“Nhập thiết bị cũ nhưng đừng quá lạc hậu”

Nhập thiết bị quá cũ có thể gây ô nhiễm môi trường

Theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, việc xây dựng thông tư để hạn chế, quản lý việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng là rất cần thiết. Nếu không quản lý sẽ dẫn đến việc khi doanh nghiệp (DN) nhập khẩu về, sau đó đưa vào sản xuất sẽ gây ô nhiễm môi trường, tiêu hao nhiều năng lượng và có thể là mất an toàn cho nền kinh tế.

Đặc biệt, khi Việt Nam chuẩn bị ký kết Hiệp định Đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), các hiệp định thương mại tự do với châu Âu, hàng rào thuế quan không còn, việc hàng hóa Việt Nam phải cạnh tranh với nước ngoài rất quan trọng. Nếu dùng thiết bị, dây chuyền cũ thì không thể có sản phẩm chất lượng tốt và giá cạnh tranh với nước ngoài.

Năm 2014, Thông tư 20 quy định về nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được ban hành nhưng chưa được thực thi với những bất cập như: Quy định các thiết bị không được quá 5 năm sử dụng, chất lượng còn lại trên 80%, phải đáp ứng đồng thời cả 2 tiêu chuẩn đó thì mới được nhập khẩu. Chưa kể, quy định việc giám định nhập khẩu phải do các cơ quan có thẩm quyền chỉ định các tổ chức giám định. Khâu giám định đánh giá chất lượng còn lại rất khó khả thi.

Với thông tư mới, theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, tất cả vấn đề đó được tháo gỡ. Đầu tiên, tuổi của thiết bị được nới ra, không phải 5 năm mà tới 10 năm. Trong những trường hợp đặc biệt, các bộ quản lý lĩnh vực đó có thể quyết định thời gian cao hơn cho phù hợp. Việc giám định chất lượng còn lại sẽ chuyển sang quản lý theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Nếu Việt Nam chưa có quy chuẩn đánh giá chất lượng thì phải tuân thủ tiêu chuẩn của các nước G7.

“Bộ cũng đơn giản hóa tối đa thủ tục thông quan. Nếu chưa đầy đủ giấy tờ chứng minh tuổi thiết bị cũng như tiêu chuẩn sản xuất thì vẫn có thể đưa về kho bảo quản. Trong thời hạn quy định tại Luật Hải quan, sẽ nộp lại toàn bộ giấy tờ, sau đó mới được thông quan. Bất kể tổ chức giám định nào của Việt Nam đều có thể làm được, bởi vì chỉ xác định thiết bị được sản xuất năm nào, theo tiêu chuẩn nào chứ không phải như trước đây, phải giám định chất lượng còn lại” - Bộ trưởng Nguyễn Quân cho biết thêm.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, thông tư mới quy định rất cụ thể là các cơ quan giám định phải chịu trách nhiệm. DN có thể cam kết, cơ quan giám định có thể cấp giấy chứng nhận, chứng thư giám định. Nhưng nếu các cơ quan chức năng phát hiện có gian dối khi khai báo hoặc là có việc “chạy” chứng thư giám định, thì sẽ yêu cầu DN tái xuất thiết bị và chịu mọi tổn thất, chi phí. Đồng thời, DN có thể phải chịu thêm xử phạt vi phạm hành chính.

Bộ trưởng cũng khuyên các DN nhập thiết bị cũ thì cũng đừng quá lạc hậu, đừng nghĩ rằng thiết bị có tuổi 15-20 năm vẫn còn tốt. Những máy móc, thiết bị đó tốt thật, nhưng sẽ không thể sản xuất ra được những sản phẩm cạnh tranh với những sản phẩm của các nước tiên tiến. Vì vậy, chúng tôi cho rằng thông tư này là hợp lý, sẽ hỗ trợ được cho DN.