Quy hoạch mới cho công nghiệp ôtô: Kỳ vọng những đột phá

CôngThương - Qua gần 20 năm xây dựng, phát triển và gần 10 năm thực hiện quy hoạch, đến nay, ngành công nghiệp (CN) ôtô Việt Nam đã đạt được gì và còn những tồn tại nào, thưa ông?

Ngành CN ôtô trong nước đã có sự tham gia tích cực và rộng rãi của các doanh nghiệp (DN) thuộc các thành phần kinh tế, hình thành nên một ngành CN lắp ráp ôtô với năng lực khoảng 460 ngàn xe/năm; bước đầu đã hình thành nên một ngành CN phụ trợ. Tuy nhiên, chúng ta chưa đạt được tiêu chí của ngành sản xuất ôtô thực sự, dây chuyền sản xuất chủ yếu gồm 3 công đoạn chính là hàn, tẩy rửa sơn, lắp ráp. Tỷ lệ nội địa hóa đạt thấp, mục tiêu đề ra là 40% vào năm 2005, 60% vào năm 2010 đối với loại xe thông dụng, nhưng đến nay chủ yếu mới đạt bình quân khoảng 7-10% đối với xe con và 35-40% đối với xe tải nhẹ. Ngành CN phụ trợ CN ôtô đã hình thành, nhưng còn yếu kém, chưa tạo được sự hợp tác - liên kết và chuyên môn hóa giữa các DN trong việc sản xuất - lắp ráp ôtô và sản xuất phụ tùng linh kiện.

Giá thành sản xuất ôtô tại Việt Nam hiện cao hơn khoảng 20% so với các nước Asean do sản lượng thấp, hầu hết các dây chuyền lắp ráp chỉ hoạt động đến 50% công suất.

Quy hoạch phát triển ngành CN ôtô Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được kỳ vọng sẽ làm thay đổi căn bản ngành CN ôtô trong nước. Ông có thể nói rõ hơn những thuận lợi mà quy hoạch mang lại đối với việc phát triển lĩnh vực này?

Đây là văn bản pháp lý hết sức quan trọng để thúc đẩy sự phát triển ngành CN ôtô Việt Nam trong thời gian tới, chúng tôi kỳ vọng ngành CN ôtô sẽ có bước phát triển đột phá vì được sự ủng hộ mạnh mẽ của Chính phủ. Không chỉ xác định đây là ngành CN quan trọng để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, Chính phủ đã cam kết sẽ có chính sách minh bạch, ổn định, phù hợp (tối thiểu nhất quán trong 10 năm); cam kết bảo hộ hợp pháp tối đa và phát triển ngành CN ôtô đồng bộ với sự phát triển hệ thống hạ tầng giao thông, chính sách tiêu dùng...

Mặc dù có những lợi thế nhất định nhưng để ngành CN ôtô phát triển theo đúng quy hoạch thì vẫn còn không ít thách thức. Bộ Công Thương trong Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030 sẽ thực hiện những giải pháp cụ thể nào và có những đề xuất gì, thưa ông?

Để CN ôtô Việt Nam phát triển, theo tôi, cần khắc phục một số vấn đề: Trước hết, cần ban hành giải pháp, chính sách minh bạch và ổn định, bảo hộ hợp pháp tối đa cho sản xuất trong nước như cam kết trong quy hoạch đối với khu vực sản xuất và khu vực tiêu dùng. Thứ hai, ban hành Nghị định khuyến khích phát triển CN hỗ trợ kèm theo các cơ chế đột phá, có tính khả thi cao để khuyến khích và hỗ trợ các DN trong lĩnh vực này, đặc biệt đối với ngành CN ôtô. Thứ ba, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng giao thông và kích cầu tiêu thụ các sản phẩm ôtô. Thứ tư, các DN cần tăng cường liên kết, hợp tác để đầu tư phát triển ngành CN ôtô theo quy hoạch, chú trọng đến phát triển CN hỗ trợ để giảm chi phí giá thành, tăng khả năng cạnh tranh trong lộ trình hội nhập của Việt Nam.

Trong năm 2014, Bộ Công Thương sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về cơ chế cụ thể phát triển ngành CN ôtô (cụ thể hóa các giải pháp, chính sách trong quy hoạch) và Nghị định khuyến khích phát triển CN hỗ trợ.

Xin cảm ơn ông!

Thùy Linh (thực hiện)