Sơn tra được người dân mang xuống bán tại trung tâm huyện |
Nhộn nhịp vào mùa
Những ngày cuối tháng 9, đầu tháng 10, đến với huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái có thể bắt gặp cảnh mua bán sơn tra ở khá nhiều nơi. Từ ngã ba Kim đầu huyện đến trung tâm huyện, rồi trung tâm các xã có trồng nhiều táo mèo như: Nậm Khắt, Nậm Có, Lao Chải… người mua, kẻ bán sơn tra nhộn nhịp.
Từ các bản trên núi cao, những bao tải sơn tra được đồng bào Mông chất sau xe máy, chở xuống huyện bán. Những bao sơn tra căng ních với những trái sơn tra mới bắt đầu ngả sang màu vàng, mùi thơm nồng được những thương lái tiếp cận và ngã giá ngay khi xuống đến trung tâm huyện.
Theo anh Sùng A Sáu xuống từ xã Nậm Khắt: “Năm nay, sơn tra đậu quả ít lắm. Vừa vào mùa thu hoạch nhưng những cây ở vị trí dễ hái đều đã hái hết quả, giờ chỉ còn diện tích sơn tra ở trên cao và ở xa là chưa thu hái vì bà con vẫn đang đợi xem giá cuối vụ có tăng không”.
Hiện sơn tra bán xô tại vườn là 20.000 đồng/kg; loại chọn, quả to, ngon giá 35.000 - 40.000 đồng/kg. Ngoài một số hộ không có phương tiện vận chuyển nên bán sơn tra tại vườn, còn lại đa số đồng bào Mông ở Mù Cang Chải đều chở sơn tra xuống huyện bán, vừa để được thêm vài nghìn đồng/kg, vừa tranh thủ đi chơi, mua sắm ở trung tâm huyện.
Sơn tra sau khi được các thương lái thu gom, nhanh chóng được vận chuyển theo xe khách, xe tải đi các tỉnh. Theo một hộ kinh doanh sơn tra đã nhiều năm ở Trung tâm huyện Mù Cang Chải, sơn tra có đúng vào dịp lúa chín, nên số lượng bán cho du khách có ngày lên tới vài chục tạ, giá bán cũng có cao hơn so với bán buôn vài nghìn đồng/kg.
Do sơn tra ở Mù Cang Chải năm nay mất mùa nên nhiều người dân ở xã Ngọc Chiến (huyện Mường La, tỉnh Sơn La) – địa phương giáp với huyện Mù Cang Chải – tranh thủ vận chuyển sơn tra từ Sơn La sang Mù Cang Chải bán. Tại đây, sơn tra tiêu thụ tốt, giá lại cao hơn so với bán ở Sơn La.
Đã có nhãn hiệu chứng nhận“Sơn tra Mù Cang Chải”
Theo Phòng Nông nghiệp huyện Mù Cang Chải, hiện toàn huyện Mù Cang Chải có 13 xã trồng sơn tra với diện tích khoảng 2.442 héc-ta, tập trung nhiều ở các huyện như: Nậm Có, Lao Chải, Nậm Khắt. Trong đó có 1.600 héc-ta đang cho thu hoạch, sản lượng khoảng 1.700 tấn/vụ.
Năm 2016, sơn tra được mùa, giá bán trung bình là 15.000 đồng/kg, năm nay, do sản lượng sơn tra giảm mạnh (chỉ còn xấp xỉ 1.000 tấn) nên giá bán trung bình đạt 25.000 đồng/kg. Nhiều hộ trồng sơn tra ở Mù Cang Chải đang hy vọng, giá sơn tra sẽ giữ ổn định hoặc tiếp tục tăng để bù đắp được khoản thu nhập bị hụt do sản lượng giảm mạnh.
Thực tế, cây sơn tra không mất quá nhiều công chăm sóc và không tốn tiền mua phân bón. Vì vậy, đây được xem là loại cây giảm nghèo cho nhiều hộ đồng bào Mông ở Mù Cang Chải. Hộ nào có vài ba héc-ta sơn tra, mỗi năm cũng có một khoản kha khá để trang trải sinh hoạt.
Với mục tiêu xây dựng sản phẩm sơn tra Mù Cang Chải trở thành thương hiệu có uy tín trên thị trường trong và ngoài nước; tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân phát triển sản xuất, chế biến và kinh doanh sơn tra, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông lâm nghiệp trên địa bàn huyện vùng cao Mù Cang Chải… UBND tỉnh Yên Bái đã phê duyệt Dự án “Xác lập quyền đối với nhãn hiệu chứng nhận “Sơn tra Mù Cang Chải” cho sản phẩm sơn tra của huyện Mù Cang Chải.
Hy vọng với nhãn hiệu chứng nhận “Sơn tra Mù Cang Chải”, sản phẩm sơn tra của Mù Cang Chải sẽ được tạo điều kiện phát triển để đảm bảo ổn định về chất lượng, chính xác về nguồn gốc và được pháp luật bảo vệ.