Ảnh minh họa.
CôngThương - Theo trình bày của Bộ trưởng Hà Hùng Cường, nhằm khắc phục tình trạng lượng án tồn đọng rất lớn, nhất là những việc mà các cơ quan thi hành án dân sự (THADS) đã thực hiện đầy đủ các trình tự, thủ tục và áp dụng các biện pháp cần thiết theo quy định của pháp luật để tổ chức thi hành trong nhiều năm nhưng không có kết quả, dẫn đến tốn kém công sức, kinh phí từ ngân sách nhà nước, dự thảo luật bổ sung các trường hợp được xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án như: Trường hợp bị thiên tai, lũ lụt, hỏa hoạn mà người phải thi hành án không còn tài sản; không xác định được địa chỉ, nơi sinh sống và tài sản của người phải thi hành án.
Đồng thời, dự thảo luật quy định những trường hợp người phải thi hành án có thể được miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản nộp ngân sách nhà nước, cụ thể: Người phải thi hành án có thể được miễn khoản nộp ngân sách nhà nước có giá trị dưới 5.000.000 đồng, trừ các trường hợp phạm tội an ninh quốc gia, tội tham nhũng, tội trốn thuế (điểm 3 khoản 16 Điều 1); người phải thi hành án phải thi hành được 1/50 của nghĩa vụ còn lại thì có thể được miễn, giảm khoản nộp ngân sách nhà nước (điểm 4, điểm 5 khoản 16 Điều 1).
Dự thảo luật cũng bổ sung quy định cơ quan THADS lập sổ theo dõi riêng đối với các trường hợp người phải thi hành án không có điều kiện thi hành án và không đủ điều kiện xét miễn, giảm khoản thu nộp cho ngân sách nhà nước khi hết thời hạn 5 năm kể từ ngày Luật Thi hành án dân sự năm 2008 có hiệu lực. Trường hợp phát hiện người phải thi hành án có điều kiện thi hành thì cơ quan THADS hoặc tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiếp tục tổ chức thi hành án (điểm 7 khoản 16 Điều 1).
Ngoài ra, việc miễn khoản án phí và các khoản thu cho ngân sách nhà nước cũng được áp dụng đối với các trường hợp không còn bị coi là tội phạm theo quy định tại điểm c mục 3 Nghị quyết số 32/1999/QH10 ngày 21/12/1999 của Quốc hội về việc thi hành Bộ luật hình sự và điểm đ khoản 2 Điều 1 Nghị quyết số 33/2009/QH12 ngày 19/6/2009 của Quốc hội về việc thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự (khoản 3 Điều 2).
Thẩm tra dự án luật, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tán thành với chủ trương cần hoàn thiện cơ chế xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước để góp phần giảm lượng án tồn đọng. Tuy nhiên, việc sửa đổi, bổ sung về điều kiện, đối tượng và mức xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án phải bảo đảm yêu cầu vừa góp phần giảm lượng án tồn đọng, vừa thể hiện tính nhất quán của chính sách và sự nghiêm minh của pháp luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Văn Hiện cho rằng, mặc dù cơ quan soạn thảo đã tiếp thu nhiều ý kiến của Ủy ban thường vụ Quốc hội và cơ quan thẩm tra để chỉnh lý căn bản nội dung quy định tại Điều 61 (khoản 16 dự thảo luật). Tuy nhiên, để đáp ứng các yêu cầu nói trên, Ủy ban Tư pháp đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc thu hẹp hơn nữa phạm vi đối tượng, theo đó, không nên quy định trường hợp không xác định được địa chỉ, nơi sinh sống và không xác định được tài sản của người phải thi hành án cũng thuộc diện được xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án.
Quy định này cũng nhằm hạn chế việc lợi dụng chính sách miễn, giảm để chây ỳ, che giấu tài sản, trốn tránh nghĩa vụ thi hành án.