"Chiêu bài" cuối của doanh nghiệp đường

CôngThương - Tuy nhiên, trong hoàn cảnh các mối quan hệ giữa nhà máy đường với các nhà thương mại, nông dân, người tiêu dùng đang “phật ý” và nhiều bức xúc, tranh cãi như hiện nay, việc Hiệp hội đứng ra thành lập công ty thương mại đường một lần nữa dấy lên mối lo ngại thị trường đường trong nước bị thao túng và làm giá.

Điều phối thị trường?

Ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hiệp hội mía đường Việt Nam, cho rằng, công ty thương mại đường không thể đủ sức để thâu tóm thị trường, bởi một năm cả nước tiêu thụ hơn một triệu tấn đường thì không công ty nào đủ sức để quản lý hết. Công ty chỉ giải quyết về mặt tâm lý và góp phần nào đó điều phối thị trường thôi.

Theo dự thảo Điều lệ tóm tắt thành lập Công ty CP thương mại và dịch vụ mía đường Việt Nam (gọi tắt là công ty), phạm vi hoạt động của công ty là kinh doanh đường và các sản phẩm ngành mía đường; thực hiện chức năng tạm trữ đường, tham gia bình ổn thị trường đường trong cả nước.

Nhưng mục tiêu cao nhất của công ty theo ông Long là góp phần vào việc bình ổn khâu lưu thông. Khi các nhà máy không bán hoặc phải bán với giá rất rẻ thì công ty này sẽ có nhiệm vụ mua vào để hỗ trợ nhà máy đường. Khi thị trường khan hiếm, các nhà thương mại khác đầu cơ thì công ty thương mại này có trách nhiệm gỡ đầu cơ đó. Điều này để các nhà thương mại không ép được các nhà máy đường. Tất nhiên việc này cần có sự phối hợp chặt giữa công ty thương mại và Hiệp hội”, ông Long nói.

Cũng theo ông Long, Hiệp hội không thành lập một công ty thương mại dưới sự quản lý của Nhà nước mà huy động sự đóng góp của các thành viên hiệp hội góp vốn vào thành lập công ty cổ phần.

Ông Đoàn Xuân Hòa, Phó Cục trưởng Chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối, Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn, cũng cho rằng, sẽ không có chuyện các nhà máy đường thâu tóm khâu thương mại. Vì doanh nghiệp này không thể đủ vốn.

Có vi phạm Luật Cạnh tranh?

Tuy nhiên, ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội, cho rằng, công ty thương mại trên rất dễ thành công ty độc quyền. Hiện tiêu thụ cả nước khoảng 1,3 triệu tấn đường, chủ yếu là sản xuất trong nước, các nhà máy có sản lượng lớn lại thuộc Hiệp hội. Nếu không kiểm soát kỹ, công ty này sẽ “làm mưa làm gió” thị trường đường và “chết” người bán lẻ, người tiêu dùng. Theo ông Phú, trong Luật Cạnh tranh, nếu thị phần của một doanh nghiệp chiếm từ 30% trở lên phải kiểm soát giá nhưng hiện nay, cái khó là hiệu năng quản lý Nhà nước về việc này đang rất yếu.

Một chuyên gia trong ngành đường cũng phân tích, công ty này có khả năng sẽ thu mua tất cả đường của các nhà máy không mang tính chất thị trường, gom về một đầu mối để định giá. Cũng theo vị chuyên gia này, vừa qua, Hiệp hội Mía đường có kêu gọi các nhà máy đường không được giảm giá, nhưng vẫn có nhiều nhà máy giảm, nên có vẻ việc thành lập công ty này là “chiêu bài cuối cùng” để ổn định giá đường trên thị trường. Với tình hình hiện nay, nếu xảy ra trường hợp thị trường đường bị thao túng, đẩy giá lên cao, việc kiểm soát cung cầu và thị trường rất khó, bởi Bộ Công thương chỉ có cách điều tiết hiệu quả nhất là cho nhập đường để tránh việc làm thiệt hại quyền lợi người dân.

Ngoài ra, Hiệp hội mía đường cũng đang thực hiện đưa “Nông dân sản xuất đường từng bước được công nhận”. Điển hình trong việc khiến nghị Bộ Công thương ngừng nhập khẩu đường, Hiệp hội mía đường viện dẫn ngừng nhập đường là nhằm bảo vệ quyền lợi nông dân. Tuy nhiên, quan điểm trên đã không được đồng tình. Bởi thực tế, thu hoạch mía có tính thời vụ, và ở thời điểm đó, hầu hết nông dân đã bán hết mía.

Tất cả những động thái trên và diễn biến thị trường đường trong nước trong hai năm gần đây khiến dư luận không khỏi băn khoăn, liệu thực chất việc thành lập công ty thương mại đường của Hiệp hội Mía đường là để bình ổn cho thị trường, hay để “bình ổn” giá đường cao cho các nhà máy?

Theo Đất Việt