CôngThương - Ông có thể cho biết quan điểm của Hội Hóa học về vấn đề muối công nghiệp?
Ông Lê Quốc Khánh |
- Chúng ta phải nhìn nhận vấn đề hết sức khách quan. Từ trước đến nay, Việt Nam vẫn làm muối theo kiểu truyền thống và thành phẩm là muối ăn. Tôi lấy ví dụ như muối ở vùng đồng bằng Bắc bộ, nước làm muối chủ yếu ở các cửa sông chảy ra biển có nhiều phù sa nên hàm lượng tạp chất sẽ cao. Hoặc do mưa, rét nhiều nên năng suất muối không ổn định. Dọc bờ biển nước ta chỉ có vùng muối Cà Ná (Ninh Thuận) là có thể đáp ứng được cơ bản về yêu cầu muối công nghiệp. Song, sản lượng muối công nghiệp của vùng này cũng chỉ đáp ứng được phần nhỏ cho sản xuất xút - clo trong công nghiệp (khoảng 7.000 - 10.000 tấn, chỉ bằng 3- 4% so với nhu cầu). Việc nước ta có những lợi thế nhất định về sản xuất muối, trong khi đó vẫn phải nhập khẩu, đặc biệt là muối công nghiệp, là một nghịch lý cần sớm giải quyết.
Như vậy, việc nhập muối công nghiệp để sản xuất hóa chất vẫn tiếp tục phải diễn ra?
- Trước mắt, để đảm bảo cho sản xuất xút - clo trong nước, chúng ta vẫn cần nhập muối công nghiệp. Tuy nhiên, cần quản chặt để kiểm soát đúng mục đích của việc nhập loại muối này. Trong nước sản xuất cần bao nhiêu thì chỉ cấp đủ hạn ngạch ấy thôi. Bên cạnh đó, nếu muối trong dân sinh còn dư thì không được nhập muối công nghiệp về để bán ra ngoài. Tránh dẫn đến muối công nghiệp thì thiếu, nhưng muối dân sinh lại thừa gây ứ đọng hoặc sử dụng hạn ngạch muối công nghiệp sai mục đích.
Về lâu dài, theo ông cần làm gì để chuyển đổi muối ăn sang muối công nghiệp?
- Theo tôi, trước hết cần đầu tư nghiên cứu khoa học công nghệ (KHCN) cho nghề muối. Hiện tại chúng ta không có một đề tài khoa học nào nghiên cứu về nghề muối, nói đúng hơn là không có một nhà khoa học nào mặn mà với chủ đề này. Ngay cả việc đơn giản nhất là để các nhà nghiên cứu có điều kiện tiếp cận công nghệ sản xuất muối công nghiệp của các nước tiên tiến như thế nào, chúng ta cũng chưa làm được.
Để đầu tư KHCN vào nghề muối thì nhất thiết phải có đầu tư của Nhà nước. Nhà nước không hỗ trợ cho các nhà khoa học, không hỗ trợ lãi suất cho DN, không hỗ trợ đầu tư cho diêm dân, thì không bao giờ chúng ta giải quyết ngọn ngành vấn đề này. Phải thừa nhận rằng, Nhà nước đã có nhiều chính sách về khuyến nông, khuyến ngư… nhưng chưa có một chính sách đặc biệt nào cho người làm muối vốn đã rất khó khăn. Nhà khoa học không mặn mà, Nhà nước không có chính sách khuyến khích, còn diêm dân thì bất lực, chính vì thế năm 2012, chưa chắc chúng ta giải quyết được tận gốc bài toán này.
Xin cảm ơn ông!
Tiến sĩ Phùng Hà - Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) Theo phân công của Chính phủ thì cơ quan quản lý nhà nước về ngành muối là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT). Tuy nhiên, thời gian qua Bộ Công Thương đã có nhiều ý kiến tham gia và đề xuất để chung tay giải quyết dứt điểm vấn đề này, như: Sử dụng vốn ngân sách đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng vùng muối; tăng nguồn vốn đầu tư xây dựng các cơ sở rửa muối, xây dựng đồng muối sản xuất, để nâng chất lượng muối ăn trong nước thành muối công nghiệp… Từ năm 2005, lượng hạn ngạch thuế quan muối nhập khẩu hàng năm được công bố sau khi thống nhất ý kiến của Liên Bộ: Công Thương, NN&PTNT, Tài chính. Bộ Công Thương phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức buổi làm việc với các DN sản xuất và các DN sử dụng muối cho sản xuất hóa chất để đánh giá tình hình sản xuất, cung ứng, nhập khẩu và sử dụng muối công nghiệp. Theo chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Công Thương, trước khi kết thúc năm 2011, Cục Hóa chất, Vụ Xuất nhập khẩu và Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) bàn bạc và thống nhất với các cục, vụ có liên quan của Bộ NN&PTNT, để tìm giải pháp chung về cân đối hài hòa quyền lợi của diêm dân cũng như của các công ty sử dụng muối công nghiệp sản xuất xút - clo trong nước. |