Khoa học công nghệ đóng vai trò then chốt trong sản xuất nông nghiệp

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Công Thương, Tài chính, Nội vụ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giáo dục - Đào tạo cùng giải trình thêm những vấn đề liên quan.

Tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định, thúc đẩy thương mại các kết quả nghiên cứu khoa học là một trọng tâm công tác của mình trong nhiệm kỳ khóa XIV. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, dù các cấp, các ngành đều quan tâm đưa khoa học công nghệ vào sản xuất, nhưng vẫn thiếu khâu quan trọng là cơ chế, chính sách để thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tham mưu, được Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành quan tâm, ủng hộ. “Ngay Nghị định 95 quy định về chức năng, nhiệm vụ, Bộ Khoa học và Công nghệ không chỉ có nghiên cứu khoa học, mà còn thúc đẩy đổi mới, sáng tạo (bao gồm cả thương mại hóa kết quả nghiên cứu, ý tưởng nghiên cứu, để giúp tổ chức, cá nhân khởi nghiệp, sáng tạo), Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nói.

Với sự thay đổi mạnh mẽ như vậy, Bộ Khoa học và Công nghệ đã bắt tay với các Bộ, ngành để cùng vào cuộc. Ví dụ, để thực hiện chủ trương nuôi tôm theo chuỗi giá trị, phấn đấu đạt mục tiêu nâng kim ngạch xuất khẩu lên 10 tỷ USD, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ngay lập tức chỉ đạo các viện nghiên cứu từ giống, kỹ thuật thả nuôi, chế biến phụ phẩm... “Hy vọng với tinh thần này, bước đi đúng hướng và cách làm đã rõ, thì hiệu quả của thả nuôi tôm sẽ thực sự thay đổi”, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định.

Khẳng định việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp đã đạt được những thành tựu, song Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa - Mai Sỹ Diến - cho rằng, ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp còn có những tồn tại, bất cập mà các chuyên gia, dư luận phản ánh thời gian qua. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ làm rõ những chỉ đạo triển khai thực hiện những giải pháp trọng tâm nhằm ngăn chặn hành vi lợi dụng đầu tư công nghệ cao vào nông nghiệp làm tổn hại đến lợi ích quốc gia, tổn hại quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh nêu rõ, theo Luật Công nghệ cao, bên cạnh các chương trình và hỗ trợ cụ thể, chúng ta có khái niệm khu công nghệ cao, các khu nông nghiệp công nghệ cao, các vùng nông nghiệp công nghệ cao để tập trung thu hút đầu tư các dự án đầu tư, sản xuất công nghệ cao. Trong đó, Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm và phân cấp đối với một số khu và dự án sản xuất nông nghiệp công nghệ cao với Bộ Nông nghiệp và trên thực tế sự phối hợp này rất chặt chẽ.
Bên cạnh đó, Bộ cũng triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng, với 273 doanh nghiệp tham gia, đồng thời đặt ra những tiêu chí hết sức ngặt nghèo. Đây là những nền tảng cơ bản tác động mạnh vào nông nghiệp và đúng đối tượng để thúc đẩy, khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Làm rõ những vấn đề liên quan đến nông nghiệp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn - Nguyễn Xuân Cường - cho biết, thời gian qua trong lĩnh vực nông nghiệp nước ta đã đạt được những thành tự vô cùng to lớn với việc xuất khẩu nông sản đi 185 nước, đáp ứng đủ nhu cầu cho 93 triệu dân và năm vừa qua chúng ta xuất khẩu 36,52 tỷ đôla nông sản, dự kiến năm nay sẽ vượt con số 40 tỷ đôla. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định, để đạt được những kế quả vượt bậc trên, bên cạnh yếu tố chính sách, kỹ năng lao động thì khoa học, công nghệ là then chốt, quyết định đến tính hiệu quả, tính cạnh tranh của chúng ta.

Trả lời rõ các nội dung liên quan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, chế biến và tổ chức thị trường là 2 khâu yếu trong ngành nông nghiệp. Vì vậy, thực hiện chủ trương của Quốc hội, Nghị quyết của Chính phủ và sự chỉ đạo của Chính phủ tập trung tái cơ cấu nông nghiệp và đi sâu vào hai mảng còn đang yếu này. Đối với một số nông sản như rau củ thì tập trung giải quyết cả về thể chế, cơ chế, chính sách khoa học công nghệ, tổ chức chỉ đạo sản xuất. Trong từng nhóm ngành hàng xác định rõ đâu là nút thắt nhất để tập trung đưa ra giải pháp khoa học, công nghệ, giải pháp tổ chức chỉ đạo sản xuất. Hiện nay Bộ Khoa học và Công nghệ thống nhất những nút thắt đó chúng ta phải tập trung giải quyết, từ công đoạn trước sản xuất như công tác giống của từng ngành hàng như thế nào đến sản xuất chế biến ra sao và mở thị trường là phối hợp với Bộ Công Thương như thế nào.

Nhấn mạnh vai trò của khoa học, công nghệ là then chốt trong tổ chức sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trong việc tổ chức tái cơ cấu lại các ngành nông nghiệp, đáp ứng được yêu cầu phát triển và hội nhập, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho rằng, cần tổ chức tái cơ cấu lại trên cơ sở xây dựng các chuỗi cung ứng của khu vực cũng như toàn cầu. Theo đó, không thể tiếp tục hoạt động sản xuất nông nghiệp theo hình thức nhỏ lẻ và manh mún. Vì vậy, khoa học, công nghệ phải phát huy vai trò trong nghiên cứu quy hoạch để tổ chức tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp cũng như đóng vai trò chủ chốt trong mô hình sản xuất và chế biến, đảm bảo chất lượng và đảm bảo an toàn thực phẩm.