Nhiều hạn chế cần khắc phục

CôngThương - Tại hội thảo “Đánh giá những ưu điểm và tồn tại của Nghị định số 117/2009/NĐ-về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh việc bảo vệ môi trường, đề xuất các giải pháp sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn”, ông Chu Phạm Ngọc Hiển - Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường (TN&MT) - thừa nhận: Nghị định vẫn còn một số tồn tại như quy định về hành vi vi phạm còn chung chung và thiếu, mức phạt chưa hợp lý hay quy định mức phạt thấp đối với những hành vi có tính nguy hại cao... Bên cạnh đó, một số văn bản quy phạm pháp luật thay đổi như: Luật Thanh tra năm 2010; Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ngày 18/4/2011 của Chính phủ quy định về đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và cam kết BVMT; Thông tư số 12/2011 Bộ TN&MT quy định về quản lý chất thải nguy hại và nhiều văn bản khác. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Nghị định và phổ biến các văn bản mới là cần thiết.

Nêu các điểm hạn chế của Nghị định, đại diện Sở TN&MT Hà Nội - cho rằng: Theo quy định của Luật Thanh tra và các văn bản hướng dẫn thi hành, thủ tục khi tiến hành thanh tra quá phức tạp (33 văn bản). Các đoàn thanh tra, kiểm tra định kỳ khi tiến hành thanh, kiểm tra phải thông báo cho đối tượng biết ít nhất trước 3 ngày. Việc này gây khó khăn trong việc phát hiện hành vi vi phạm do các đối tượng thanh, kiểm tra có thời gian, điều kiện đối phó như tạm ngừng hoạt động sản xuất, vận hành công trình xử lý chất thải tại thời điểm kiểm tra… Một số hành vi vi phạm về môi trường thường diễn ra có tính thời điểm, không để lại dấu vết nên khó khăn trong việc phát hiện và xử lý.

Hầu hết các hành vi có mức cao nhất của khung phạt vượt quá thẩm quyền của Chánh thanh tra Sở TN&MT là 30 triệu đồng. Do đó, Sở TN&MT phải lập hồ sơ, thủ tục trình Chủ tịch UBND thành phố ra quyết định xử phạt trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính. Việc này gây khó khăn trong quá trình xử lý, không đảm bảo thời gian xử phạt đúng quy định.

Theo ông Hồ Đắc Trường - Phó giám đốc Sở TN&MT Thừa Thiên Huế: Khung hình phạt mới quá cao, không phù hợp với tất cả các loại hình doanh nghiệp. Nếu áp dụng khung hình phạt này với các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì tính khả thi không cao, nhất là các điều khoản về nội dung quản lý chất thải nguy hại. Một số điều khoản chưa quy định rõ mức độ vi phạm hay các hành vi vi phạm ở mức độ khác nhau nhưng lại được xử lý trong cùng một khung hình phạt rất nặng. Chẳng hạn: Điểm a, Khoản 3, Điều 17 quy định một loạt các hành vi về quản lý chất thải nguy hại có cùng khung hình phạt (từ 100-150 triệu đồng). Điều này tạo ra sự không công bằng trong các quyết định xử phạt.

Ông Nguyễn Văn Được - Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Long An - phân tích: Các Điều 7, 8 và 9 của Nghị định 117 có quy định xử phạt hành vi không có bản cam kết BVMT, không có báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc không lập đề án BVMT (không có hồ sơ môi trường) để được xác nhận và phê duyệt thì bị phạt tiền và buộc trong khoảng thời gian do người có thẩm quyền xử phạt ấn định phải lập đề án BVMT trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc xác nhận. Tuy nhiên, việc lập đề án BVMT được thực hiện theo Thông tư số 04/2008/TT - BTNMT ngày 18/9/2008 của Bộ TN&MT, nhưng thông tư này đã hết hiệu lực thi hành ngày 31/12/2009. Như vậy, biện pháp khắc phục hậu quả cho việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BVMT đối với hành vi không có hồ sơ môi trường quy định tại Điều 7, 8 và 9 của Nghị định 117, 2 năm nay không áp dụng được.

Để giải quyết những hạn chế của Nghị định, hầu hết các ý kiến đều cho rằng, cần có hướng dẫn chi tiết hơn ở một số nội dung; nên cụ thể hóa mức độ vi phạm đối với chủ quản lý chất thải nguy hại để xử lý phạt; cần xây dựng mức độ ảnh hưởng đến môi trường của các trường hợp vi phạm để có mức xử phạt phù hợp; có quy định cụ thể và xuyên suốt về việc lập đề án BVMT…

Khánh Thiện