Luật Bảo vệ và Phát triển rừng (sửa đổi): Đưa lâm nghiệp trở thành ngành kinh tế đặc thù

Toàn cảnh Hội nghị

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn, Luật BVPTR năm 2004 mới chỉ chú trọng vào việc quản lý, bảo vệ, phát triển và sử dụng gỗ, chưa chú ý đến giá trị dịch vụ môi trường rừng. Trong khi những giá trị dịch vụ này có thể cao hơn nhiều so với giá trị mà gỗ mang lại, như thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng hàng năm tương đương 22% tổng đầu tư xã hội vào ngành lâm nghiệp.

Đồng quan điểm về vấn đề này, PGS.TS. Nguyễn Bá Ngãi - Phó Tổng cục Trưởng Tổng cục Lâm nghiệp Việt Nam - cho biết: “Luật BVPTR năm 2004 chỉ điều chỉnh các hoạt động quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và một phần của hoạt động sử dụng rừng, chưa coi lâm nghiệp là một ngành kinh tế - kỹ thuật đặc thù gắn liền với sản xuất hàng hóa và dịch vụ, trong khi chế biến lâm sản đóng góp kim ngạch xuất khẩu hàng năm từ 6 -7 tỷ USD, riêng năm 2015 đạt 7,1 tỷ USD. Như vậy, quá trình sản xuất lâm nghiệp đã bị chia cắt thành các giai đoạn riêng biệt, không gắn người tạo rừng với người sử dụng rừng, hình thành nhiều tầng nấc trung gian, làm phát sinh chi phí, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh và lợi ích của người lao động, đặc biệt là người tham gia tạo rừng”.

Cũng theo ông Nguyễn Bá Ngãi, sản xuất theo chuỗi giá trị đã được nhiều quốc gia quan tâm, vấn đề chính yếu trong một ngành là phải ưu tiên và tập trung phát triển những khâu giá trị cao để từ đó gia tăng giá trị của toàn chuỗi và khuyến khích đầu tư vào các khâu giá trị trong chuỗi. Vì vậy, việc bổ sung phạm vi điều chỉnh của Luật về “kinh doanh, chế biến và thị trường lâm sản” là phù hợp với xu thế hiện nay”.

Trong khi đó, Tiến sỹ Nguyễn Văn Lạng - Chủ tịch Hội thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam lại cho rằng: Vấn đề công nghệ rất quan trọng, phải áp dụng công nghệ tiên tiến nhất để quản lý, BVPTR, nếu không có công nghệ thì chúng ta sẽ không quản lý rừng được. Đây là vấn đề lớn, bên cạnh đó còn có công nghệ chế biến, công nghệ làm giống. Công nghệ chế biến sẽ nâng cao giá trị sản phẩm từ rừng, nếu không có công nghệ chúng ta sẽ mãi xuất thô. Trong Luật BVPTR (sửa đổi) cần nhấm mạnh vấn đề này.

Thứ trưởng Hà Công Tuấn nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật để phù hợp với chủ trương chính sách mới của Đảng, Nhà nước, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, đặc biệt là Hiến pháp 2013 và một số Luật được Quốc hội mới thông qua; hài hòa với các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia. Đồng thời khắc phục những hạn chế, tồn tại của Luật hiện hành về phân loại rừng, đổi mới việc giao đất, cho thuê đất rừng sản xuất đối với hộ gia đình cá nhân theo hướng không thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để khuyến khích trồng rừng, bổ sung các quy định về hoạt động chế biến và kinh doanh lâm sản, hoạt động đầu tư tín dụng tài chính trong lâm nghiệp.

“Dự thảo Luật lần này đẩy nhanh, sâu sắc hơn chủ trương xã hội hóa trong lâm nghiệp. Tạo khung chính sách để thu hút các nguồn lực để đầu tư BVPTR bền vững; đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà nước, của chủ rừng và người làm nghề rừng để lâm nghiệp đóng góp ngày càng tăng vào nền kinh tế, góp phần xóa đói, giảm nghèo, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Phát triển lâm nghiệp đồng bộ từ quản lý, bảo vệ, sử dụng hợp lý tài nguyên rừng từ trồng rừng đến khai thác, chế biến, dịch vụ môi trường, du lịch sinh thái và thị trường lâm sản”, ông Hà Công Tuấn cho biết.

Ban soạn thảo sẽ tiếp thu những ý kiến của các chuyên gia, các nhà quản lý trong lĩnh vực lâm nghiệp, theo lộ trình đến tháng 1/2017, Luật này sẽ được trình Chính phủ, đến tháng 6 sẽ trình ra Quốc hội lần đầu.