Phú Vinh (Hà Nội): Thương hiệu làng nghề chưa phát huy

Sản phẩm của Phú Vinh được nhiều thị trường quan tâm

Phú Vinh vốn là một trong những làng nghề mây tre nổi tiếng của thành phố Hà Nội. Nơi đây sinh ra nhiều nghệ nhân cũng như có nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ đoạt các giải thưởng về sáng tạo mẫu mã. Sản phẩm của làng nghề từ chỗ chỉ có vài chục mẫu đến nay đã có trên 740 loại khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp, tính thẩm mỹ cao. Ngoài những sản phẩm được tiêu dùng trong nước, Phú Vinh còn xuất khẩu đi 14 quốc gia trên thế giới.

Theo nghệ nhân Nguyễn Văn Trung, sản phẩm của Phú Vinh đang được nhiều thị trường quan tâm. Làng nghề cũng có thể đáp ứng đa dạng nhu cầu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, đặc biệt đưa thương hiệu của làng nghề tiến rộng hơn ra thị trường thì Phú Vinh còn gặp nhiều khó khăn.

Mặc dù làng nghề đã được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể và mẫu nhãn mác cấp quốc gia nhưng việc phát huy vai trò các chứng nhận này chưa hiệu quả. Khi mua, khách hàng chỉ biết đó là sản phẩm thủ công như hàng hóa cùng chủng loại khác chứ chưa biết đó là sản phẩm đã được chứng nhận. Dẫn đến sản phẩm chưa được đánh giá đúng giá trị, người sản xuất chưa được hưởng giá trị tăng thêm từ thương hiệu.

Nói về nguyên nhân của hiện trạng này, ông Nguyễn Văn Trung cho rằng: Tuy làng nghề đã được xác nhận và cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể nhưng không được hướng dẫn và kiểm tra quy trình thực hiện, đánh giá hiệu quả. Chưa chỉ đạo cấp cơ sở được chứng nhận thực hiện đúng quy trình đã đề ra. Cùng đó, ban quản lý thương hiệu của làng nghề còn thiếu kinh nghiệm trong quản lý.

Theo đại diện Trung tâm Nghiên cứu và phát triển thương hiệu làng nghề, không chỉ riêng làng nghề mây tre Phú Vinh mà ngành thủ công mỹ nghệ nói chung đang gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu. Nguyên do, bên cạnh chất lượng, mẫu mã sản phẩm tốt còn cần chiến lược quảng bá rộng rãi, nhưng đây lại là khoản đầu tư khá lớn, vượt quá sức của doanh nghiệp.

Theo tính toán, với kênh quảng bá phổ biến nhất là hội chợ, triển lãm quốc tế chi phí cho mỗi lần tham dự lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Các kênh khác như quảng cáo tại địa điểm hoặc thị trường xuất khẩu chi phí cao hơn rất nhiều. Ngoài ra, để xây dựng và phát huy thương hiệu thì vấn đề đăng ký bảo hộ, sở hữu trí tuệ cũng rất cần thiết, song các doanh nghiệp vẫn phàn nàn quy trình đăng ký hiện nay khá phức tạp, mất nhiều thời gian. Đã có trường hợp sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Việt Nam được bán với giá vài chục USD, song cũng với sản phẩm ấy được gắn thương hiệu của nhà nhập khẩu giá trị tăng gấp 40 lần. Hơn nữa, sản xuất tại các làng nghề hầu hết mang tính thủ công, nhỏ lẻ nên sự gắn kết chưa cao, trong khi khâu đầu tư máy móc, thiết bị và quảng bá sản phẩm mất nhiều chi phí.

Vì vậy, bên cạnh việc doanh nghiệp xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu gắn với nâng cao chất lượng sản phẩm, đăng ký, bảo hộ, quảng bá nhà nước cũng cần có các chính sách hỗ trợ trong việc xác định các dòng sản phẩm đặc trưng, khâu thiết kế, quảng bá trên thị trường quốc tế. Bản thân các nghệ nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp… tại làng nghề phải nhận thức được việc xây dựng bộ phận nhận diện và đăng ký bảo hộ thương hiệu cho cơ sở, doanh nghiệp. Cần có sự kết nối giữa các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong làng nghề nhằm tạo thành mạng lưới sản xuất, kiểm soát chất lượng và bảo đảm đồng bộ cho sản phẩm.