Theo số liệu tổng kết của Cục Thống kê Hải Phòng, hiện trên địa bàn thành phố đã có hơn 60.000 công nhân làm việc trong các khu, cụm công nghiệp tập trung. Trong đó, chỉ khoảng 60% công nhân tự lo được nhà ở, còn lại 40% (chủ yếu là ngoại tỉnh) đều phải thuê phòng trọ chất lượng thấp ở quanh các khu vực dân cư gần nơi làm việc. Các phòng trọ thường là nhà cấp 4 tạm bợ, với diện tích sử dụng chỉ 2 - 3m2/người, thiếu tiện nghi sinh hoạt. Trong số hàng chục nghìn lao động ngành dệt may và da giày tại Hải Phòng có khoảng 30% (chủ yếu là nữ ngoại tỉnh) đang có nhu cầu thuê nhà.
40% người lao động ngoại tỉnh tại Hải Phòng hiện đang thuê phòng trọ tạm bợ, với diện tích sử dụng chỉ 2 - 3m2/người, thiếu tiện nghi sinh hoạt |
Tại Hải Phòng, thành phố đã phê duyệt triển khai 7 dự án xây dựng nhà ở cho công nhân do DN đầu tư từ nguồn vốn ngoài ngân sách, với tổng quy mô hơn 4.555 căn hộ, diện tích sàn hơn 353.000m2, tổng diện tích đất hơn 20,7 ha. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 2 dự án thành hiện thực gồm: Dự án khu nhà ở cho công nhân thuê do Công ty TNHH Đỉnh Vàng làm chủ đầu tư tại phường Hải Thành, quận Dương Kinh đã xây dựng xong 9 nhà ở 2 tầng, bố trí chỗ ở cho gần 1.000 công nhân, 13 nhà 2 tầng còn lại đang triển khai. Dự án của Cty CP Hóa dầu và xơ sợi dầu khí tại Khu công nghiệp Đình Vũ đã hoàn thành giai đoạn 1 (xong phần thô, diện tích sàn 10.800m2), với tổng số 154 căn đã xây dựng xong phần thô, còn lại việc bố trí quỹ nhà ở cho phần lớn người lao động trong các khu, cụm công nghiệp tập trung trên địa bàn các quận, huyện như Dương Kinh, Kiến An, Đồ Sơn, An Dương, An Lão, Thủy Nguyên còn rất hạn chế. Tại KCN Nomura quỹ đất xây dựng nhà ở cho công nhân đã có sẵn từ nhiều năm, nhưng cũng chưa có DN nào muốn đầu tư xây dựng.
Đại diện Công ty TNHH MTV quản lý và kinh doanh nhà Hải Phòng cho biết, ngay cả với các DN xây dựng của nhà nước cũng gặp không ít khó khăn trong việc huy động vốn, giải phóng mặt bằng (GPMB). Đơn cử như dự án xây dựng khu nhà ở cho công nhân nhà máy phân bón DAP tại khu T2, phường Thành Tô, với tổng mức đầu tư 35 tỷ đồng trong giai đoạn 2011-2013 với 84 căn hộ. Đến nay mới chỉ hoàn thiện các thủ tục đầu tư và GPMB. Các dự án còn lại công ty đang triển khai như nhà ở cho công nhân địa bàn các phường Hải Thành, Tân Thành (Dương Kinh) hiện mới chỉ dừng ở mức phê duyệt quy hoạch và GPMB.
Theo chia sẻ của một số DN xây dựng, đầu tư nhà ở cho công nhân luôn cần vốn lớn, nhưng thu hồi vốn chậm, lợi nhuận thấp. Trong khi đó, chính sách khuyến khích, hỗ trợ DN xây dựng ở mảng này còn nhiều điểm hạn chế. Ngân hàng chính sách cho vay tiền để xây nhà lưu trú tối đa trong vòng 7 năm, nhưng nhà lưu trú phải cần tới 10 - 20 năm mới có thể thu hồi được vốn, chưa kể kèm theo đó là hàng loạt các thủ tục khá phức tạp. Để thực hiện tốt chủ trương về triển nhà ở cho công nhân, việc xem xét, cải cách cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho DN xây dựng cần phải bám sát thực tế hơn nữa.