Giữ lửa cho nghề rèn truyền thống
Dân tộc thiểu số & Miền núi 24/11/2015 16:38 Theo dõi Congthuong.vn trên
Ông Long Văn Chiến đang giới thiệu sản phẩm tại Hội chợ Công nghiệp - Thương mại vùng Đông Bắc |
Ông Chiến cho biết, nghề rèn tại Phúc Sen đã có nhiều năm lịch sử, cụ, ông, cha của ông đã làm nghề, bản thân ông cũng đã có tới 40 năm tuổi nghề. Trải qua bao biến cố, nghề rèn truyền thống của đồng bào dân tộc Nùng An nơi đây không bị mai một mà ngày càng phát triển mạnh mẽ.
Phúc Sen có 8/10 thôn làm nghề rèn, tiếng thơm của sản phẩm làng nghề không những chỉ lan khắp vùng mà còn về tận miền xuôi. Ông cho biết: Riêng HTX Long Chiến với 4 tổ, 4 lò và 12 lao động sản xuất ra 10.000 sản phẩm mỗi năm, thu nhập bình quân cho mỗi lao động từ 200.000 – 250.000 đồng/người/ ngày.
Ngoài HTX Long Chiến, Phúc Sen hiện cũng có khoảng trên 250 gia đình làm nghề. Tuy cùng làm nghề rèn, nhưng mỗi làng lại có thế mạnh riêng. Chẳng hạn, thôn Pắc Rằng có ưu thế về các loại nông cụ như liềm, hái, lưỡi cày, cuốc; sản phẩm chủ lực của thôn Lũng Vài là các loại búa; thôn Phia Trang lại có thế mạnh về các dụng cụ gia đình như dao, kéo...
Tuy chưa đăng ký thương hiệu, nhưng sản phẩm của Phúc Sen đã nổi tiếng khắp vùng gần xa. Thời điểm hiện tại xã nghề đang vào mùa, sản xuất không đủ bán. Thậm chí hàng sản xuất dự trữ từ tháng 3 đến nay cũng đã không còn.
Nói về sản phẩm của làng nghề, nhất là với sản phẩm dao các loại ông Chiến tự hào: Dao Phúc Sen có nhiều ưu điểm, lưỡi dao bén, cứng, độ chống ăn mòn khá tốt, thời gian sử dụng lên tới 4 - 5 năm, thậm chí là 10 năm. Nguyên nhân là do người thợ làng nghề bỏ công đập nguội xong mới tôi và phần hoàn thiện làm hoàn toàn thủ công, không gây biến tính độ cứng của dao.
Người dân Phúc Sen cũng đã bắt đầu đưa công nghệ vào sản xuất, máy đập loại nhỏ được dùng cho khâu đập thô nguyên liệu. “Dùng máy móc trong sản xuất, có được sản lượng cao. Người làm đỡ vất vả hơn, không đổ mồ hôi nhiều như khi mình làm chân tay” - ông Chiến vui vẻ nói.
Tuy nhiên, thiếu lao động đang gây khó cho Phúc Sen trong việc tăng quy mô sản xuất. Xã nghề cũng bắt đầu có dấu hiệu thiếu lao động khi lớp trẻ không theo nghề rèn truyền thống nữa, cứ 10 thanh niên thì chỉ còn 6 - 7 người làm nghề. Phần lớn lao động trong xã là người dân tộc Nùng An, mặt bằng nhận thức chưa tốt, chưa biết áp dụng máy móc vào sản xuất nên sản phẩm làm ra ít ngày công thấp. Tuy nhiên, người thợ của làng nghề lại không chấp nhận vào HTX do quan điểm đi làm giàu cho người khác chứ không phải cho mình. Như lời ông Chiến, “họ thà làm ở nhà ngày công 150.000 đồng/ngày/người chứ không làm cho HTX với ngày công 250.000 đồng/ngày/người”.
Để giúp Phúc Sen giữ nghề, những năm qua khuyến công Cao Bằng đã nhiều lần hỗ trợ cơ sở làng nghề đi tham gia hội chợ, triển lãm. Từ đó, sản phẩm của Phúc Sen đã được giới thiệu rộng khắp, tiếng thơm lan khắp vùng.
Được biết, Long Chiến đã đề xuất với Trung tâm khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh Cao Bằng tiếp tục hỗ trợ kinh phí cho HTX đầu tư máy đập loại nhỏ thay thế cho thiết bị đã cũ. “Việc đầu tư thêm máy móc thiết bị ngoài mục tiêu tăng năng suất, giảm sức lao động còn giúp tăng ngày công, tạo thêm sức hút cho người dân tham gia vào HTX”, ông Chiến nói.