Tin Khu Vực
Vào ngày 7/6 tới đây, cuộc bầu cử Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chính thức diễn ra. Bên cạnh những ảnh hưởng mạnh mẽ về chính trị, cuộc bầu cử này sẽ tác động tới cả kinh tế trong khi Thổ Nhĩ Kỳ đang có tốc độ phát triển chậm.
Một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu là liệu đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ có khôi phục được sau cuộc bầu cử hay không. Trên toàn thế giới, đồng đô la Mỹ đang thể hiện sức mạnh vượt trội. Theo ước tính, chỉ trong 1 năm kể từ ngày 12/5/2014 - 12/5/2015, đồng Euro đã mất giá tới 19%, đồng Yên Nhật mất giá 17,7%; còn đồng đô la Canada mất giá 11% nếu so với đồng đô la Mỹ.
Đối với những nền kinh tế "đang lớn mạnh" như Thổ Nhĩ Kỳ thì sự vượt trội của đồng đô la Mỹ thậm chí còn thể hiện rõ rệt hơn. Vào ngày 12/5/2014, 1 đô la Mỹ tương đương với 2,09 lira thì chỉ sau một năm đã là 2,7. Đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ đã mất giá 29% sau 12 tháng, chỉ xếp sau Brazil (37%) và Nga (46%). Tuy nhiên, tình hình đồng rúp của Nga là khác hoàn toàn bởi nguyên nhân sự sụt giá này tới từ lệnh cấm vận của phương Tây đối với những căng thẳng về địa chính trị của Nga với láng giềng trong năm 2014.
Để so sánh thì đồng tiền của những nước có nền kinh tế đang phát triển như Ba Lan, Mexico, Nam Phi hay Ấn Độ đều có mức độ sụt giảm thấp hơn nhiều so với đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ. Cuộc bầu cử Quốc hội vào đầu tháng 6/2015 này chính là chìa khóa cho tình hình này, bởi các nhà đầu tư nước ngoài sẽ chỉ trở lại Thổ Nhĩ Kỳ một khi tình hình chính trị nước này được ổn định.
Song theo phân tích của tờ Daily Hurryet thì ngay cả khi kết quả cuộc bầu cử được công bố, đà trượt giá của đồng lira có thể vẫn tiếp tục và sẽ khó có chuyện các nhà đầu tư nước ngoài mang đồng đô-la tới Thổ Nhĩ Kỳ để kéo đồng lira trở lại sau ngày 7/6. Có nhiều nguyên nhân cả từ trong nước lẫn nước ngoài.
Đầu tiên phải kể tới việc nền kinh tế Mỹ đang phục hồi mạnh mẽ. Mỹ có hai khoản thâm hụt chính là ngân sách và tài khoản thâm hụt vãng lai. Trước cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008, tài khoản thâm hụt vãng lai của nước này chiếm từ 6 - 7% tổng thu nhập quốc gia. Khi nền kinh tế suy sụp thì tài khoản này cũng nhỏ lại và giờ đây chỉ ở mức 2,7%. Mức thâm hụt ngân sách ở giai đoạn 2009-2010 chiếm 10% thu nhập quốc gia và giờ đây cũng chỉ còn là 2,8%.
Khi Mỹ lâm vào tình trạng khủng hoảng thì nguồn vốn đầu tư nước ngoài được đổ vào những nước như Thổ Nhĩ Kỳ đã giúp nền kinh tế nước này được trải qua những ngày tháng toàn màu hồng. Vào thời điểm đó, lãi suất những nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ là hấp dẫn nếu đặt cạnh lãi suất 0% của đồng đô la. Song giờ đây, nguồn tiền đầu tư lại quay trở lại Mỹ nhờ vào lãi suất mới hấp dẫn. Giờ đây, những tháng ngày màu hồng đang chuyển dần sang màu đen đối với những nước như Thổ Nhĩ Kỳ, khi các quốc gia này phải chịu khoản nợ 9-10 nghìn tỷ đô la trong khi đồng nội tệ mất giá tới 20 đến 30%. Bản thân Thổ Nhĩ Kỳ đang mang khoản nợ 402 tỷ đô la và 40% trong số này phải được trả ngay trong vòng 12 tháng.
Vào tháng 6 hoặc tháng 9 năm nay, Cục Dự trữ liên bang Mỹ sẽ tăng lãi suất và điều này là đủ để làm cho nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ chao đảo. Câu hỏi được đặt ra là liệu kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ có thể chịu đựng nổi trước những sự thay đổi khắc nghiệt này hay không?
Hiện các hãng đánh giá tín nhiệm quốc tế cũng đang lên tiếng cảnh báo về những rủi ro có thể xảy ra sau cuộc bầu cử. Hãng Standard & Poors's (S&P) đã đưa ra một bản đánh giá vào đầu tháng 5/2015 và hạ mức tín nhiệm đồng lira từ BB xuống còn BBB- . Thông thường, các nhà đầu tư nước ngoài không quá tập trung vào chỉ số này, song đánh giá của S&P cũng là một hồi chuông báo động bởi vì chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đang tìm cách gây áp lực lên Ngân hàng Trung ương nước này để thay đổi lãi suất. Một báo các khác từ hãng Moody đã chỉ ra Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những nước dễ chịu ảnh hưởng tiêu cực nhất từ sức mạnh của đồng đô la Mỹ.
Phiên bản di động