CôngThương - Tuy nhiên trong hoạt động kinh doanh thương mại, tính “không trung thực” trong mua bán hiện vẫn là căn bệnh trầm kha và cách làm ăn gian dối khó loại ngay trong mối quan hệ cung cầu hàng hóa.
Vi phạm vẫn tiếp tục gia tăng.
Chuyện làm ăn gian dối trong hoạt động thương mại diễn ra ở hầu khắp các địa phương, trong đó nổi tiếng có địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Riêng 6 tháng đầu năm 2011, Chi cục quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã xử lý 2.415 vụ vi phạm, tăng 589 vụ so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, hàng cấm chiếm 203 vụ (tăng 57 vụ), hàng lậu 662 vụ, giả nhãn hiệu hàng hóa 312 vụ (tăng 158 vụ), vi phạm quy định về nhãn hàng hóa 408 vụ (tăng 26 vụ), vi phạm về đăng ký kinh doanh 108 vụ (tăng 18 vụ), đã thu tiền xử phạt hơn 60 tỷ đồng,tăng gần 66% so với cùng kỳ năm trước.
Trong lĩnh vực giá, quản lý thị trường thành phố đã xử lý 674 cửa hàng vi phạm (tăng 445 vụ so với cùng kỳ năm trước), trong đó 580 vụ không niêm yết giá, 38 vụ niêm yết giá sai quy định, 45 vụ niêm yết giá bằng ngoại tệ không được phép, 5 vụ đại lý đổi ngoại tệ cao hơn giá niêm yết của ngân hàng và 6 vụ thu quá giá giữ xe hai bánh. Quản lý thị trường phát hiện 321 vụ, tịch thu 127.231 đơn vị sản phẩm giả và 13,8 tấn phân bón giả. Chưa hết, Chi cục quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh cùng với lực lượng chuyên ngành xử lý 2.034 vụ vi phạm về kiểm dịch thú y; 730 vụ vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm; 260 vụ vi phạm về đăng ký kinh doanh; 420 vụ vi phạm không niêm yết giá do các đoàn liên ngành giá quận huyện kiểm tra.
Ông Đặng Văn Đức, Chi cục trưởng quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong nửa đầu năm nay, các vi phạm trong kinh doanh được phát hiện nhiều nhất vẫn là các vụ việc buôn bán, vận chuyển, chứa trữ hàng ngoại nhập lậu. Số còn lại là các vi phạm về hàng cấm, hàng giả, nhãn hàng hóa, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng hóa đơn, lĩnh vực kế toán, công bố tiêu chuẩn chất lượng, đăng ký kinh doanh, kinh doanh có điều kiện các mặt hàng gas, xăng dầu, thực phẩm, thuốc tây.
Liệt kê những số vụ vi phạm trong kinh doanh trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh về kinh doanh để thấy rằng, quyền lợi của người tiêu dùng bị xâm hại ngày càng nhiều bởi vô số hàng kém chất lượng, hàng giả, cũng như hành vi kinh doanh gian dối đang ngày một gia tăng.
Hành vi kinh doanh gian dối sẽ bị hạn chế.
Ông Đỗ Gia Phan, Ủy viên Thường vụ Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho biết,khi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam đi vào cuộc sống, quyền của người tiêu dùng sẽ được luật pháp bảo vệ, trách nhiệm của nhà sản xuất kinh doanh sẽ lớn hơn khi cung cấp hàng hóa cho người mua.
Cụ thể Luật sẽ cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thực hiện một số hành vi như lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng thông qua quảng cáo; che dấu, cung cấp thông tin không đầy đủ về sản phẩm, sai lệch về uy tín, khả năng kinh doanh; quấy rối người mua bằng tiếp thị hàng hóa, dịch vụ trái với ý muốn, ép buộc người tiêu dùng phải mua hàng.
Theo Tiến sĩ Vũ Thị Bạch Nga, Trưởng ban bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Cục Quản lý cạnh tranh-Bộ Công Thương), trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh của Luật mới là phải cung cấp cho người tiêu dùng hóa đơn hoặc chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch theo quy định của pháp luật hoặc theo yêu cầu của người tiêu dùng. Trường hợp giao dịch bằng phương tiện điện tử thì tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm tạo điều kiện cho người tiêu dùng truy nhập, tải, lưu giữ và in hóa đơn, chứng từ, tài liệu quy định tại khoản trên.
Đối với hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, những trường hợp giao kết bằng văn bản, ngôn ngữ của hợp đồng phải được thể hiện rõ ràng, dễ hiểu; ngôn ngữ là tiếng Việt, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Trường hợp giao kết hợp đồng bằng phương tiện điện tử phải tạo điều kiện để người tiêu dùng xem xét toàn bộ hợp đồng trước khi giao kết. Trong trường hợp hiểu khác nhau về nội dung hợp đồng thì tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp giải thích theo hướng có lợi cho người tiêu dùng.
Tiến sĩ Nguyễn Mộng Hùng, Chủ tịch Hội Bảo vệ Quyền lợi Người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh nhìn nhận, tại Việt Nam quyền lợi của người tiêu dùng phần nhiều đang bị bỏ quên. Nhiều trường hợp bị xâm hại nhưng các cơ quan chức năng vẫn chưa bảo vệ quyền của họ một cách đúng mực. Đối với người tiêu dùng khi mua phải hàng gian, hàng giả, theo ông Hùng, việc đi khiếu nại thật không dễ vì sự hiểu biết của đa phần người mua không rành các quy tắc về thương mại. Khi mua hàng lại không chọn kỹ giá trị, xuất xứ của món hàng và không yêu cầu cụ thể bằng văn bản về trách nhiệm của bên bán hàng dẫn đến khó đòi quyền lợi.
“Khi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam ra đời, việc khiếu nại và xử lý các vụ khiếu kiện về chất lượng hàng hóa của người tiêu dùng sẽ dễ dàng, các cơ quan chức năng cũng có cơ sở pháp lý để giải quyết nhanh các vụ tranh chấp. Đặc biệt, Luật sẽ là cơ sở để xử phạt nặng những đối tượng kinh doanh lừa dối khách hàng mà không phải rắc rối thông qua nhiều khâu , nhiều cấp như trước đây”- ông Hùng khẳng định.