Tuy vậy, để hoạt động du lịch thực sự đem lại hiệu quả lâu dài và bền vững cho bà con còn nhiều việc phải làm.
Tính từ đầu năm 2017 đến nay, thị xã Nghĩa Lộ đã đón và phục vụ gần 30.000 lượt khách du lịch, trong đó lượt khách quốc tế chủ yếu đến từ nước Anh và Pháp đạt gần 3.000 lượt người. Với hơn 20 hộ làm du lịch cộng đồng, gần 500 chỗ nghỉ, tạo việc làm cho hàng trăm lao động với thu nhập ổn định bình quân từ 2,5 - 7 triệu đồng/tháng nhưng những hộ làm du lịch cộng đồng lại gặp những khó khăn về cơ chế chính sách. Gia đình chị Hoàng Thị Phượng ở thôn Đêu 1, xã Nghĩa An là hộ gia đình đầu tiên của thị xã Nghĩa Lộ mạnh dạn đầu tư phát triển mô hình du lịch cộng đồng. Sau 3 năm làm du lịch, với sự nỗ lực cố gắng của bản thân và uy tín với các công ty du lịch lữ hành, gia đình chị đã được Công ty Du lịch lữ hành Thân Thiện chính thức ký kết hợp đồng liên kết lâu dài, được công ty hỗ trợ kinh phí đầu tư một số trang thiết bị, vật dụng và hỗ trợ tiền hàng tháng ngoài tiền dịch vụ của từng đoàn khách. Để nâng cao chất lượng dịch vụ, chị Phương muốn mở rộng thêm không gian nhưng lại không đủ vốn để đầu tư xây dựng phòng đạt chuẩn cho khách thuê. Trong khi đó, địa phương cũng chưa có chính sách hỗ trợ giúp người dân vay vốn với lãi suất thấp nhằm tạo điều kiện cho người dân làm du lịch cộng đồng.
Khách du lịch nước ngoài rất thích mô hình du lịch cộng đồng tại nhà dân |
Bà Hoàng Thị Loan hướng dẫn du khác làm món nem rán |
Là 1 trong 13 hộ dân của xã Nghĩa Lợi đăng ký làm du lịch cộng đồng được thị xã Nghĩa Lộ hỗ trợ 20 triệu đồng/hộ để tu sửa nhà cửa theo kiến trúc truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, bà Hoàng Thị Loan ở bản Sà Rèn, xã Nghĩa Lợi đã đầu tư gần 300 triệu đồng để hoàn thiện ngôi nhà sàn đẹp, đúng bản sắc, mua sắm vật dụng, tu sửa công trình vệ sinh... Bà Loan và gia đình đã tạo nên không gian ăn, nghỉ với phong cách riêng, gần gũi, hài hòa với thiên nhiên. Hiện, bình quân mỗi tháng gia đình bà đón từ 15 - 20 đoàn khách. Năm 2016, gia đình bà đã đón được trên 1.300 lượt khách, trừ mọi chi phí đem về thu nhập khoảng 100 triệu đồng, gấp hơn chục lần so với làm ruộng. Bà Loan đang ấp ủ thêm nhiều ý tưởng gia tăng chất lượng phục vụ du lịch như: đầu tư bài trí khuôn viên, mở thêm một số dịch vụ khác như tẩm quất, tắm thuốc lá, làm dịch vụ đi mảng trên suối Thia. Tuy nhiên, để làm được việc này thì không dễ vì thiếu nguồn nhân lực có chuyên môn.
Trước thực tế này, bà Hoàng Thị Vân - Trưởng phòng Văn hóa thị xã cho biết, thị xã nghĩa Lộ đang nghiên cứu xây dựng cơ chế chính sách du lịch cộng đồng. Trước mắt, thị xã Nghĩa Lộ đã tổ chức lớp học người Pháp làm du lịch thứ 2, với sự tham gia của gần 30 học viên là cán bộ công chức, viên chức, các hộ làm du lịch cộng đồng, kinh doanh nhà nghỉ, khách sạn ở thị xã và người dân yêu thích tiếng Pháp trên địa bàn. Việc tổ chức các lớp học người Pháp làm du lịch đã từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch cộng đồng của thị xã Nghĩa Lộ. Từ đó, giúp thị xã thực hiện có hiệu quả đề án Xây dựng thị xã Nghĩa Lộ văn hóa du lịch giai đoạn 2003 – 2020.
Có thể khẳng định, du lịch cộng đồng phải thực sự là mô hình do người dân thực hiện và vì cuộc sống của người dân. Chỉ khi nào người dân thực sự được hưởng lợi, lúc đó du lịch cộng đồng mới phát triển. Ngoài ra, những địa phương có thể phát triển được loại hình du lịch cộng đồng cũng cần có chính sách dành riêng cho loại hình du lịch này, trong đó phải tính đến việc hỗ trợ giải quyết việc làm cho các hộ gia đình làm du lịch cộng đồng, giúp cơ sở đào tạo nhân lực. Hiện nay, thị xã Nghĩa Lộ đã và đang từng bước tháo gỡ những nút thắt này và hy vọng đây sẽ là động lực để du lịch cộng đồng phát triển.