Phát triển nông nghiệp hữu cơ cần bài bản, khoa học

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại Diễn đàn

Ba thách thức lớn trong phát triển NNHC

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho hay, ở nước ta, trong những năm gần đây, sản xuất NNHC đã được chú ý phát triển. Cho đến nay, đã có 33/63 tỉnh, TP đã có mô hình sản xuất NNHC với diện tích khoảng 70.000 ha với các hình thức, quy mô, sản phẩm rất đa dạng; từ mô hình hộ sản xuất, mô hình nhóm hộ, HTX, DN nhỏ, thậm chí các DN lớn cũng đã chú ý đầu tư sản xuất NNHC như TH Truemilk, Vinamilk, vv… Đã tạo ra dòng sản phẩm mới, hữu cơ cho thị trường trong nước, một phần xuất khẩu. Tuy nhiên, sản xuất NNHC còn rất nhỏ về quy mô sản xuất cũng như thị trường tiêu thụ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, có 3 thách thức lớn là, hiện các sản phẩm hữu cơ trên thị trường Việt Nam đã được các tổ chức quốc tế chứng nhận và các sản phẩm hữu cơ "tự phong" không rõ ràng. Từ đó, tạo ra nhận thức chưa rõ ràng đối với các sản phẩm hữu cơ. Chính sự phân biệt không rõ ràng đã làm cho sản phẩm hữu cơ khó phát triển. Bên cạnh đó, trình độ, năng lực cập nhật thông tin về sản xuất NNHC chưa nhiều đối với các nhà sản suất. Chính vì vậy, chất lượng, sản lượng chưa cao. Thực tế, đối với sản phẩm NNHC thì cung chưa đáp ứng kịp cho cầu. Cuối cùng là việc quy hoạch cho vùng trồng là rất khó tìm, đồng thời việc cải tạo lại đất, nguồn nước để trồng sản phẩm NNHC là rất lớn và mất nhiều thời gian.

Tại Diễn đàn, các chuyên gia, nhà quản lý đã có nhiều ý kiến đóng góp thiết thực, bổ ích, làm cơ sở cho việc hoàn thiện khung khổ pháp lý, cơ chế chính sách, những điều kiện đảm bảo cùng với kinh nghiệm phát triển trong và ngoài nước từ các mô hình thực tế.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhận định, phát triển NNHC đang là xu hướng của thế giới và Việt Nam sẽ đón đầu xu hướng đó. Trong các biện pháp thúc đẩy NNHC phát triển, biện pháp hàng đầu là phải hoàn thiện thể chế, các cơ chế, chính sách để thúc đẩy sản xuất NNHC. Bộ NN&PTNT đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan đang hoàn thiện Nghị định NNHC để trình Chính phủ ban hành trong thời gian sớm nhất. Bộ cũng được giao nhiệm vụ xây dựng Đề án phát triển NNHC Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 nhằm hoàn thiện đồng bộ cơ chế, chính sách về NNHC.

Không được làm theo phong trào

Phát biểu kết luận Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết: NNHC 2 năm gần đây đã phát triển nhanh cả về quy mô và chất lượng. NNHC là bộ phận quan trọng của nông nghiệp Việt Nam. Phát triển NNHC để đảm bảo nền nông nghiệp tiết kiệm, an toàn và hiệu quả. Thủ tướng cho rằng NNHC không chỉ sữa, dược liệu, dừa, mà rau củ quả cùng nhiều sản phẩm khác cũng rất lớn. Có ý kiến nói NNHC chỉ phục vụ cho người giàu và xuất khẩu là chưa đúng, ở Việt Nam tầng lớp trung lưu đang tăng lên nhanh chóng, hứa hẹn thị trường rất tiềm năng cho tiêu thụ sản phẩm hữu cơ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn

Theo đó, Thủ tướng cho rằng để thúc đẩy phát triển NNHC, các địa phương cần tập trung tháo gỡ nút thắt NNHC về hạn điền đất đai, để làm được điều này tư duy của người lãnh đạo là rất quan trọng. Tiếp đó, cần phát huy vai trò của DN, HTX, tập đoàn sản xuất - đây sẽ là yếu tố làm nên thành công cho sản phẩm NNHC. Đồng thời, những nút thắt về thể chế và chính sách của Nhà nước cần phải được tháo gỡ.

Cũng theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, sắp tới sẽ ban hành nghị định mới về NNHC. Sau đó, Bộ NN&PTNT sẽ xây dựng Đề án về phát triển NNHC, việc này cần làm bài bản hệ thống hơn chứ không chỉ trăm hoa đua nở. "Thể chế chính sách, nghị định thông tư của Chính phủ phải làm tốt hơn để phát triển NNHC", Thủ tướng nhấn mạnh và cho biết, thời gian tới, Chính phủ sẽ quan tâm làm sao thuận lợi hơn về lãi suất, vốn đầu tư cho NNHC.

Thủ tướng cũng lưu ý, cần có nhận thức đúng đắn về phát triển NNHC. NNHC không thể phát triển theo phong trào ồ ạt, mà cần phát triển bài bản, khoa học. Làm theo phong trào là hỏng hết. "Trên cơ sở điều kiện thổ nhưỡng, xác định chính sách, sản phẩm với quy mô phù hợp nhu cầu từng thị trường để khai thác lợi thế so sánh từng điều kiện thị trường tự nhiên", Thủ tướng cho biết.

Đồng thời, NNHC cần nhấn mạnh tới các loại quy mô khác nhau từ HTX, doanh nghiệp, tập đoàn hình thành hệ sinh thái đa dạng phát triển. Thủ tướng đặt vấn đề: "Phát triển ở tỷ lệ NNHC nào là phù hợp. Xây dựng đề án phát triển NNHC nhằm định hướng các hoạt động, đẩy mạnh chính sách để tháo gỡ nút thắt, trong đó đặc biệt là chính sách phát triển thị trường, chuyển giao công nghệ thông qua các đề án về phát triển NNHC".

Theo Thủ tướng, việc tìm thị trường cho sản phẩm hữu cơ trong tương lai gần và tương lai xa cũng rất quan trọng. "Cần hình thành hệ sinh thái phát triển NNHC, một văn hoá NNHC ở nông thôn. Không thể 1 vườn 2 rau, một chuồng hai loại lợn khác nhau", Thủ tướng nhấn mạnh.