Nội địa hóa nhà máy nhiệt điện: Khó vì đâu?

Theo Sơ đồ Quy hoạch điện VII, đến năm 2030 cả nước sẽ có khoảng 58 nhà máy được xây dựng tại các Trung tâm nhiệt điện với tổng số vốn đầu tư khoảng 90 tỷ USD, trong đó phần thiết bị khoảng 65 tỷ USD.

CôngThương - Đây là cơ hội lớn để các doanh nghiệp cơ khí nói chung và chế tạo thiết bị nhiệt điện nói riêng tham gia cung cấp thiết bị. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, các nhà máy nhiệt điện chủ yếu vẫn sử dụng các thiết bị ngoại nhập, việc nội địa hóa (NĐH) thiết bị còn rất hạn chế.

NHƯỜNG SÂN CHO NHÀ THẦU TRUNG QUỐC

Theo ông Nguyễn Chỉ Sáng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu cơ khí (Bộ Công Thương), hiện nay hầu hết các dây chuyền thiết bị nhiệt điện đều do nước ngoài đảm nhận dưới dạng tổng thầu EPC, trong đó trên 90% là các nhà thầu Trung Quốc do họ bỏ thầu giá rẻ và có khả năng thu xếp vốn. Khi thực hiện dự án, các nhà thầu Trung Quốc đã đem vào Việt Nam cả lao động phổ thông, nguyên vật liệu thô, vật tư thiết bị, trong khi ngành cơ khí đã có bước trưởng thành đáng kể trong chế tạo thiết bị cho các nhà máy nhiệt điện công suất đến 600MW.

Rất nhiều doanh nghiệp cơ khí trong nước có thể đáp ứng được nhu cầu thiết bị toàn bộ của các nhà máy nhiệt điện, kể cả các thiết bị toàn bộ có công nghệ phức tạp. Nhiều dự án nhiệt điện quan trọng như Na Dương, Phú Mỹ 3, 4, Vũng Áng 1, Phả Lại 2 đã có sự tham gia tích cực của doanh nghiệp trong nước. Dự án nhiệt điện Uông Bí do Lilama lần đầu tiên làm tổng thầu EPC đã rất thành công. Tuy nhiên, tỷ lệ NĐH thiết bị đồng bộ của nhà máy nhiệt điện vẫn còn thấp, thường chỉ đạt 40% về khối lượng và 20-25% về giá trị. Ngay cả khi nhà thầu trong nước làm tổng thầu một số dự án Nhiệt điện Phú Mỹ, Uông Bí 1, Vũng Áng 1, Thái Bình 2, Long Phú 1… thì tỷ lệ NĐH cũng rất thấp vì phần thiết bị vẫn do nhà thầu nước ngoài thiết kế và cung cấp.

Theo ông Sáng, nguyên nhân chủ yếu là do việc huy động vốn đầu tư cho các nhà máy nhiệt điện rất lớn nên các chủ đầu tư thường thu xếp vốn từ các nhà thầu nước ngoài để họ bao trọn gói từ thiết kế, mua sắm thiết bị đến xây dựng. Mặt khác, quy định đấu thầu hiện hành vẫn ưu tiên cho các nhà thầu bỏ giá rẻ. Điều kiện này thường các nhà thầu Trung Quốc có ưu thế vì họ được hưởng chính sách thuế ưu đãi xuất khẩu 15% của nước họ, đồng thời lại được hưởng chính sách thuế ưu tiên nhập khẩu thiết bị của Việt Nam. Mặt khác, trong nước chưa có đơn vị nào đủ năng lực thiết kế và quản lý dự án trọn gói nhà máy nhiệt điện. Phần thiết bị được NĐH chủ yếu là những bộ phận đơn giản, những thiết bị phức tạp vẫn phải gia công, chế tạo theo thiết kế và giám sát của chuyên gia nước ngoài. Thêm vào đó, sự phối hợp giữa các doanh nghiệp cơ khí chế tạo trong nước còn lỏng lẻo. Tâm lý chuộng hàng ngoại cộng với khả năng rủi ro khiến các chủ đầu tư ngại trách nhiệm khi sử dụng tổng thầu trong nước. Vì vậy, doanh nghiệp trong nước thường bị o ép khi muốn hợp tác đấu thầu với nhà thầu nước ngoài.

THỰC HIỆN DẦN TỪNG BƯỚC

Việc tăng cường NĐH thiết kế, chế tạo hệ thống thiết bị cho các nhà máy nhiệt điện chắc chắn sẽ tạo sự đột phá về phát triển năng lực công nghệ trong nước, đáp ứng nhu cầu thị trường, giảm nhập siêu, tăng tính chủ động cho các dự án cũng như tạo công ăn, việc làm. Theo phân tích của Viện Nghiên cứu cơ khí, hiện chúng ta chưa thể NĐH một số thiết bị chính như lò hơi, tuabin, máy phát do thị trường không đủ lớn để đầu tư hạ tầng; việc chuyển giao công nghệ lâu dài và tốn kém; đặc biệt nguồn vốn cần thu xếp rất lớn. Tuy nhiên, các thiết bị phụ hoàn toàn có thể sản xuất trong nước. Phương án NĐH cần thực hiện từng bước. Các dự án đầu tiên sẽ mua thiết kế và chuyển giao công nghệ của nước ngoài. Các dự án sau sẽ do nhà thầu trong nước thực hiện. Ở giai đoạn 1, công tác thiết kế đảm bảo NĐH 40% ở dự án đầu tiên và tăng lên 70% ở dự án thứ 2, từ dự án thứ 3 sẽ thực hiện trên 90%. Công tác chế tạo sẽ đảm bảo NĐH 50% giá trị thiết bị, dự án thứ 2 nâng lên 60% và dự án thứ 3 trở đi sẽ NĐH trên 70%. Đến giai đoạn 2, công tác thiết kế sẽ chủ yếu là NĐH, tư vấn nước ngoài chỉ có vai trò thẩm định. Công tác chế tạo sẽ đạt tỷ lệ NĐH tới 70% giá trị và hơn 90% khối lượng. Hiện có 10 dự án nhiệt điện đang được đề nghị thực hiện NĐH là; Vĩnh Tân 4, Sông Hậu 1, Hải Phòng 3, Long Phú 2, Long Phú 3, Quảng Trạch 2, Cẩm Phả 3, Than miền Trung, Uông Bí 3, Yên Hưng – Quảng Ninh.

BÀI TOÁN VỐN

Tại Hội nghị Chế tạo sản xuất thiết bị nhiệt điện trong nước do Bộ Công Thương tổ chức mới đây, các đại biểu đều cho rằng, vướng mắc nhất trong việc thực hiện NĐH hiện nay chính là khó khăn về tài chính ở các doanh nghiệp, chưa kể các khoản thuế cộng với lãi suất vay thương mại quá cao, đặc biệt là nguồn tài chính cho doanh nghiệp có dự án đầu tư đã được Chính phủ phê duyệt nhưng không có vốn. Đồng thời phải có một “nhạc trưởng” có đủ năng lực đứng ra tổ hợp, lắp ráp tất cả các lĩnh vực thành một khối thống nhất. Giải pháp đang được đề xuất là hình thành “Liên danh nhà thầu” từ 7 đơn vị trong nước là NARIME, LILAMA, AGROMECO, MIE, VINAINCON, COMA, EEMC do NARIME làm đại diện. Đồng thời đề nghị các chủ đầu tư khi đầu tư xây dựng cần tách các hạng mục sẽ NĐH ra khỏi gói thầu thiết bị chính. Bên cạnh đó, cần có cơ chế cho phép chủ đầu tư được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng phát triển Việt Nam đối với các gói thầu NĐH. Thực hiện miễn thuế VAT, thuế nhập khẩu và các loại thuế liên quan với dịch vụ thiết kế thuê từ nước ngoài, các vật tư thiết bị nhập khẩu để chế tạo trong nước. Áp thuế nhập khẩu 10,2% với các hạng mục phụ trong trường hợp nhập khẩu đồng bộ kèm theo dây chuyền thiết bị chính (hiện nay các thiết bị nhập kèm không bị tính thuế đã làm giảm tính cạnh tranh của thiết bị sản xuất trong nước).

Khánh Chi

baocongthuong.com.vn
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Nam Định đề xuất chuyển đổi dự án nhiệt điện 2,2 tỷ USD từ điện than sang điện khí LNG

Nam Định đề xuất chuyển đổi dự án nhiệt điện 2,2 tỷ USD từ điện than sang điện khí LNG

UBND tỉnh Nam Định vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương đề xuất chuyển đổi dự án nhiệt điện 2,2 tỷ USD từ điện than sang điện khí LNG.
Đề xuất nhiên liệu chuyển đổi cho các nhà máy nhiệt điện than của Việt Nam

Đề xuất nhiên liệu chuyển đổi cho các nhà máy nhiệt điện than của Việt Nam

Ngày 28/3 tại Hà Nôi, UNDP đã tổ chức cuộc họp trao đổi kỹ thuật đánh giá các kịch bản đưa nhiệt điện than ở Việt Nam đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Đồng Nai: Hơn 35.200 khách hàng ký cam kết tiết kiệm điện

Đồng Nai: Hơn 35.200 khách hàng ký cam kết tiết kiệm điện

Tại Đồng Nai, hơn 35.200 khách ký cam kết tiết kiệm điện; 965 khách có mức tiêu thụ điện từ 1 triệu kWh/năm trở lên ký cam kết tham gia điều chỉnh phụ tải điện.
Sản xuất điện của EU đạt bước tiến mới

Sản xuất điện của EU đạt bước tiến mới

Sản xuất điện của Liên minh châu Âu (EU) đạt bước tiến mới trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng ít carbon vào năm 2023.
Đắk Nông: Quyết liệt thực hiện giải pháp tiết kiệm điện trong mùa nắng nóng

Đắk Nông: Quyết liệt thực hiện giải pháp tiết kiệm điện trong mùa nắng nóng

Thời gian qua, thời tiết trên địa bàn Đắk Nông hanh khô và nắng nóng kéo dài. Do đó, nhiều giải pháp trong công tác tiết kiệm điện được PC Đắk Nông triển khai.

Tin cùng chuyên mục

Đốc thúc tiến độ đường dây 500kV mạch 3 cung đoạn từ Thanh Hoá đến Phố Nối

Đốc thúc tiến độ đường dây 500kV mạch 3 cung đoạn từ Thanh Hoá đến Phố Nối

Lãnh đạo Tập đoàn Tâp đoàn Điện lực Việt Nam và Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia đã kiểm tra dự án đường dây 500kV mạch 3 từ Thanh Hoá đến Phố Nối.
Dự án đường dây 500kV mạch 3: Các nhà thầu thi công đồng hành cùng chủ đầu tư

Dự án đường dây 500kV mạch 3: Các nhà thầu thi công đồng hành cùng chủ đầu tư

Các nhà thầu thi công dự án đường dây 500kV mạch 3 bày tỏ sự cam kết, quyết tâm đồng hành cùng chủ đầu tư đưa dự án về đích.
Thừa Thiên Huế: Các giải pháp đảm bảo cung cấp điện cho mùa khô

Thừa Thiên Huế: Các giải pháp đảm bảo cung cấp điện cho mùa khô

Ngành điện Thừa Thiên Huế triển khai đồng bộ các phương án, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống nhằm đảm bảo cung ứng điện mùa khô năm 2024.
Sớm đề xuất cụ thể cơ chế huy động nguồn vốn cho phát triển năng lượng tái tạo

Sớm đề xuất cụ thể cơ chế huy động nguồn vốn cho phát triển năng lượng tái tạo

Ngày 27/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tiếp bà Mary L.Schapiro, Phó Chủ tịch Liên minh Tài chính Glasgow vì mục tiêu giảm phát thải ròng khí nhà kính bằng 0.
Gia Lai: Tiết kiệm hơn 12,6 triệu kWh điện trong quý 1/2024

Gia Lai: Tiết kiệm hơn 12,6 triệu kWh điện trong quý 1/2024

Sở Công Thương Gia Lai cho biết, sản lượng điện tiết kiệm trên toàn tỉnh trong quý 1/2024 ước đạt hơn 12,6 triệu kWh so với cùng kỳ năm 2023.
Thủ tướng Phê duyệt Quyết định quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân

Thủ tướng Phê duyệt Quyết định quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Quyết định quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân thay thế Quyết định 24/2017/QĐ-TTg.
Cục Điều tiết Điện lực làm việc với EVNNPC về cung cấp điện năm 2024

Cục Điều tiết Điện lực làm việc với EVNNPC về cung cấp điện năm 2024

Cục Điều tiết Điện lực yêu cầu Tổng công ty Điện lực miền Bắc đẩy mạnh các giải pháp nhằm đảm bảo cung cấp điện năm 2024, nhất là trong mùa nắng nóng sắp tới.
Đóng điện Trạm biến áp 220kV Phố Cao và đấu nối

Đóng điện Trạm biến áp 220kV Phố Cao và đấu nối

Trạm biến áp 220kV Phố Cao và đấu nối đi vào vận hành sẽ tăng cường điện cho tỉnh Hưng Yên, Hải Dương và khu vực phụ cận
Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy tiến độ đường dây 500 kV mạch 3

Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy tiến độ đường dây 500 kV mạch 3

Liên quan đến tiến độ đường dây 500 kV mạch 3, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã nêu 3 nguyên nhân ảnh hưởng dự án và đề nghị thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm.
Họp giao ban định kỳ tháng 3 về đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch – Phố Nối

Họp giao ban định kỳ tháng 3 về đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch – Phố Nối

Ngày 26/3, tại trụ sở Bộ Công Thương, Hà Nội, đã diễn ra cuộc họp giao ban định kỳ về đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch - Phố Nối.
Bắc Giang có 267 cửa hàng bán xăng dầu xuất hóa đơn điện tử

Bắc Giang có 267 cửa hàng bán xăng dầu xuất hóa đơn điện tử

Tỉnh Bắc Giang hiện có 267 cửa hàng bán lẻ xăng dầu thực hiện việc lập hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng, đạt tỷ lệ 91,1%.
Tuyên Quang: Quyết tâm không để sự cố mất điện xảy ra trong mùa nắng nóng 2024

Tuyên Quang: Quyết tâm không để sự cố mất điện xảy ra trong mùa nắng nóng 2024

Điện lực Tuyên Quang chủ động triển khai các phương án ứng phó quyết tâm không để sự cố mất điện xảy ra trong những đợt cao điểm nắng nóng 2024 .
Cục Điều tiết Điện lực làm việc với EVNHANOI về cung cấp điện năm 2024

Cục Điều tiết Điện lực làm việc với EVNHANOI về cung cấp điện năm 2024

Nhằm chuẩn bị tốt công tác cấp điện mùa nắng nóng 2024, Cục Điều tiết Điện lực đã có buổi làm việc với ngành điện Thủ đô.
Hà Giang tiết kiệm được hơn 8.000 kWh trong Giờ Trái đất 2024

Hà Giang tiết kiệm được hơn 8.000 kWh trong Giờ Trái đất 2024

Công ty Điện lực Hà Giang cho biết, sau 1 giờ tắt đèn hưởng ứng Giờ Trái đất năm 2024 từ 20h30 - 21h30 ngày 23/3, toàn tỉnh đã tiết kiệm được 8.666 kWh.
Nga chuyển hướng xuất khẩu khí đốt sang Trung Quốc; Anh đầu tư vào lĩnh vực hạt nhân

Nga chuyển hướng xuất khẩu khí đốt sang Trung Quốc; Anh đầu tư vào lĩnh vực hạt nhân

Tập đoàn dầu khí Gazprom bắt đầu xây dựng đường ống khí đốt trị giá hàng tỷ USD mở rộng nguồn cung cấp khí đốt để đáp ứng các cam kết xuất khẩu sang Trung Quốc.
Đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối: Nỗ lực hơn nữa để đẩy nhanh tiến độ dự án

Đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối: Nỗ lực hơn nữa để đẩy nhanh tiến độ dự án

Đây là yêu cầu của Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sau khi kiểm tra, đôn đốc tiến độ các dự án đường dây 500kV mạch 3 và việc cung cấp cột thép.
Bài 3:  Phát huy vai trò của cơ quan quản lý

Bài 3: Phát huy vai trò của cơ quan quản lý

Để chương trình tiết kiệm năng lượng đi vào thực chất và hiệu quả, vai trò của cơ quan quản lý tại địa phương hết sức quan trọng.
Nhiều triển vọng với trị trường khí đốt tái tạo Australia

Nhiều triển vọng với trị trường khí đốt tái tạo Australia

Việc sản xuất khí đốt tái tạo rất quan trọng trong việc đưa Australia đến gần với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Bắc Giang tiết kiệm được khoảng 8.500 kWh trong Giờ Trái đất 2024

Bắc Giang tiết kiệm được khoảng 8.500 kWh trong Giờ Trái đất 2024

Hưởng ứng Giờ Trái đất 2024, sản lượng điện tiết giảm của Bắc Giang do tắt điện từ 20 giờ 30 phút đến 21 giờ 30 phút ngày 23/3/2024 đạt khoảng 8.500 kWh.
EVN bật mí phương pháp giúp giảm một khoản lớn trong hóa đơn tiền điện

EVN bật mí phương pháp giúp giảm một khoản lớn trong hóa đơn tiền điện

Theo trang thông tin điện tử của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), một trong những mẹo giúp tiết kiệm điện cho tủ lạnh là đặt một bát nước vào trong.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động