Không đánh đổi môi trường lấy kinh tế

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng 3 Phó Thủ tướng tham dự Hội nghị

Ô nhiễm trên diện rộng

Thời gian qua, tình trạng ô nhiễm môi trường, vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường diễn ra phức tạp, với nhiều sự cố nghiêm trọng, gây bất ổn xã hội.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, tình trạng ô nhiễm môi trường bùng phát gần đây là do tích tụ từ lâu trong quá trình phát triển, giờ bắt đầu bộc lộ. Ngoài ra, tình trạng ô nhiễm nước, ô nhiễm không khí nghiêm trọng xảy ra ở các đô thị, khu công nghiệp, làng nghề cũng diễn ra trên diện rộng chứ không chỉ một vài điểm.

Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường – Trần Hồng Hà – cho biết: Môi trường nước ta đang đứng trước những thách thức to lớn cần được tập trung giải quyết, đó là: hơn 2.000 dự án đầu tư hàng năm thuộc đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường; trong số 615 cụm công nghiệp trong cả nước, mới chỉ khoảng 5% có hệ thống xử lý nước thải tập trung; các cụm công nghiệp còn lại, cũng như nhiều cơ sở sản xuất tự xử lý nước thải hoặc xả trực tiếp ra môi trường… đã tác động lớn đến môi trường. Bên cạnh đó, hoạt động khai thác khoáng sản ở nhiều địa phương còn thiếu sự quản lý chặt chẽ, làm gia tăng các điểm nóng về ô nhiễm môi trường. Tình trạng sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật tràn lan dẫn đến ô nhiễm môi trường nông thôn ngày càng gia tăng.

“Các vấn đề môi trường cấp bách nêu trên nếu không được giải quyết kịp thời sẽ tác động tiêu cực ngày càng lớn đến việc thực hiện các mục tiêu về tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội cũng như tới an toàn sức khỏe và sinh kế người dân" - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Sự cố môi trường biển miền Trung vừa qua đã gây ra hậu quả lớn về kinh tế, xã hội, môi trường trước mắt và lâu dài…

Nói “không” với dự án gây ô nhiễm

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, những nguyên nhân chủ quan dẫn đến tồn tại nêu trên là do nhận thức, ý thức trách nhiệm về bảo vệ môi trường của chủ đầu tư, một số ban, ngành, dân cư còn hạn chế. Tình trạng chú trọng lợi ích kinh tế trước mắt, coi nhẹ công tác bảo vệ môi trường còn khá phổ biến, nhất là trong quá trình thẩm định, xét duyệt, thực hiện các dự án đầu tư. Cơ chế thu hút FDI được ưu tiên cao và chưa tính toán đầy đủ các chi phí về môi trường…

Để cải thiện tình hình này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã đưa ra nhiều giải pháp, cụ thể: Khẩn trương xây dựng Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia làm căn cứ thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư của từng vùng. Ưu tiên lĩnh vực, công nghệ đầu tư phù hợp với quy hoạch môi trường. Ưu tiên các dự án công nghệ cao, công nghệ thân thiện với môi trường, bảo đảm theo đúng định hướng tăng trưởng xanh, phát triển bền vững…

Nhấn mạnh tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Đã đến lúc buộc phải thay đổi tư duy phát triển, không đánh đổi môi trường lấy kinh tế để gây ảnh hưởng đến cuộc sống bình yên của người dân.

Nhận thức rõ vấn đề này, thời gian qua nhiều địa phương trong cả nước đã nói “không” với những dự án có thể gây ô nhiễm môi trường.

Điển hình như Vĩnh Phúc đã “lắc đầu” với Dự án xây dựng nhà máy tẩy nhuộm của tập đoàn Hồng Kông hay Dự án sản xuất ắc quy của nhà đầu tư Trung Quốc… Quan điểm của Vĩnh Phúc sẽ không thu hút đầu tư bằng mọi giá.

Hải Dương - địa phương không có nhiều lợi thế trong thu hút đầu tư so với nhiều tỉnh thành khác, nhưng mới đây cũng đã đưa ra nhiều lĩnh vực tạm dừng thu hút đầu tư như: dệt nhuộm; sản xuất da, giày da và các sản phẩm có liên quan; lĩnh vực trong quá trình sản xuất có công đoạn thuộc da, sơ chế da; sản xuất nhựa tổng hợp, composit, sản xuất giấy từ bột giấy, cao su…