“Liên thông” các tiêu chuẩn gỡ khó cho cá tra

CôngThương - Ông Dương Ngọc Minh- Chủ tịch Ủy ban Cá nước ngọt VASEP- cho biết, hiện nay để xuất khẩu, cá tra Việt Nam không thể thiếu một chứng nhận nào theo quy định. Các chứng nhận là cơ sở để chứng minh với người tiêu dùng thế giới rằng Việt Nam đang sản xuất cá tra một cách có trách nhiệm. Đến nay đã có 2.805 ha cá tra, 49 công ty chế biến, 103 trại cá đã và đang được chứng nhận các tiêu chuẩn bền vững khác nhau. 5 trại nuôi cá tra đang thực hiện các tiêu chuẩn PAD và đợi chứng nhận ASC (nuôi thủy sản nước ngọt không ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên).

Theo ông Phạm Anh Tuấn- Phó tổng cục trưởng Tổng cục thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Hiện người tiêu dùng ở các thị trường thường ưu tiên chọn mua các sản phẩm thủy sản có dán nhãn mác với tiêu chuẩn khác nhau, như ở Tây Âu, Mỹ chọn tiêu chuẩn Global Gap; tại các nước Bắc Âu chọn ASC, trong khi Đông Âu và các nước châu Phi không đòi hỏi chứng nhận nào cả. Những chứng nhận này đều xoay quanh việc bảo vệ môi trường sinh thái, an toàn vệ sinh thực phẩm, trách nhiệm xã hội, truy xuất nguồn gốc, sức khỏe cá và phúc lợi xã hội. Những bộ tiêu chuẩn này có nhiều điểm giống nhau, chỉ khác nhau ở một vài điểm.

Hội nghề cá Việt Nam cho rằng, hiện nay có quá nhiều giấy chứng nhận nên gây rất nhiều khó khăn cho người nuôi và nhà chế biến, đặc biệt là những hộ nuôi trồng nhỏ. Vì khi bắt đầu thả giống, người nuôi và nhà chế biến chưa thể biết được sau khi thu hoạch sản phẩm của mình sẽ bán cho nhà nhập khẩu, hệ thống bán lẻ nào, để từ đó quyết định được theo tiêu chuẩn nào. Trong khi, nhiều nước EU vẫn đang đòi tiêu chuẩn GlobalGAP đối với cá tra nhập khẩu từ Việt Nam, nên các doanh nghiệp vẫn đang đẩy mạnh GlobalGAP ở các trại nuôi.

Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam Nguyễn Việt Thắng đề nghị: Các cơ quan Chính phủ cần phải làm trọng tài và hợp tác giữa các bên để điều chỉnh “liên thông” các tiêu chuẩn sao cho phù hợp với thực tế sản xuất nhằm gỡ khó cá tra. Chẳng hạn, những vùng nuôi đã áp dụng bộ tiêu chuẩn này nếu cần phải có thêm chứng nhận của bộ tiêu chuẩn khác thì chỉ cần giải quyết những điểm khác biệt giữa 2 bộ tiêu chuẩn. Sau khi đã có bộ tiêu chí này, nếu cơ sở nuôi thủy sản đạt được các chỉ tiêu quy định trong VietGAP của Việt Nam thì mặc nhiên được các hệ thống chứng nhận độc lập công nhận những chỉ tiêu tương đương; theo đó, việc thu phí hướng dẫn và thu phí chứng nhận cũng giảm tương ứng. Như vậy, sẽ giảm được chi phí tốn kém cho người nuôi và doanh nghiệp

Tổng cục Thủy sản cho biết, sẽ sử dụng tiêu chuẩn VietGap (thực hành sản xuất nông nghiệp tốt) làm nền tảng để doanh nghiệp, người nuôi tiếp tục tham gia vào GlobalGap, ASC, SQF 1000 (thực phẩm an toàn và chất lượng)... nhằm giúp doanh nghiệp khi xuất khẩu cá tra vào thị trường nào thì áp dụng tiêu chuẩn đó. Theo đó, những tiêu chuẩn VietGap được Tổng cục thủy sản hỗ trợ và chứng nhận miễn phí nên người nuôi cá tra sẽ chịu ít chi phí hơn khi chứng nhận GlobalGap (thực hành sản xuất nông nghiệp tốt theo tiêu chuẩn toàn cầu) hay ASC, SQF 1000…

Theo VASEP, từ nay đến cuối năm sẽ áp dụng giá sàn xuất khẩu cá tra cho tất cả các thị trường (trừ thị trường Mỹ). Theo đó, giá sàn xuất khẩu cá tra phi lê thịt trắng 3,3 USD/kg, cá tra phi lê thịt đỏ 2,3 USD/kg. Ngoài ra, các doanh nghiệp chế biến cá tra xuất khẩu cũng thống nhất thu mua cá tra nguyên liệu trọng lượng 850 gr/con có chất lượng xuất khẩu là 26.000 đồng/kg.

Ủy ban Cá nước ngọt dự báo, từ nay đến cuối năm, lượng nguyên liệu cá tra không nhiều, thiếu cá cỡ nhỏ, do đó các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra không nên vội vã chào giá thấp cho các nhà nhập khẩu, đặc biệt là thị trường EU, gây bất lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Thanh Hải