Tin Khu Vực
CôngThương - Lãi suất: Chuyện chưa có hồi kết
Lãi suất huy động VNĐ trong thời gian gần đây đang trở thành đề tài nóng khi hàng loạt ngân hàng nhỏ cùng chạy đua để đưa mức lãi suất lên cao chưa từng có.
Tại ngân hàng trên đường Nguyễn Công Trứ, quận 1, TP. Hồ Chí Minh, khi khách hàng đặt vấn đề gửi tiết kiệm với số tiền 800 triệu đồng đã được nhân viên chào giá 17% cùng điều kiện phải gửi từ 3 tháng trở lên. Thấy khách hàng do dự, nhân viên này đã không ngần ngại đẩy lên 18% và cho biết đây là “mức giá tốt nhất” mà ngân hàng hỗ trợ cho khách hàng.
Sốc hơn, một ngân hàng trên đường Nguyễn Thị Minh Khai ở quận 3, khi khách hàng đến đặt vấn đề gửi 5 tỷ đồng đã được nhân viên chào mức lãi suất 19%. Lo sợ khách hàng qua ngân hàng khác gửi, nhân viên này đã tìm cách níu kéo và chào giá mức lãi suất lên 20% nếu khách hàng đồng ý gửi từ 6 tháng trở lên.
Lãi suất huy động tăng cao, cộng với việc các ngân hàng đẩy mạnh chương trình khuyến mãi đã khiến lãi suất cho vay vượt lên con số 25%.
Điển hình, một ngân hàng tại đường Cách Mạng Tháng 8, quận 1 TP. Hồ Chí Minh đã đưa ra mức lãi suất dành cho các doanh nghiệp sản xuất là 25%/năm trong kỳ hạn ngắn và kỳ hạn dài ở mức 23%/năm. Trong khi đó, một ngân hàng tại đường Đồng Khởi, thậm chí còn đưa mức lãi suất cho vay lên đến 27%/năm (!)
Giám đốc chi nhánh một ngân hàng cho biết, do lạm phát tăng cao, bản thân các ngân hàng nhỏ cũng gặp khó khăn về vốn vì vậy phải chấp nhận huy động lãi suất cao, quá đó đẩy mức lãi suất cho vay cao nhất trong vài chục năm trở lại đây. Ông này cũng cho rằng, với mức lãi suất cho vay như hiện nay, doanh nghiệp chỉ duy trì được vài tháng.
Theo ông Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính Quốc gia cho biết, do các ngân hàng lớn có nhiều nguồn vốn giá rẻ như tiền gửi của kho bạc, trái phiếu Chính phủ, tiền gửi không kỳ hạn của các tập đoàn nhà nước lớn hay các hợp đồng giải ngân vốn ODA… trong khi các ngân hàng nhỏ, uy tín thấp nên phải huy động lãi suất cao là chuyện không tránh khỏi.
Còn PGS-TS Trần Hoàng Ngân - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia nhận xét: Có nhiều nguyên nhân khiến cho lãi suất huy động bị đẩy lên cao như: lượng cung tiền trong thời gian qua thấp, không đủ bù cho trượt giá, ngân hàng gặp khó khăn về thanh khoản, các khoản dư nợ cho vay bất động sản, chứng khoán chưa thu hồi được nên các ngân hàng phải lao vào cuộc đua lãi suất. Ông Ngân cho rằng, tình hình này đang gây nguy hiểm cho nền kinh tế. Sản xuất kinh doanh có dấu hiệu đình đốn vì thiếu vốn, DN chỉ sản xuất cầm chừng mà không dám đầu tư mở rộng, thậm chí có DN chọn giải pháp an toàn là gửi tiết kiệm thay vì đầu tư.
Từ đầu tháng 5 đến nay, NHNN đã 2 lần có động thái can thiệp vào thị trường thông qua việc nâng lãi suất thị trường mở từ 14%/năm lên 15%/năm sau khi đã điều chỉnh tăng lãi suất tái cấp vốn và lãi suất tái chiết khấu. Tuy nhiên, sự can thiệp này chưa đủ sức làm nguội thị trường mà thậm chí còn khiến diễn biến cuộc đua lãi suất giữa các ngân hàng tăng cao hơn.
Một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính- ngân hàng thẳng thắn: tình trạng căng thẳng lãi suất hiện nay có nguyên nhân một phần từ thị trường mở, một phần từ thị trường liên ngân hàng. Khi NHNN điều chỉnh các lãi suất chủ chốt và lãi suất trên thị trường mở thì ngay lập tức lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng cũng tăng theo, có khi lên đến 20%/năm. Mặc dù lãi suất cao như vậy nhưng các ngân hàng nhỏ vì thiếu tính thanh khoản nên vẫn chấp nhận vay, kéo theo lãi suất liên ngân hàng tăng và lãi suất huy động cũng tăng theo.
Giải pháp cần cho thị trường lúc này, theo các chuyên gia kinh tế, không phải là những mệnh lệnh hành chính, những quy định xử phạt mà phải gỡ “nút thắt” từ trần lãi suất huy động. NHNN có thể khống chế trần lãi suất cho vay (để DN tìm được một điểm tựa nếu bị ngân hàng thương mại cho vay quá quy định) còn nên “thả lỏng” trần lãi suất huy động. Các ngân hàng sẽ tùy vào hoàn cảnh thực tế của mình để cân đối được lãi suất huy động và cho vay hợp lý. Huy động cao mà không cho vay được hoặc áp giá vốn cao thì chính ngân hàng sẽ chịu thiệt, từ đó lãi suất sẽ tự điều chỉnh giảm.
Doanh nghiệp tìm kế sách
Lãi suất cho vay tăng cao khiến không ít doanh nghiệp khó khăn, thậm chí lâm vào tình trạng phá sản. Tuy nhiên, thay vì than vãn hay chờ lãi suất hạ xuống, không ít doanh nghiệp đã chủ động tìm kế sách để vượt qua khó khăn.
Điển hình là câu chuyện về Công ty TNHH Minh Long I. Khi khó khăc về vốn, Minh Long đã vận dụng rất tốt nguồn vốn của bản thân doanh nghiệp, đó là vốn “trí thức”.
Ông Lý Ngọc Minh, Giám đốc Công ty cho biết, tại Minh Long, nguyên liệu năng lượng (gas, khí đốt) để sản xuất gốm sứ chiếm hơn 50% chi phí và với việc khủng khoảng năng lượng như hiện nay khiến Minh Long gặp rất nhiều khó khăn. Sau khi tìm tòi nhằm cải tiến quy trình công nghệ để giảm tiêu tốn năng lượng, Minh Long đã thành công trong việc bỏ bớt quy trình nung từ 4 bước xuống còn 3 bước mà vẫn không ảnh hưởng đến chất lượng, qua đó cắt giảm được chi phí đáng kể. Ngoài ra, thay vì đầu tư công nghệ, Minh Long còn tập trung cho khâu thiết kế, đổi mới mẫu mã, cách làm này không đòi hỏi vốn lớn.
Trong khi đó, Công ty cổ phần Ngoại thương và phát triển đầu tư TP.HCM (FIDECO) lại chọn phương pháp tái cấu trúc doanh nghiệp để vượt qua khó khăn. Ông Trần Hữu Chinh, Chủ tịch FIDECO cho biết, Công ty đã cắt bỏ những khâu sản xuất không hiệu quả, đồng thời đào tạo con người theo những tiêu chuẩn quốc tế. Theo ông Chinh, muốn tạo ra giá trị gia tăng cao, nhất thiết phải có sự đầu tư đồng bộ giữa đào tạo và tái đào tạo đội ngũ nhân lực cùng với xây dựng hệ thống quản lý hiện đại.
Cũng vẫn câu chuyện vượt khó để kinh doanh, Công ty TNHH liên doanh thực phẩm Vita (Vitafood) cho biết, với lãi suất tăng cao như hiện nay, cộng với chỉ số giá thực phấm liên tục tăng đã gây không ít thách thức cho Công ty. Để ứng phó, Vitafood đã mở rộng nguồn mua thực phẩm để có được giá cạnh tranh nhưng vẫn đảm bảo chất lượng khi chế biến. Mặt khác, Vitafood đã chủ động chia sẻ khó khăn về giá thực phẩm với các khách hàng.
Phiên bản di động