Một hôm, cô chủ nhiệm bảo tôi ở lại lớp sau giờ học, có việc trao đổi. Tôi nhớ lại, sau khi tôi có giải thưởng thi học sinh giỏi, có mấy phóng viên đài, báo tỉnh đến trường gặp tôi, phỏng vấn, hỏi, em có bí quyết gì để học giỏi, tôi bịa lung tung ra để trả lời, nào là em yêu môn toán vì nó giúp ta hiểu nguồn gốc của các sự việc trong đời sống tự nhiên, em yêu văn học vì nó giúp ta nuôi dưỡng trí tưởng tượng… Còn bí quyết thực sự thì chưa bao giờ tôi thổ lộ. Đó là tôi thích cô giáo (!!!).
Ở lại trao đổi hôm ấy lại có cả cái Cà Thị Hoa. Cô cười cười nhìn hai đứa: "Nhà trường năm nay lần đầu tiên tổ chức đội đi thi học sinh giỏi. Đội gồm hai em, cô phụ trách chung. Hai em nghĩ sao nào?". Cái Hoa nhanh nhảu: "Dạ, thưa cô em vui ạ. Nhưng em cũng lo ạ". Cô trìu mến nhìn tôi: "Em thấy Hoa thế nào?". Tôi ngượng ngùng: "Dạ, bạn Hoa xinh ạ!". Cô giáo cố ghìm nụ cười: "Đang nói chuyện đi thi học sinh giỏi… Ý cô là sức học bạn Hoa thế nào?". Tôi trả lời: "Em không biết, em chưa tìm hiểu ạ". Cô liền nhẹ nhàng: "Hoa học cũng được, nhưng không bằng em. Em dành thời gian học với Hoa, cái gì bạn chưa hiểu kỹ thì giảng thêm và cùng trao đổi, thế là ổn".
Cái Hoa người Thái, nhà ở bản khoảng giữa đường tôi đến trường. Sau này lớn rồi tôi mới biết nó hơn mình hai tuổi. Hôm đầu tiên nhập học, tôi đã chú ý cái Hoa. Nó mặc áo cóm bó sát người, hàng cúc bạc rất đẹp, hai má đỏ hồng.
Thấy tôi ít đàn đúm, tụ tập như trước, bọn thằng Hơn tìm tôi, hỏi: "Sao, mày không chơi với bọn tao nữa à?". Tôi kể phải thế, phải thế. Thằng Hơn nói: "Bố con Hoa ngày trước làm phìa đấy. Bọn tao con nhà cuông nhôốc, không chơi với nó". Một thằng khác nói: "Không phải là phìa, chỉ là tạo bản thôi. Nhưng bây giờ ông ấy là cán bộ to". Rồi tôi cũng hiểu, phìa là thủ lĩnh một vùng, tạo là đứng đầu bản, cuông nhôốc là dân đen. Đấy là chuyện của thời trước, phong kiến.
Thế là từ đấy, đi học về, tôi rẽ vào nhà nó ôn lại bài rồi mới về nhà. Nhà nó to cao nhất bản, các cột gỗ lớn đặt trên những tảng đá, cửa voóng (cửa sổ) bằng gỗ quý đã lên nước bóng loáng mở ra nhìn xuống cánh đồng, cầu thang gỗ cũng to và vững chãi, hai đầu mái nhà có dựng khau cút sơn vôi trắng rất đẹp. Hôm nào đến, là nó lại đưa ra một thứ gì đó, cơm nếp nương trong ếp khẩu, bẻ nửa ống cơm lam hoặc khúc sắn lùi thơm lựng, mời tôi ăn. Tôi sĩ diện, chả lẽ đến học lại vì miếng ăn, mặc dù bụng đã cồn cào. Cái Hoa ép, tôi đành bấu lấy một chút, lấy hết nghị lực cưỡng lại cơn đói để nhấm nháp thật chậm, tỏ ra cảnh vẻ. Cái Hoa ngồi ngây ra ngắm tôi, có lúc cúi đầu tủm tỉm. Tôi cũng chả hiểu ý tứ của nó…
Nhiều khi tôi giảng cho nó, chỉ vào sách, nói say sưa, không thấy nó nói gì, ngẩng lên thì thấy nó đang nhìn mình, có nhìn vào sách đâu. Tôi bảo, bạn phải tập trung vào mới được. Cái Hoa ừ, ừ, bạn nói lại đoạn vừa rồi đi. Nó không những xinh đẹp mà còn thông minh. Chỉ tội là ôn bài chả tập trung mấy.
Tôi biết cái Hoa có ý thích mình. Tôi cũng thinh thích nhưng sợ… Tôi phải tỏ ra cứng rắn, có bản lĩnh, nếu không bọn bạn nó biết, nó ghép đôi, chế mình ầm cả lên. Tôi đã có kinh nghiệm xương máu vụ này. Hồi đầu vào lớp, có cái Dung, nhỏ nhỏ xinh xinh, cứ quấn lấy tôi hỏi bài. Một hôm tới lớp, cô giáo bị ốm không đến dạy, cả lớp reo hò mừng rỡ rồi chạy ra chơi trò trốn tìm đuổi nhau ngoài ruộng. Cái Dung chạy quệt qua người tôi, ra ý cho tôi đuổi theo. Nó chạy ngoằn ngoèo, chốc chốc lại quay lại nhìn tôi như khuyến khích. Chạy xuống mảnh ruộng thấp, có bờ cây che khuất, bỗng nó chựng lại, tôi đuổi đến, nó quay người, ôm chặt cứng lấy tôi. Tôi ơ ơ… Nó vẫn cứ ôm cứng tôi, không chịu thả. Tôi bảo, thôi, thôi, không chơi nữa, rồi vùng ra bằng được, nghiêm khắc nhìn nó. Cái Dung ngước nhìn tôi, đôi má hồng dựng lên, đôi mắt ươn ướt, chớp chớp. Tôi bàng hoàng, ngây mắt ra nhìn… Sướng! Nhưng ngay sau đó, một hình ảnh ập đến làm tôi hoảng sợ. Đó là hình ảnh người ta bắt được một đôi nam nữ, là người Kinh, làm cán bộ ở cơ quan nào đấy, có quan hệ.., dẫn nhau lên hang núi, bị phát hiện, họ trói cả hai lại, dẫn đi rong qua khoảng ruộng đầu bản để đi ra thị xã. Cũng vừa lúc cả bọn bạn ồn ào chạy đến tìm. Chắc chúng đã kịp nhìn thấy tôi và cái Dung. Tôi ra vẻ cáu giận, nhìn cái Dung, cố ý nói to cho bọn bạn nghe: "Đồ trẻ con. Chơi trò trẻ con". Cái Dung nhìn tôi, phụng phịu, giận dỗi: "Không biết ai là đồ trẻ con!". Tôi quát, cố át đi: "Thì trẻ con đấy!". Tôi quay bước, cả bọn cũng cuốn đi. Cái Dung lẽo đẽo theo sau.
Vụ này, tôi và cái Dung thoát nạn bị ghép đôi và chế giễu của lũ bạn. Sau đấy, cái Dung không bao giờ đến gần tôi nữa. Thậm chí, có đôi lúc, tôi tiến đến gần chỗ nó để định tìm cách làm thân lại, thì nó lại kiếm cớ bỏ đi. Vào cấp III, cái Dung nhanh chóng trở nên tuyệt trần rực rỡ, xinh đẹp duyên dáng vào loại nhất nhì trường, bao nhiêu chàng trai nhóc thầm thương trộm nhớ, xé vở viết thư tỏ tình với nó. Lúc đó, hình như đã bớt ghét tôi, gặp tôi từ xa, nó nở nụ cười chào, nhưng vẫn không tiến lại gần. Mãi sau này, khi đã già già, gặp nhau ở dưới thành phố, có dịp đi cà phê, nó cười khùng khục: "Nhớ lại chuyện hồi trẻ con trên rừng, vẫn ngượng, ông ạ". Tôi thở dài: "Giá như được trở lại ngày xưa". Nó phá lên lanh lảnh: "Lão này, già rồi mà vẫn còn trẻ con, mơ mộng hão!"...