Khuyến nghị chính sách để quản lý phát triển nông nghiệp hữu cơ

Toàn cảnh Hội thảo

Trong thời qua, diện tích nuôi trồng hữu cơ của nước ta ngày càng tăng. Cụ thể, năm 2015 diện tích nuôi trồng hữu cơ ước đạt 76 nghìn ha, tăng 3,6 lần so với năm 2010. Hiện nay, các DN trong nước đã nỗ lực đầu tư vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nhiều hộ nông dân cũng đã nắm bắt cơ hội của sản phẩm hữu cơ, đã liên kết hình thành tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất nông nghiệp hữu cơ tự nguyện. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay cũng đang xuất hiện nhiều loại sản phẩm đóng mác thực phẩm hữu cơ, không đáp ứng các yêu cầu an toàn thực phẩm khiến cho tâm lý người tiêu dùng hoang mang.

Ông Nguyễn Xuân Hồng- nguyên Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT)- đánh giá: nông nghiệp hữu cơ là hướng đi có tiềm năng và lợi thế đối với nông nghiệp Việt Nam. Theo Liên đoàn các phong trào hữu cơ quốc tế, hiện Việt Nam được xếp thứ 51/179 quốc gia có tiềm năng sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ đã tiêu thụ cả thị trường trong và ngoài nước. Đây là tiềm năng thế mạnh của Việt Nam. Tuy nhiên, phát triển nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam còn hạn chế do nhiều nguyên nhân. Một trong những nguyên nhân mấu chốt là chúng ta chưa có chính sách và pháp luật để thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ. Ngoài ra, các thách thức như quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ chưa có nguồn nhân lực…

Theo đánh giá của các chuyên gia, hiện nhu cầu sản phẩm hữu cơ ngày càng tăng, trong khi chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào dành riêng quản lý lĩnh vực này. Do đó, việc xây dựng Dự thảo Nghị định về nông nghiệp hữu cơ là hết sức cần thiết, tạo điều kiện cho phát triển nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam đi đúng hướng, tạo niềm tin cho người sản xuất, DN và cả người tiêu dùng.

Tại Hội thảo, các chuyên gia đã tập trung rà soát, sửa đổi tiêu chuẩn về hướng dẫn sản xuất, chế biến, ghi nhãn và tiếp thị thực phẩm được sản xuất theo phương pháp hữu cơ. Và một số nội dung về quy hoạch và bảo vệ đất, nguồn nước hiện chưa hoặc ít bị ô nhiễm và còn thích hợp cho sản xuất nông nghiệp hữu cơ theo hướng hàng hóa. Các điều kiện quản lý chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh và chứng nhận sản phẩm nông nghiệp hữu cơ, giúp người tiêu dùng yên tâm, khuyến khích DN đầu tư sản xuất kinh doanh, phát triển thị trường.

Ông Nguyễn Hồng Phong - Tổng giám đốc Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông Thanh Hóa – chia sẻ, hiện nay khó khăn của phát triển nông nghiệp hữu cơ đó là nhận thức của người dân, họ vẫn làm theo kiểu truyền thống, tự cung tự cấp. Đặc biệt là các DN, nông trại lớn vẫn chưa chú trọng đến phát triển nông sản của mình. Nên đã có hiện tượng rau trồng của mình để riêng và rau bán thì để riêng. Do đó, cần phải tuyên truyền và tạo ra một phong trào trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ.

Ông Nguyễn Xuân Hồng cho rằng, trước mắt cần rà soát, hoàn thiện hành lang pháp lý, trong nghị định sắp tới, một trong những điều cơ bản đó là phải đưa ra các điều kiện cho các tổ chức chứng nhận và những tiêu chuẩn để sản phẩm được chứng nhận là sản phẩm hữu cơ.

Cũng theo ông Nguyễn Xuân Hồng, trước khi xây dựng đề án này cần có một cuộc điều tra cơ bản về nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam, đánh giá hết được tiềm năng lợi thế, khó khăn, thách thức… từ đó có thể đưa ra được chiến lược, sản phẩm chính, vùng trọng điểm có lợi thế để phát triển nông nghiệp hữu cơ. Cần xuất phát từ nhu cầu thị trường, có thể dự báo được thị trường trong nước và quốc tế; có lộ trình cụ thể phù hợp với điều kiện của từng địa phương, có như vậy phát triển nông nghiệp hữu cơ mới bền vững.

Theo các chuyên gia, việc lấy ý kiến xây dựng một văn bản quy phạm pháp luật là cần thiết, tạo điều kiện cho phát triển nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam đi đúng hướng. Đồng thời, phù hợp chủ trương tái cơ cấu của ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững, thân thiện với môi trường, hướng tới xuất khẩu, góp phần định vị sản phẩm nông nghiệp Việt Nam trên bản đồ nông nghiệp thế giới.