Hiệp định EVFTA so với các hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư song phương

Những điểm tiến bộ trong cam kết đầu tư

Chương 8 của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) quy định về đầu tư, thương mại dịch vụ và thương mại điện tử. Chương này có dung lượng đáng kể các cam kết về đầu tư, nhằm đảm bảo một môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, thuận lợi cho các thành phần kinh tế.
Những điểm tiến bộ trong cam kết đầu tư
Nhiều cuộc hội thảo về các vấn đề tác động của Hiệp định EVFTAđối với nền kinh tế đã được tổ chức tại Việt Nam

Theo quy định của chương này, sau khi EVFTA có hiệu lực, các nội dung về đầu tư trong Hiệp định này sẽ thay thế 21 Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư (BIT) giữa Việt Nam và các nước thành viên EU.

Cam kết về đầu tư của EVFTA nằm trong Chương 8, gồm ba phần chính: Phần I: Tự do hóa đầu tư; Phần II: Bảo hộ đầu tư; và Phần III: Giải quyết tranh chấp đầu tư. Trong đó, những điểm khác biệt lớn nhất với các BIT thuộc Phần I và Phần III.

Về phạm vi điều chỉnh, trong khi các BIT thường chỉ bao gồm các cam kết về bảo hộ đầu tư đối với các nhà đầu tư đã có hoạt động đầu tư tại Việt Nam, EVFTA còn có các cam kết về tự do hóa và mở cửa thị trường đầu tư. Theo đó, Việt Nam và EU cam kết không phân biệt đối xử với nhà đầu tư của bên kia khi tìm kiếm cơ hội ở lãnh thổ của mình, trên cơ sở dành cho nhà đầu tư đó sự đối xử không kém thuận lợi hơn nhà đầu tư của nước mình hoặc nhà đầu tư của nước thứ ba khác. Đồng thời, hai bên cũng cam kết dành quyền thiết lập các khoản đầu tư trên lãnh thổ nước mình cho nhà đầu tư của bên kia, cam kết không áp dụng các hạn chế về tiếp cận thị trường, các yêu cầu hoạt động hay các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại v.v…

Trên cơ sở các cam kết cơ bản nêu trên, Việt Nam và EU có biểu cam kết cụ thể ghi rõ những ngành, lĩnh vực áp dụng từng loại cam kết. Phần cam kết về tự do hóa đầu tư, một mặt đưa ra những cơ hội đầu tư rộng mở hơn đối với nhà đầu tư của hai bên, giới thiệu một cách rõ ràng và minh bạch môi trường đầu tư của các bên, mặt khác vẫn đảm bảo khả năng linh hoạt chính sách của quốc gia chủ nhà và dư địa cho các doanh nghiệp trong nước phát triển.

Phần bảo hộ đầu tư có các cam kết, nhằm đảm bảo an toàn cho vốn và tài sản của nhà đầu tư như: Cam kết đối xử công bằng và thỏa đáng, bảo hộ an toàn đầy đủ cho nhà đầu tư nước ngoài, cam kết không trưng thu, quốc hữu hóa trái pháp luật tài sản của nhà đầu tư và bồi thường thỏa đáng trong trường hợp trưng thu, quốc hữu hóa tài sản; cam kết bồi thường cho nhà đầu tư trong trường hợp tài sản của nhà đầu tư bị phá hoại trong trường hợp chiến tranh, cam kết cho phép nhà đầu tư tự do chuyển vốn và lợi nhuận ra nước ngoài… Các cam kết này trong EVFTA được xây dựng chi tiết hơn, có tiêu chí rõ ràng cho từng hành vi mà nhà nước không được làm, đồng thời bổ sung một số ngoại lệ để bảo đảm quyền điều tiết chính sách của quốc gia chủ nhà. Những điểm khác biệt với BIT này được xây dựng khiến các quy định về đầu tư trong EVFTA được hiểu và áp dụng một cách nhất quán, ngăn ngừa tranh chấp xảy ra và trong trường hợp phát sinh tranh chấp đầu tư, đảm bảo rằng các trọng tài áp dụng các quy định này theo cách có thể dự đoán trước được, sát với ý định của Việt Nam và EU khi đàm phán Hiệp định.

Lần đầu tiên trong lịch sử các Hiệp định về đầu tư, Việt Nam và EU đã cùng nhau xây dựng một cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư thường trực thay thế cho cơ chế giải quyết tranh chấp bằng trọng tài theo vụ việc thường xuất hiện trong các BIT.

Theo các BIT, thông thường khi phát sinh tranh chấp giữa nhà đầu tư và quốc gia nhận đầu tư, nhà đầu tư có quyền lựa chọn khởi kiện nước chủ nhà ra một tòa trọng tài theo vụ việc (ad-hoc), được thành lập theo một trong các bộ quy tắc trọng tài được quy định sẵn trong Hiệp định. Trên thực tế, nhiều trường hợp trọng tài viên được lựa chọn có kinh nghiệm về tranh chấp thương mại, nhưng không am hiểu sâu sắc về pháp luật đầu tư quốc tế, công pháp quốc tế và chính sách công. Trong khi đó, các tranh chấp đầu tư có bản chất khác xa với các tranh chấp thương mại thông thường. Tranh chấp thương mại thường chỉ liên quan đến quyền và lợi ích thương mại của các chủ thể cá biệt là các bên tham gia tranh chấp. Ngược lại, tranh chấp đầu tư thường liên quan đến việc thực hiện những quy định có tính áp dụng chung và ảnh hưởng lớn đến việc thực thi chính sách đầu tư của một quốc gia, có tác động đến quyền lợi của cộng đồng cũng như lợi ích quốc gia. Các trọng tài viên không có nền tảng về chính sách công thường có xu hướng tập trung bảo vệ các lợi ích thương mại của doanh nghiệp mà coi nhẹ các mục tiêu quản lý nhà nước và bảo vệ lợi ích công, có xu hướng giải thích các quy định của BIT theo hướng này. Do đó, kết quả giải quyết tranh chấp đầu tư theo các BIT có hiện tượng phân mảnh, không nhất quán và thiếu ổn định.

Để khắc phục những nhược điểm trên của cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư theo các BIT, EVFTA đã đưa ra mô hình giải quyết tranh chấp đầu tư mới. Theo đó, tranh chấp đầu tư theo EVFTA được giải quyết tại cơ quan xét xử thường trực gồm hai cấp xét xử: Cấp sơ thẩm gồm 9 thành viên, cấp phúc thẩm gồm 6 thành viên. Việt Nam và EU sẽ thỏa thuận lựa chọn các thành viên này. EVFTA cũng quy định cụ thể tiêu chí lựa chọn và bộ quy tắc ứng xử của các thành viên của cơ quan xét xử. Trong đó, có một số điều kiện đáng chú ý như trình độ chuyên môn về công pháp quốc tế, kinh nghiệm chuyên môn sâu về Luật đầu tư quốc tế, yêu cầu về tính độc lập với các bên tranh chấp và không hành nghề luật sư trong các tranh chấp đầu tư khác. Khi phát sinh tranh chấp đầu tư cụ thể, Chủ tịch của từng cấp xét xử sẽ chỉ định các thành viên cấp xét xử của mình thụ lý vụ tranh chấp đó. Như vậy, các bên tranh chấp không còn quyền lựa chọn người xem xét vụ việc của mình, góp phần tăng tính độc lập của cơ quan xét xử.

Trong trường hợp phát hiện có lỗi trong quá trình xét xử sơ thẩm, các bên tranh chấp có quyền yêu cầu xem xét lại vụ việc của mình theo quy trình phúc thẩm. Quy định này góp phần khắc phục những sai sót trong giải quyết tranh chấp đầu tư, giúp quá trình này được thực hiện một cách hiệu quả, công bằng và chính xác hơn.

Các cam kết rộng và sâu về đầu tư của EVFTA sẽ thay thế các Hiệp định Đầu tư song phương giữa Việt Nam và các nước thành viên EU, giúp Việt Nam tiếp tục đổi mới cơ cấu kinh tế, hoàn thiện thể chế và môi trường đầu tư, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư EU kinh doanh tại Việt Nam. Bên cạnh đó, những điểm tiến bộ của EVFTA so với BIT sẽ giúp Việt Nam đạt được cân bằng giữa việc thu hút đầu tư và bảo vệ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.
Xuân Đông
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Hiệp định EVFTA

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Tăng cường hợp tác giữa tỉnh Hà Giang (Việt Nam) - châu Văn Sơn (Trung Quốc)

Tăng cường hợp tác giữa tỉnh Hà Giang (Việt Nam) - châu Văn Sơn (Trung Quốc)

Chiều 18/3, tại thành phố Hà Giang, Đoàn đại biểu tỉnh Hà Giang đã có buổi Hội đàm với Đoàn đại biểu châu Văn Sơn (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc).
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 19/3/2024: Nga không kích cuộc họp giữa chỉ huy quân đội và tình báo Ukraine

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 19/3/2024: Nga không kích cuộc họp giữa chỉ huy quân đội và tình báo Ukraine

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 19/3/2024: Nga không kích cuộc họp chỉ huy quân đội Ukraine; vùng đệm an ninh có thể được thiết lập ở vùng Kharkov và lân cận.
Thúc đẩy hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Mỹ

Thúc đẩy hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Mỹ

Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ đã có buổi làm việc với ông Kevin Andersen - Bộ trưởng Thương mại bang Maryland (Mỹ) và cũng là đại diện doanh nghiệp của bang.
Thị trường bất động sản Trung Quốc khó phục hồi trong năm 2024

Thị trường bất động sản Trung Quốc khó phục hồi trong năm 2024

Lĩnh vực bất động sản chưa có nhiều cải thiện trong khi nền kinh tế đang dần ổn định và Chính phủ Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp nhằm thúc đẩy ngành này.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 19/3/2024: Ukraine thông báo thiếu đạn dược trầm trọng; Nga tính thiết lập “vùng an toàn”

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 19/3/2024: Ukraine thông báo thiếu đạn dược trầm trọng; Nga tính thiết lập “vùng an toàn”

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 19/3/2024: Ukraine thông báo thiếu đạn dược trầm trọng; Nga tính thiết lập “vùng an toàn”.

Tin cùng chuyên mục

Giá vàng biến động thế nào nếu FED thực hiện tối đa 2 đợt cắt giảm lãi suất trong năm 2024?

Giá vàng biến động thế nào nếu FED thực hiện tối đa 2 đợt cắt giảm lãi suất trong năm 2024?

Theo nhận định của chuyên gia, năm 2024, có thể FED thực hiện tối đa 2 đợt cắt giảm lãi suất. Nếu điều này xảy ra, giá vàng sẽ có nhiều biến động.
Việt Nam - Hàn Quốc: Còn nhiều dư địa trong hợp tác nông nghiệp

Việt Nam - Hàn Quốc: Còn nhiều dư địa trong hợp tác nông nghiệp

Ngày 18/3, diễn ra hội thảo “Tầm nhìn hợp tác Việt Nam – Hàn Quốc trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn 2024 - 2030”.
Bầu cử Tổng thống Nga: Đã có kết quả kiểm phiếu sơ bộ, Tổng thống Nga giành được 87,33%

Bầu cử Tổng thống Nga: Đã có kết quả kiểm phiếu sơ bộ, Tổng thống Nga giành được 87,33%

Bầu cử Tổng thống Nga: Đã có kết quả kiểm phiếu sơ bộ, Tổng thống Nga Vladimir Putin giành được 87,33% tỷ lệ ủng hộ sau khi công tác kiểm phiếu gần hoàn tất.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 18/3/2024: Ivanivske của Ukraine thất thủ; Nga chặn đứng đòn phản công

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 18/3/2024: Ivanivske của Ukraine thất thủ; Nga chặn đứng đòn phản công

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 18/3/2024: Ivanivske của Ukraine thất thủ; Nga chặn đứng đòn phản công của Ukraine ở Avdeevka tại tuyến phòng thủ mới.
Nam Phi - thị trường tiềm năng cho doanh nghiệp sản xuất thuốc, thiết bị y tế

Nam Phi - thị trường tiềm năng cho doanh nghiệp sản xuất thuốc, thiết bị y tế

Nam Phi được đánh giá là thị trường tiềm năng cho ngành thuốc, thiết bị y tế Việt Nam và sẽ là cửa ngõ để hàng Việt thâm nhập sâu hơn vào châu Phi.
Tổng thống Putin: Nguồn sức mạnh của đất nước là nhân dân Nga

Tổng thống Putin: Nguồn sức mạnh của đất nước là nhân dân Nga

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có những phát biểu đầu tiên sau khi giành chiến thắng áp đảo trong bầu cử.
Các bài học rút ra từ cuộc chiến Nga-Ukraine

Các bài học rút ra từ cuộc chiến Nga-Ukraine

Cuộc xung đột Nga-Ukraine đã và đang để lại nhiều bài học kinh nghiệm sâu sắc về nguyên tắc chiến tranh trong nhiều thập kỷ tới.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 18/3/2024: Lực lượng Ukraine ở Donbass sắp hết đạn; Pháp để ngỏ đối thoại với Nga

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 18/3/2024: Lực lượng Ukraine ở Donbass sắp hết đạn; Pháp để ngỏ đối thoại với Nga

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 18/3/2024: Lực lượng vũ trang Ukraine ở Donbass sắp hết đạn; Pháp để ngỏ khả năng đối thoại với Nga.
Bầu cử Tổng thống Nga 2024: Tỷ lệ cử tri bầu cử đạt hơn 73%

Bầu cử Tổng thống Nga 2024: Tỷ lệ cử tri bầu cử đạt hơn 73%

Bầu cử Tổng thống Nga 2024: Tỷ lệ cử tri bầu cử đạt hơn 73% sau khi toàn bộ các điểm bầu cử trên toàn lãnh thổ Liên bang Nga đóng cửa, trừ ở nước ngoài.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 17/3/2024: Tiếp bước Robotine, mặt trận Verbovoe nguy ngập

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 17/3/2024: Tiếp bước Robotine, mặt trận Verbovoe nguy ngập

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 17/3/2024: Tiếp bước Robotine, mặt trận Verbovoe nguy ngập khi các mũi tấn công của Nga đang đẩy AFU ra khỏi tuyến phòng thủ.
Cuộc bầu cử Tổng thống Nga 2024 diễn ra trong 3 ngày như thế nào?

Cuộc bầu cử Tổng thống Nga 2024 diễn ra trong 3 ngày như thế nào?

Cuộc bầu cử Tổng thống Nga 2024 lần đầu tiên diễn ra trong 3 ngày với điểm đặc biệt lần đầu tiên diễn ra với các vùng lãnh thổ mới sáp nhập bỏ phiếu sớm...
Bầu cử Tổng thống Nga 2024: 55% công dân Nga đã đi bỏ phiếu

Bầu cử Tổng thống Nga 2024: 55% công dân Nga đã đi bỏ phiếu

Bầu cử Tổng thống Nga 2024: 55% công dân Nga đã đi bỏ phiếu; kết quả bầu cử sơ bộ sẽ được công bố trong ngày 17/3 sau khi các điểm bỏ phiếu tại Nga đóng cửa.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 17/3/2024: Thành viên mới của NATO ủng hộ đưa quân tới Ukraine; Kiev cảnh báo tập kích Nga

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 17/3/2024: Thành viên mới của NATO ủng hộ đưa quân tới Ukraine; Kiev cảnh báo tập kích Nga

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 17/3/2024: Thành viên mới của NATO ủng hộ đưa quân tới Ukraine; Kiev cảnh báo tập kích Nga.
McDonald’s tăng giá, người tiêu dùng thu nhập thấp chọn nấu ăn ở nhà

McDonald’s tăng giá, người tiêu dùng thu nhập thấp chọn nấu ăn ở nhà

“Gã khổng lồ” của ngành thức ăn nhanh McDonald’s đang phải đối mặt với thị trường tiêu dùng đầy thách thức, khi lạm phát và lãi suất tăng cao.
Chiến sự Israel – Hamas ngày 16/3/2024: Israel chuẩn bị hoạt động quân sự nhằm vào Rafah

Chiến sự Israel – Hamas ngày 16/3/2024: Israel chuẩn bị hoạt động quân sự nhằm vào Rafah

Chiến sự Israel – Hamas ngày 16/3/2024: Israel chuẩn bị hoạt động quân sự nhằm vào Rafah; Hamas và Houthi tăng cường hợp tác chống lại Israel và các đồng minh.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 16/3/2024: Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố đánh bại những kẻ tấn công lãnh thổ Nga.

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 16/3/2024: Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố đánh bại những kẻ tấn công lãnh thổ Nga.

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 16/3/2024: Tổng thống Nga tuyên bố đánh bại những kẻ vượt biên giới; Nga tổ chức đợt đột kích vượt sông Dnieper ở Kherson.
Hàng triệu cử tri Nga thực hiện quyền công dân; Tổng thống Putin bỏ phiếu trực tuyến

Hàng triệu cử tri Nga thực hiện quyền công dân; Tổng thống Putin bỏ phiếu trực tuyến

Bầu cử Tổng thống Nga năm nay diễn ra trong 3 ngày, từ 15-17/3.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 16/3/2024: Chuyên gia Ukraine thừa nhận Nga có chiến lược hiệu quả trên chiến trường

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 16/3/2024: Chuyên gia Ukraine thừa nhận Nga có chiến lược hiệu quả trên chiến trường

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine 16/3/2024: Chuyên gia Ukraine thừa nhận Nga có chiến lược hiệu quả trên chiến trường; Đức phản đối cung cấp tên lửa Taurus.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 15/3/2024: Binh sĩ Ukraine tại Robotine ra hàng?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 15/3/2024: Binh sĩ Ukraine tại Robotine ra hàng?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 15/3/2024: Binh sĩ Ukraine tại Robotine ra hàng; Nhóm khủng bố Chechnya tham chiến, tấn công vào một số vùng biên giới Nga.
Nâng cao năng lực cho cán bộ Hải quan về công nghệ AI

Nâng cao năng lực cho cán bộ Hải quan về công nghệ AI

Từ ngày 11 - 14/3, đã diễn ra Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về Trí tuệ nhân tạo (AI) tại Tổng cục Hải quan.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động