Năm 2018, ngành điều sẽ "giảm lượng và tăng chất"

Hiệp hội điều Việt Nam họp đánh giá tình hình mùa vụ điều năm 2018

Theo đánh giá độc lập của tổ chuyên gia VINACAS, thông qua 5 đợt khảo sát mùa vụ trung tuần tháng 12/2016 đến trung tuần tháng 5/2017 tại 5 tỉnh là Bình Phước, Đồng Nai, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, Lâm Đồng. Vì lý do mùa vụ thu hoạch điều năm 2017 chậm hơn so với các năm trước đây khoảng 30 ngày, do mùa mưa 2016 kéo dài, mưa trái mùa, độ ẩm không khí cao đã làm bùng phát sâu, bệnh hại trên cây điều đã khiến cho tổng sản lượng điều thô của Việt Nam niên vụ 2017 chỉ bằng 50% so với 2016.

Căn cứ nội dung cuộc họp cuối năm 2017 của nhóm các doanh nghiệp chế biến xuất nhập khẩu điều hàng đầu tại TP. Hồ Chí Minh. Trên cơ sở báo cáo đánh giá, nhận định tình hình sản xuất kinh doanh điều năm 2018, các doanh nghiệp đề xuất trong năm nay toàn ngành thống nhất mục tiêu “giảm lượng và tăng chất” trong chế biến xuất nhập khẩu điều.

Ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch VINACAS cho biết: “Về sản lượng chế biến xuất khẩu điều của Việt Nam sẽ giảm từ 350 ngàn tấn điều nhân các loại năm 2017 xuống còn 300 ngàn tấn năm 2018. Tương ứng về kim ngạch xuất khẩu nhân điều, giảm từ 3,5 tỷ USD xuống còn 3 tỷ USD.”

Lý do chính các doanh nghiệp đưa ra chính là chúng ta chưa chủ động được nguồn nguyên liệu tại chỗ và nhập khẩu giá quá cao và chất lượng kém. Việt Nam sẽ chủ trương tập trung “giảm lượng và tăng chất”, chế biến sâu và phát triển thị trường nội địa.

Theo đánh giá sơ bộ của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, khối lượng hạt điều xuất khẩu tháng 12/2017 ước đạt 30.000 tấn với giá trị 302 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu hạt điều năm 2017 ước đạt 353.000 tấn và 3,52 tỷ USD, tăng 1,9% về khối lượng và tăng 23,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2016.

Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc vẫn duy trì là 3 thị trường nhập khẩu điều lớn nhất của Việt Nam chiếm thị phần lần lượt khoảng 35%, 25% và 15% tổng giá trị xuất khẩu hạt điều. Trong 11 tháng, các thị trường có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất là Bỉ với mức tăng tới 195,27% sản lượng so với năm 2016, Nga tăng 56,35%, Hà Lan 44,69%, Thái Lan 41,42%.

Hạt điều đang chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường hạt khô toàn cầu (Ảnh Internet)

Nhu cầu sử dụng hạt điều trên toàn cầu được dự báo tiếp tục tăng sẽ là điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu điều Việt Nam trong những năm tới, hiện nay là 10%/ năm.

Theo Hội đồng Hạt và Quả khô quốc tế (INC), hạt điều đang chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường hạt khô toàn cầu có giá trị khoảng 30 tỷ USD/năm. Dự kiến đến 2021, hạt điều sẽ chiếm thị phần 28,91%, đứng thứ 2 là hạt óc chó.

Như vậy, với kết quả xuất khẩu như trên, năm 2017 Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì thị phần trên 50% tổng giá trị xuất nhân điều toàn cầu (khoảng 5,5 tỷ USD), tiếp tục giữ vị trí số 1 thế giới về chế biến, xuất khẩu nhân điều. Hạt điều giữ vị trí số 1 trong nhóm hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, xếp trên rau quả - cà phê - lúa gạo – hồ tiêu.

Tại buổi họp, VINACAS nhận thấy mặc dù có những thuận lợi, nhưng doanh nghiệp chế biến xuất khẩu điều vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn trong niên vụ 2017 – 2018. Do đó, VINACAS đề nghị Nhà nước có những giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp bảo chế biến, xuất khẩu đạt mục tiêu đã đề ra.

Hỗ trợ doanh nghiệp chế biến xuất nhập khẩu điều các cơ chế, chính sách thông thoáng (trong các lĩnh vực tín dụng, ngân hàng, thuế, hải quan, kiểm dịch thực vật,...) nhằm đảm bảo nguyên liệu chất lượng cao phục vụ chế biến xuất khẩu điều hiệu quả. Đào tạo kiến thức chuyên môn, nâng cao trình độ cho đội ngũ doanh nhân và cán bộ ngành điều. Các chương trình khuyến công, đầu tư, mở rộng sản xuất, hợp tác liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trong nông nghiệp theo hướng sản xuất sạch hơn, đảm bảo điều kiện vệ sinh, an toàn thực phẩm.

Tăng cường hỗ trợ VINACAS và các doanh nghiệp ngành điều tổ chức và tham gia các hoạt động khảo sát, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường trong và ngoài nước cho sản phẩm điều. Qua đó xây dựng thương hiệu quốc gia và thương hiệu thực phẩm Việt Nam. Giúp các doanh nghiệp ngành điều và Hiệp hội tiếp cận thương mại điện tử, kinh tế số để theo kịp với sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0.

Qua đây đại diện VINACAS cũng mong muốn bà con nông dân trồng điều cần có những giải pháp kinh tế, kỹ thuật để giúp tái sinh, phục hồi, làm cho cây điều sinh trưởng tốt để có thể tiếp tục cho thu hoạch vào niên vụ 2018. Đối với những ổ sâu róm đỏ vẫn đang tồn tại ở hầu khắp các tỉnh trồng điều, đề nghị cần phát hiện và tiêu diệt triệt để nhằm tránh khả năng tiềm ẩn phát thành dịch bệnh cho các niên vụ sau.

Về lâu dài, người dân cần có giống tốt, thích nghi tốt hơn với kiểu thời tiết cực đoan như các năm gần đây. VINACAS sẽ hỗ trợ nông dân hợp tác liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp chế biến điều theo hướng sản xuất sạch hơn và hướng đến thị trường.

Theo ông Thanh, “giá mua năm nay đạt kỷ lúc khoảng 50.000đ/kg hạt khô nhập kho bình quân, trong khi đó giá bình quân năm 2016 là 38.000đ/kg và dự kiến giá điều năm 2018 tiếp tục ổn định.”