séng cù có đặc trưng màu trắng ngà, hạt to, hương thơm, mềm dẻo. Cả 2 loại gạo này đều có vị ngon ngọt, giá trị dinh dưỡng cao, được nhiều người sành ẩm thực Việt Nam ưa chuộng.
Từ những đặc tính vượt trội này, hai giống lúa Hương chiêm và Séng cù dần dần thay thế các giống lúa lai hoặc các giống lúa khác tại Mường Lò. Ngày nay, phần lớn du khách qua Mường Lò đều mua gạo Séng cù hoặc Hương chiêm về làm quà - một đặc sản của cánh đồng Mường Lò...
... đến việc xây dựng chỉ dẫn địa lý gạo Mường Lò
Thực hiện Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh Yên Bái, tháng 8 năm 2016, UBND tỉnh đã giao cho UBND thị xã Nghĩa Lộ phối hợp với huyện Văn Chấn thực hiện dự án “Xây dựng chỉ dẫn địa lý gạo Mường Lò” cho sản phẩm gạo của cánh đồng Mường Lò tỉnh Yên Bái với hai loại gạo đề nghị nhà nước bảo hộ là Séng cù và Hương chiêm. Thông qua việc bảo hộ thương hiệu gạo Mường Lò với hình thức chỉ dẫn địa lý, thị xã Nghĩa Lộ, huyện Văn Chấn sẽ có cơ chế, chính sách quản lý, quy hoạch sản xuất, kinh doanh gạo Mường Lò chặt chẽ, hiệu quả hơn. Đồng thời, nâng cao uy tín, chất lượng, giá thành gạo Mường Lò, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Ông Chu Quốc Tuấn – Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ cho biết: Thực hiện dự án “Xây dựng chỉ dẫn địa lý gạo Mường Lò”, thị xã Nghĩa Lộ đã phối hợp với huyện Văn Chấn hoàn thiện việc điều tra, khảo sát vùng gạo và đánh giá sơ bộ về uy tín, giá trị kinh tế - xã hội của gạo Mường Lò. Xác định chất lượng đặc thù của gạo Mường Lò và các điều kiện tự nhiên, con người ảnh hưởng đến chất lượng đặc thù của gạo. Xây dựng bản đồ xác định phạm vi lãnh thổ tương ứng với chỉ dẫn địa lý. Xây dựng hệ thống tem nhãn, bao bì sản phẩm và phương tiện tuyên truyền quảng bá cho chỉ dẫn địa lý, tổ chức hội thảo…
Trong thời gian tới, thị xã Nghĩa Lộ và huyện Văn Chấn tiếp tục huy động các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kết hợp với nông dân trong việc xây dựng các thông tin về nguồn gốc xuất xứ, tiêu chuẩn chất lượng... Đặc biệt, áp dụng chung một quy trình kỹ thuật canh tác lúa, chế biến và bảo quản gạo để đảm bảo độ đồng đều về chất lượng của gạo thành phẩm. Đồng thời, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm thông qua các hoạt động xây dựng mô hình canh tác, tập huấn kỹ thuật; nâng cao năng lực cho các tác nhân trong chuỗi giá trị. Sau khi Nhà nước bảo hộ chỉ dẫn địa lý đối với sản phẩm gạo Séng cù, Hương chiêm, UBND thị xã Nghĩa Lộ sẽ phối hợp với UBND huyện Văn Chấn quy hoạch, mở rộng diện tích gieo trồng hai giống lúa này, phấn đấu tăng từ 1,2 – 1,5 lần sản lượng như hiện nay lên khoảng 12.000 – 15.000 tấn.
Với những việc đã và đang thực hiện, tin rằng, thời gian tới, thương hiệu gạo Mường Lò được bảo hộ bằng hình thức chỉ dẫn địa lý sẽ được nhiều người tiêu dùng biết đến. Và gạo Mường Lò thực sự trở thành mũi nhọn trong phát triển kinh tế nông nghiệp của thị xã Nghĩa Lộ và huyện Văn Chấn nói riêng, tỉnh Yên Bái nói chung.