Làng dệt thổ cẩm Zơ Ra tạo nhiều việc làm, tăng thêm thu nhập cho phụ nữ Cơ Tu |
Phát triển làng nghề gắn với du lịch cộng đồng
Hiện nay, đời sống của bà con Cơ Tu được nâng cao với trên 70% số hộ dân sắm được ti vi, phần lớn gia đình đều có xe gắn máy. Đa số hộ được sử dụng điện chiếu sáng, khoảng 65% sử dụng nước sạch. Bên cạnh phát triển nông - lâm nghiệp, xã đẩy mạnh hoạt động của ngành tiểu thủ công nghiệp và thương mại - dịch vụ. Tất cả hướng đến mục tiêu xóa 49% hộ nghèo còn lại trên địa bàn xã. Ông PơLoong Hon, Chủ tịch UBND xã Tà Bhing cho hay, Tà Bhing đã và đang triển khai mô hình nông thôn mới. Đặc biệt, nhờ triển khai tích cực, có hiệu quả dự án du lịch dựa vào cộng đồng do Tổ chức Cứu trợ và phát triển quốc tế (FIDR) - Nhật Bản hỗ trợ, đời sống của hàng trăm hộ dân Cơ Tu nơi đây phát triển khá nhanh. Dự án không chỉ hướng đến mục đích tạo thu nhập cho người dân mà còn gắn với bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống, môi trường tự nhiên và các giá trị kinh tế. Cái hay của dự án là thúc đẩy sự đa dạng của toàn thể người dân trong cộng đồng cùng tham gia đón khách. Nghĩa là, hằng ngày người dân địa phương sinh hoạt bình thường, vẫn lên nương làm rẫy, trồng rừng, chăn nuôi... Khi có tour du lịch đến tham quan, người dân sẽ trực tiếp tham gia đón khách, giới thiệu nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình và bán những sản phẩm truyền thống do chính người bản địa sản xuất.
Nỗ lực bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống
Các sản phẩm dệt Zơ Ra đều được làm thủ công. Những thanh gỗ được quấn sau lưng người phụ nữ, lưng và chân thành hai đầu nối các sợi vải tạo thành một khung cửi di động độc đáo chỉ có ở Zơ Ra. Hai bàn tay thoăn thoắt đẩy lên đẩy xuống chiếc khung cửi gồm 9 thanh tre dài và 2 thanh gỗ, chị Nguyễn Thị Kim Lan (nhóm trưởng của các nghệ nhân Zơ Ra) “biểu diễn” cho chúng tôi xem nghệ thuật dệt thổ cẩm của người Cơ Tu. Chị cho biết: “Nghề dệt vải thổ cẩm ở Zơ Ra có từ lâu đời. Khi tôi biết cầm cái cuốc, biết lên rừng lấy củi đã thấy phụ nữ trong làng ngồi dệt rồi. Tôi học được kỹ thuật dệt vải truyền thống từ bà và mẹ, hai người dệt khéo nổi tiếng trong làng. Chính vì thế, 15 tuổi tôi đã thành thạo các ngón nghề”.
Sản phẩm thổ cẩm được trưng bày ở các hội chợ |
Nhờ dệt thổ cẩm, chị em có thêm thu nhập từ 500.000 - 800.000 đồng/tháng. Tất cả sản phẩm của làng nghề được tiêu thụ từ các kênh thị trường chính như: Các đại lý lớn ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng; bán hàng trực tiếp tại thôn, các chợ, lễ hội, triển lãm... Đến nay, làng dệt thổ cẩm Zơ Ra cung cấp cho thị trường từ 200 - 300 sản phẩm các loại với mẫu mã đa dạng như: Bao gối, áo, tấm đắp, khăn trải bàn đến túi xách, túi đeo, ví nam, ví nữ...
Bên cạnh việc thiết kế mẫu mã sản phẩm mới, chị Lan còn tiến hành nghiên cứu phục dựng được 50 mẫu dệt truyền thống tưởng chừng như bị mai một của đồng bào Cơ Tu. Trong đó có những mẫu có giá trị về mặt thẩm mỹ và văn hóa được các nghệ nhân cao tuổi trong làng khôi phục thành công như khố nam, áo dành cho đàn ông, thanh niên và trẻ em Cơ Tu. Thời gian tới, làng dệt thổ cẩm Zơ Ra sẽ tiếp tục tranh thủ sự trợ giúp của chính quyền địa phương để đưa các sản phẩm dệt giới thiệu tại các hội chợ, triển lãm và giới thiệu sản phẩm trong các tour du lịch.