Hợp đồng tương lai chỉ số VN30-Index có gì hấp dẫn?

Việt Nam sẽ là quốc gia thứ 5 trong ASEAN có thị trường chứng khoán phái sinh

Theo bà Nguyễn Thị Hoàng Lan - Phó Tổng Giám đốc phụ trách HNX, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ trong việc nghiên cứu, xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán phái sinh, Sở đã tổ chức các đoàn khảo sát thị trường phái sinh quốc tế để tìm hiểu và học tập kinh nghiệm của các nước về phát triển sản phẩm phái sinh. Đồng thời, HNX cũng tiến hành khảo sát lấy ý kiến thành viên đối với việc thiết kế mẫu hợp đồng nhằm đảm bảo sản phẩm sẽ đáp ứng nhu cầu của công chúng đầu tư khi được đưa vào giao dịch trên thị trường.

“Trước mắt, HNX lựa chọn 2 loại sản phẩm đầu tiên là Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu Chính phủ” – Bà Lan cho biết.

Phân tích về tính phù hợp với thông lệ quốc tế và nhu cầu thị trường nội địa, bà Lan cho biết, theo thông lệ quốc tế, hầu hết các thị trường đều ra mắt sản phẩm hợp đồng tương lai trước hợp đồng quyền chọn. Và tài sản cơ sở là chỉ số chứng khoán hoặc trái phiếu chính phủ thường được giới thiệu trước tiên do đặc tính đại diện cao, đáp ứng tốt mục tiêu phòng ngừa rủi ro cho thị trường cơ sở.

Ben cạnh đó, các sản phẩm phái sinh giao dịch tập trung là những sản phẩm có độ an toàn cao nhờ tính thống nhất trong các điều khoản của hợp đồng tương lai, cơ chế bù trừ qua đối tác trung tâm và sự minh bạch về thông tin giao dịch qua Sở giao dịch chứng khoán.

Thống kê số liệu quốc tế cũng cho thấy, dòng sản phẩm hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn là hai sản phẩm có khối lượng giao dịch nhiều nhất.

Chi tiết hơn, bà Lan phân tích, Hợp đồng tương lai là sản phẩm phái sinh đơn giản nhất cho nhà đầu tư làm quen trong bối cảnh thị trường chứng khoán phái sinh là một thị trường mới. Với chỉ số cổ phiếu làm tài sản cơ sở, hợp đồng tương lai cho phép nhà đầu tư nắm giữ vị thế mua/bán với một rổ cổ phiếu thay vì từng loại cổ phiếu và khó nắm giữ đúng tỷ lệ từng mã chứng khoán tương tự như rổ cổ phiếu của chỉ số và nhờ đó giảm thiểu các chi phí giao dịch phát sinh.

Trên cơ sở ý kiến thống nhất giữa HNX và VSD cùng với việc đánh giá kết quả khảo sát các thành viên thị trường, HNX đã bắt tay vào thiết kế các sản phẩm Hợp đồng tương lai chỉ số VN30, HNX30 và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ có kỳ hạn 5 năm.

HNX30, VN30 là các chỉ số có thể được sử dụng để đầu tư và trái phiếu chính phủ kỳ hạn 5 năm có thanh khoản và tỷ suất đấu thầu thành công cao. “Đây được đánh giá là những sản phẩm phù hợp với thông lệ quốc tế và tình hình điều kiện thực tế của thị trường chứng khoán Việt Nam” – Bà Lan khẳng định và cho biết, sau khi được sự chấp thuận của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, Hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu VN30-Index sẽ là sản phẩm phái sinh đầu tiên được đưa vào giao dịch khi thị trường chứng khoán phái sinh chính thức đi vào hoạt động.

Mỗi hợp đồng tương lai chỉ số VN30-Index sẽ có 4 “tháng” đáo hạn bao gồm tháng hiện tại, tháng kế tiếp và 2 tháng cuối 2 quý gần nhất, tức là sản phẩm sẽ có 4 mã chứng khoán tương ứng. Ví dụ, tại thời điểm tháng 8/2017, sẽ có 4 mã giao dịch trên 4 hợp đồng gồm: Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu VN30-Index một là đáo hạn tháng 8/2017 (tháng hiện tại), hai là đáo hạn tháng 9/2017 (tháng tiếp theo), ba là đáo hạn tháng 12/2017 và bốn là đáo hạn tháng 3/2018 (hai tháng cuối 02 quý gần nhất).

Hệ số nhân đối với VN30-Index là 100.000 đồng, tương ứng với quy mô một hợp đồng tương lai chỉ số VN30-Index tại mức 700 điểm là 70.000.000 đồng (100.000 x 700). Theo quy định của TTLKCK mức ký quỹ ban đầu vào khoảng 10%-15% giá trị hợp đồng, nghĩa là nếu quy mô hợp đồng là 70.000.000 đồng thì mức ký quỹ ban đầu để mua 1 hợp đồng vào khoảng 7 -10,5 triệu đồng. Với mức ký quỹ này, các nhà đầu tư cá nhân hoàn toàn có thể tham gia giao dịch các hợp đồng tương lai trên chỉ số VN30-Index.

“Chúng tôi kỳ vọng rằng sản phẩm này sẽ nhận được sự quan tâm của các nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư chuyên nghiệp trong giai đoạn đầu thị trường ra mắt” – Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan chia sẻ.

Về bản chất, chứng khoán phái sinh là hợp đồng tài chính được thiết lập ngày hôm nay giữa hai bên tham gia, trong đó gồm một bên mua và một bên bán, về một giao dịch sẽ được thực hiện vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản gốc hay còn gọi là tài sản cơ sở (underlying). Tài sản cơ sở có thể là hàng hóa, như: nông sản, kim loại, ... hoặc công cụ tài chính, như: cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất.., thậm chí là cả các chứng khoán phái sinh khác và những yếu tố phi tài sản như thời tiết.