Tại Maputo có con đường mang tên Bác

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và đoàn cán bộ cấp cao Việt Nam tới thăm Đại lộ Hồ Chí Mình

Câu chuyện của vị chính khách

Maputo trưa cuối năm, có chút xám xịt của mây mù.

Những người sáng lập Công ty Viễn thông di động Movitel (liên doanh giữa Viettel và Công ty đầu tư trực tiếp SPI của Mozambique) đã sắp xếp cuộc gặp mặt đầy ý nghĩa giữa bà Safura Da Conceicao - Ủy viên Trung ương Đảng Mặt trận Giải phóng (Frelimo) của Mozambique - với chúng tôi trên Đại lộ Hồ Chí Minh.

Bà Safura Da Conceicao

Bà Safura Da Conceicao đón chúng tôi bằng nụ cười rạng rỡ và câu nói chân tình thay cho lời chào gặp mặt: “Mỗi lần được gặp các bạn Việt Nam, tôi lại thấy vui, bởi tôi cảm nhận được tình bằng hữu từ những cái bắt tay nồng ấm”.

Cảm giác xa lắc của địa lý giữa Việt Nam và Mozambique dường như ngắn lại.

Người đàn bà quyền lực của Mozambique trông thật thân thiện. Mở đầu câu chuyện, bà thành kính nhắc tới Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Người không những là thần tượng của nhân dân Việt Nam mà còn là thần tượng của nhân dân toàn thế giới. Người là biểu tượng, là nhân vật truyền thuyết hơn là một con người bằng da bằng thịt”. Bà bảo, dù chưa một lần nhìn thấy Bác, nhưng trong tâm khảm, cái tên Hồ Chí Minh luôn ngự trị và bà đã cầu khấn tên Người mỗi khi có những quyết sách quan trọng. Tới Việt Nam, lần nào bà cũng vào Lăng viếng Người.

Bà chia sẻ câu chuyện có thật. Đó là những khó khăn khi bắt đầu cùng phía đối tác Viettel thành lập mạng Movitel. Thời điểm mở thầu quốc tế có tới 12 công ty lớn trên thế giới cùng tham gia. Bản thân Tổng thống đã gọi riêng cho bà: “Tôi không nghĩ là bà đúng khi chọn Viettel vì chưa bao giờ tôi nghe thấy Việt Nam là đất nước có tài lực làm viễn thông trên thế giới”. Bà đã cố gắng bảo vệ luận điểm của mình khi nói với Tổng thống rằng: “Tôi đã nghiên cứu rất kỹ và chọn Viettel bởi họ có sự khác biệt”. Cuộc thương thuyết với vị Tổng thống kéo dài không tính bằng tuần, mà bằng tháng. Bà đã tới Đại lộ Hồ Chí Minh, dâng hoa trước tấm biển tên Người và khẩn cầu. Nửa đêm hôm đó, Tổng thống gọi điện, chính thức ủng hộ bà và đã hỗ trợ rất nhiều trong việc xây dựng thương hiệu Movitel.

Không ai nghĩ Viettel sẽ thắng thầu! Nhưng sức mạnh của Người đã làm được điều đó!

Trải lòng về ấn tượng đối với những người đứng đầu phía đối tác Viettel, bà Safura không giấu giếm: “Họ lạnh lùng hỏi tôi: “Bà có nghĩ là sẽ làm được không?”. Vì nhân dân của mình, tôi đã dẹp hết lòng tự ái cá nhân và bắt đầu hành trình qua lại Việt Nam để thương thảo hợp đồng. 5 tháng ròng là 5 tháng của sự đấu trí trong từng điều khoản. Tới lúc nản nhất, một lần nữa tôi gọi tên Hồ Chí Minh. Và sau đó, hợp đồng liên doanh được ký lúc 1 giờ sáng (giờ Việt Nam)”.

Tôi cảm nhận lòng thành kính, tâm linh trong lời nói của vị chính khách.

Cơn mưa kéo đến bất chợt. Trời sập tối. Câu chuyện được tiếp tục trong Tòa thị chính. Người đàn bà hiếm hoi của chính quyền sở tại đã có bằng học vị tiến sĩ, tiếng Anh “như gió” say sưa nói về những doanh nghiệp Việt Nam đã chân ướt chân ráo tới mở thị trường, đóng góp cho đất nước Đông Phi này. Bà cũng không quên nhắc đi nhắc lại: “Viettel là cây cầu tiên phong bắc vào khu vực châu Phi của các doanh nghiệp Việt”. Lồng ghép giữa câu chuyện của các doanh nhân “mở đường”, bà kể: Trước khi ký kết các hợp đồng hoặc chuẩn bị khai phá thị trường mới, các doanh nhân Việt và đối tác đều tới đặt hoa dưới tấm biển “Avenida Ho Chi Minh” trên đại lộ. Bà xúc động: “Dường như Hồ Chí Minh đã phù hộ cho các bạn. Đại lộ này là khởi điểm của sự đầu tư thành công”.

Mưa tạnh, mặt trời ló rạng. Vẫn những cái bắt tay nồng ấm. “Chia tay không biết tới bao giờ sẽ gặp lại, nhưng hãy tin rằng, trong tôi luôn có Chủ tịch Hồ Chí Minh, luôn có những người con đất Việt. Đất nước các bạn đã làm được nhiều kỳ tích và sẽ còn tiến hơn nữa. Tình hữu nghị giữa hai nước luôn luôn bền vững vì đã có Hồ Chí Minh dày công vun đắp”.

Biểu tượng của tình hữu nghị truyền thống

Tiếp nối câu chuyện của vị chính khách Đảng Frelimo, Đại sứ Việt Nam tại Mozabique - Nguyễn Văn Trung - ôn lại lịch sử: Trên hành trình tìm đường cứu nước, khi đặt chân tới châu Phi trên con tàu Đô đốc Latouche Tréville năm 1911. Chứng kiến cảnh người dân châu lục này cũng giống người dân Việt Nam đang chịu cực khổ dưới ách thực dân, Hồ Chí Minh đã phát hiện ra chân lý: “Dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai loại người: Loại người bóc lột và người bị bóc lột”. Sau đó, tại Paris trong những năm 1920, Người đã sát cánh cùng các nhà cách mạng tiền bối của châu Phi tổ chức và lãnh đạo Hội liên hiệp thuộc địa, ra Báo “Người cùng khổ”, tuyên truyền cách mạng tại các nước thuộc địa.

Lịch sử Việt Nam và Mozambique có sự tương đồng: Cả hai đều gian khổ đấu tranh giành độc lập, cả hai đều có niềm vui thống nhất trọn vẹn đất nước vào năm 1975. Nhân dân châu Phi, trong đó có nhân dân Mozambique, vô cùng kính trọng, ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Việt Nam và Mozambique thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 25/6/1975, đúng ngày Mozambique tuyên bố độc lập.

Từ mối quan hệ lịch sử, truyền thống tốt đẹp ấy, năm 1977, Chủ tịch đầu tiên của nước Cộng hòa Nhân dân Mozambique (nay là Cộng hòa Mozambique) Samora Machel đã quyết định lấy tên của Người đặt cho một đại lộ ở Thủ đô Maputo. Đại lộ Hồ Chí Minh đã trở thành biểu tượng của tình hữu nghị truyền thống giữa hai quốc gia.

Ngày 9/8/2013, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã cùng Chu tịch Hội đồng thành phố Maputo chính thức khánh thành biển Đại lộ Hồ Chí Minh tại thành phố này và trồng cây lưu niệm tại ngã tư giao nhau Đại lộ Hồ Chí Minh và Đai lộ Olof Palme (gần Tòa Thị chính thành phố).

“Trên thế giới, rất nhiều quốc gia đặt tên Hồ Chí Minh cho những đại lộ, con phố lớn. Nhưng ở Mozambique, ngoài ý nghĩa quan trọng là vinh danh Chủ tịch Hồ Chí Minh, thể hiện tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam; con đường mang tên Bác tại Thủ đô Maputo còn là nơi chứng kiến các doanh nghiệp Việt dũng cảm tới khai phá đất nước gần 25 triệu dân ở Lục địa đen xa xôi tới thăm viếng và thầm báo công với Người” - Đại sứ Nguyễn Văn Trung nhấn mạnh.